Socrates zei ooit dat het geheim van geluk niet gevonden wordt in de zoektocht naar meer, maar in de ontwikkeling van het vermogen om genoegen te nemen met minder. Met andere woorden is de Griekse filosoof ‘de grondlegger’ van het minimalisme – een stroming die de afgelopen jaren steeds meer draagvlak krijgt.
Laten we bij het begin beginnen om de beweging van deze positieve ontwikkeling te begrijpen.
Wat is minimalisme?
Minimalisme is een gevorderde manier van denken dat minder meer is. Dat meer spullen bezitten, meer dingen doen en meer mensen kennen niet per se inherent zorgt voor een beter leven. Deze levenswijze heeft als doel om meer waarde toe te voegen aan je leven door jezelf te ontdoen van al datgeen wat overbodig is.
Minimalisme ontleed
Als we het woord minimalisme ontleden spreekt de betekenis voor zich. Het eerste deel van het woord minimalisme leest ‘mini’, wat klein (lees: minimaal) betekent. Het laatste deel is ‘-isme’, wat een achtervoegsel is dat duidt op een ideologie.
Simpel samengevat is minimalisme dus een ideeëngoed dat zich baseert op zo min mogelijk.
In de optiek van menig minimalist gaat minimalisme alleen niet over leven met zo min mogelijk, maar om het ontdekken van wat echt belangrijk is. Dit zorgt bij ‘de linguïst pur sang’ voor nogal wat verwarring. Als het je namelijk gaat om wat belangrijk is, dus essentieel, dan spreek je dus over essentialisme.
Maar wat is dan het verschil tussen minimalisme en essentialisme?
Verschil tussen minimalisme en essentialisme
Essentialisme wordt gezien als een stroming binnen het minimalisme. De ideologie laat alleen ruimte over voor bezittingen die absoluut noodzakelijk voor je zijn. In de levensovertuiging van het minimalisme blijft alleen behouden wat men wil bezitten.
Waar essentialisme dus meer gaat over leven met zo min mogelijk, gaat minimalisme over het wegwerken van dingen die je geest vervuilen en gestresst maken. Zo houden minimalisten over het algemeen dus vast aan dingen die hen écht vreugde brengen, zelfs als ze niet essentieel zijn.
Met andere woorden is minimalisme geen ‘alles of niets’-levensstijl, maar wat jij er zelf van maakt. Er is ruimte voor producten die geen praktische functies belichamen, maar puur waarde ontlenen vanuit esthetisch en nostalgisch oogpunt.
Waarom minimalisme?
Minimalisme draait om eenvoud, bruikbaarheid en elegantie, met daarbij het vermijden van het onnodige. Onze zoektocht naar simpliciteit is een automatisch en instinctief mechanisme. Zie het als de laatste verdediging tegen de complexiteit die je kunt associëren met het moderne leven.
Waarom dan minderen? Voor een simpel leven, een rustig hoofd en een gelukkig hart.
Door bepaalde zaken uit je leven te schrappen, creëer je meer ruimte voor datgeen wat echt belangrijk is. In het dagelijks leven vertaalt dit zich naar meer tijd, ruimte, duidelijkheid, vermogen en vrijheid om je ware zelf te cultiveren.
Voordelen van minimalisme
We consumeren als mens veel meer dan dat we daadwerkelijk nodig hebben. De oplossing huist in de integratie van minimalisme in de wijze waarop jij jouw leven leeft. Laten we om jou op weg te helpen eerst stilstaan bij de voordelen van minimalisme.
Hiermee verrijk jij jezelf middels een minimalistische levensstijl.
1. Rust
Minimalisme ontleent z’n logica uit de mogelijkheden die voortvloeien uit het financiële plaatje. Je bespaart veel op je vaste lasten wanneer je van alles minder hebt.
In de keuze om alleen essentiële dingen te verzamelen schuilt financiële vrijheid. De rekensom is vrij eenvoudig: als jij minder geld uitgeeft aan dingen die je niet echt nodig hebt, verlaag jij je uitgaven en houd je meer over aan het einde van de maand.
Wanneer je meer over houdt, door bijvoorbeeld je uitgaven en woonkosten te verlagen, hoef je niet de klok rond te werken. Bovendien zorgen minder verantwoordelijkheden voor minder stress, wat meer rust oplevert.
2. Vrijheid
Het stroomlijnen van je leven maakt je efficiënter en productiever. Niet alleen schort jij je takenlijst op, zodat je met minder handelingen meer taken voltooit, ook biedt een geordende omgeving meer ruimte voor het opruimen of vinden van je spullen.
Hoe meer jij bespaart op je werkzaamheden en verantwoordelijkheden – bijvoorbeeld werk of schoonmaken – hoe meer tijd en energie jij overhoud voor jezelf. Je houdt simpelweg meer vrije tijd over om te doen wat je wilt.
Dit kan zijn je kennis vergroten, maar ook lekker creatief aan de slag gaan. Laat je geest de vrije loop en breng jezelf tot expressie door te schrijven, te schilderen, te knutselen, muziek te maken, te spelen of met dierbaren op te trekken.
Uiteindelijk is de ultieme vorm van vrijheid toch om zelf te kunnen bepalen waar je aandacht naar toe gaat? Om te kiezen hoe jij je leven wilt leven: wat je wilt, wanneer jij dat wilt, waar je dat wilt en met wie je dat wilt? Hoe je het ook wendt of keert is dit je natuurlijk niet zomaar gegeven.
3. Vermogen
Op jouw pad loop je ongetwijfeld tegen voorspoed en tegenslag aan. Daarom gaat het erom dat jij het vermogen ontwikkelt om hiermee om te gaan. Zowel mentaal, sociaal, medisch, financieel en relationeel.
Met een eenvoudig en verstandig leven wapen jij je tegen diepe dalen. Je minimaliseert als het ware je basislijn. Hoe minder je wilt, des te minder je verwacht en hoe meer je geniet. Ook houd je meer tijd en energie over voor je persoonlijke ontwikkeling en relaties.
Op het moment dat jij de ruimte hebt om jezelf uit te vinden, kun jij de vaardigheden leren om anderen van dienst te zijn. Zo eis jij op een natuurlijke wijze jouw plek op in de samenleving.
4. Eigenwaarde
In verhouding met het oneindige consumeren schuilt er veel geluk in weinig tot niks hebben. In het niet ontlenen van je eigenwaarde uit dat wat je hebt om zodoende geaccepteerd te worden.
Door los te raken van het materiële bezittingen in bijvoorbeeld je huis, ontstaat er ook meer ruimte voor het niet fysieke. Daarbij ontstaat er ook een nieuw gevoel van onafhankelijkheid. Je hebt namelijk minder nodig om meer te zijn.
Wat je hebt kan je verliezen, wat je bent niet.
Echte waarde vind jij in jezelf. Sociale status is namelijk niks anders dan een luxe. Het is moeilijk om te verkrijgen en gemakkelijk om te verliezen. Het is namelijk iets dat buiten ons leeft, in de perceptie van anderen.
Stel jezelf een aantal vragen om een beter beeld van jezelf te krijgen en een punt om naartoe te werken:
- Wat wil je?
- Wat is essentieel in jouw leven?
- In wat voor gesprekken verlies jij jezelf?
- Wat doe je met jouw tijd?
- Wat voor werk geeft jou voldoening?
- Welke hobby’s geven jou energie?
- Wat raakt je emotioneel?
- Hoe wordt jouw creativiteit gevoed?
Schrijf het op! Maak jezelf niet wijs dat je dit wel ergens in je achterhoofd bewaart. Dan blijft het ook daar. Zet het op papier om het letterlijk te vertalen naar de fysieke wereld. Door je woorden hard te maken, geef jij jezelf houvast om deze ook waar te maken. Jouw woord is toch je woord?
Het mooie van het beantwoorden van deze vragen is dat jij ze altijd weer opnieuw kunt stellen. Het leven is namelijk een grote ontdekkingstocht van jezelf, omdat je constant in ontwikkeling bent.
Eigen behoeften
Menselijke behoeften als voedsel, schutting en connectie zijn vrij natuurlijk en noodzakelijk. Als mens kunnen we verder prima zonder macht, welvaart en faam, omdat deze ongelimiteerd en onverzadigbaar zijn.
Bovendien maakt luxe jou afhankelijk van trots. Buitensporige trots creëert een opgeblazen beeld van onszelf, wat leidt tot arrogantie, zelfoverschatting en uiteindelijk teleurstelling. Daarom vormt de simpliciteit in minimalisme de ultieme vorm van verfijning.
Hoe kijk jij aan tegen het leven? Hoe kom jij de dag door? Is het uiteindelijke doel in de basis niet gewoon om jezelf op deze aarde te handhaven?
Maak van je leven dan ook geen lijdensweg, maar zie het als puur tijdverdrijf. We hebben allemaal ons eigen pad te bewandelen om de reis van het leven te vervullen. Maar waarom dan die noodzaak om spullen na te jagen, om onszelf te vullen? De jacht houdt nooit op, je zult altijd wel iets anders vinden om na te streven. Eindstand huist hierin een leven van haast en stress.
Hoe mooi is het om te weten en te leven wie je bent? Natuurlijk vult het je maag niet, maar wel je hart. Jij bent genoeg.
5. Dankbaarheid
Een oud gezegde luidt dat je datgeen wat je hebt niet moet vergiftigen met het verlangen naar datgeen wat je wilt. Er bestaat namelijk een grote kans dat wat jij nu hebt, ooit hetgeen was waar je zo erg op hoopte. Daarentegen is het natuurlijk ook waar dat in termen van het leven, ‘groei’ een constante factor is.
In het teken van groei voelen we ons constant genoodzaakt om vooruit te kijken. Stilstaan zou zogenaamd gelijk staan aan achteruitgang. Toch schuilt in minimalisme de rust om even tot adem te komen en te reflecteren.
Zodra je stilstaat bij hetgeen wat jij bent en hebt, creëer je ruimte voor dankbaarheid.
Bovendien zal de aarde je ook dankbaar zijn, want je ecologische voetafdruk neemt een paar stappen terug! Ook dit principe is vrij eenvoudig: minder spullen, minder fabricatie, minder vervuiling, minder leed voor mens, dier en planeet.
Continue jezelf uitvinden
Doordat jij jezelf steeds opnieuw uit blijft vinden, kun je deze vijf punten steeds weer opnieuw beginnen. Zolang jij je hier maar bewust van blijft, hoef je niks te forceren. Op het moment dat je zo min mogelijk ballast mee brengen, vloeit het leven toch vanzelf door jou. Onthoud dat alles wat vloeit, vanzelf stroomt.
Houd in het achterhoofd dat het niet veel hoeft te zijn, maar wel genoeg. Alleen jij bepaalt wat je uiteindelijk nodig hebt, maar dit vraagt wel om introspectie. Laat je niet leven door invloeden van buitenaf.
Investeer met je hart
Laat het dus duidelijk zijn dat jij je niet bezwaard moet voelen om iets te kopen. Op het moment dat jij jezelf kent, kun je eenvoudiger afwegen wat jij wel en niet aan jezelf verbindt.
Probeer je aankopen te zien als de uitwisseling van energie. Uiteindelijk is het toch jouw zuurverdiende tijd, geld en energie die jij investeert. En jij wilt je energie toch stoppen in iets dat je echt goed en trots laat voelen? Dat in lijn ligt met je normen en waarden?
Wederom kun jij jezelf een aantal vragen stellen:
- Is het cool?
- Is het waardevol?
- Geloof je erin?
- Ligt het in lijn met je normen en waarden?
- Maakt het een verschil?
- Moet je ervoor sparen?
Zeker als je er meer tijd in moet investeren, dus voor moet werken, dan leer je het echt op waarde schatten. Herinner jij je nog de blijdschap bij een aankoop toen je vroeger als klein jongetje nog voor iets moest sparen?
Wees dus kieskeurig in de merken waar jij je aan verbindt. Wanneer je iets koopt, kun je rekening houden met de kwaliteit, of het lokaal is, of de boodschap van het merk resoneert met jouw normen en waarden en of jij je ermee verbonden voelt.
Minimalisme als antwoord op kapitalisme
Vandaag de dag kunnen we niet praten over minimalisme, zonder dit te rijmen met kapitalisme. Kijk alleen al naar de mate waarop het bruto nationaal product (BNP) leidend is voor de waarde die wij een land toedichten. Het BNP is de som van goederen en diensten die door een bepaalde samenleving in een bepaald jaar worden geproduceerd.
Het is een maatstaf voor het succes van onze Westerse productie- en consumptiemaatschappij. Er moet namelijk geproduceerd worden om het geld rollende te houden, wat weer opgevuld moet worden met consumenten. Zo krijg je dus een ‘Hoe meer, hoe beter’-systeem. Hoe meer er geproduceerd wordt, hoe meer we verkopen, hoe meer er geconsumeerd wordt, hoe meer geld er rolt – wat toonaangevend is voor meer vooruitgang en welvaart.
De keerzijde van het huidige systeem dat een egocentrisch ik- in plaats van wij-cultuur creëert, is dat het:
- Een bijdrage levert aan armoede door schuld over de hele wereld
- Leidt tot honger onder de wereldbevolking
- Zorgt voor een toename aan psychische problemen
- Sociale uitsluiting stimuleert door waardeoordelen
- Op de lange termijn destructief is voor het milieu
Minimalisme vormt als levensstijl in zekere zin het antwoord op de ziekelijke koopzucht die onze consumptiemaatschappij het leven zuur maakt. Anno 2021 liggen we aan het infuus van dingen die we kopen, maar niet nodig hebben, met geld dat we niet hebben, om indruk te maken op mensen die we niet kennen.
Het dient als houvast door de storm aan marketing, reclames en advertenties waar we dagelijks mee doodgespamd worden. Zeker op de momenten dat we even niet zo sterk in onze schoenen staan, is het belangrijk om terug te keren naar de basis. En de basis is: jijzelf als mens.
Laat Charlie Chaplin je daar even aan herinneren in zijn legendarische speech.
Speech Charlie Chaplin
In zijn speech over de samenleving en onze natuur zegt hij het volgende over hebzucht:
“Hebzucht heeft de ziel van de mens vergiftigd, heeft de wereld gebarricadeerd met haat, heeft ons gans in ellende en bloedvergieten gebracht. We hebben snelheid ontwikkeld, maar ook onszelf opgesloten. Machines die overvloed geven, hebben ons in gebreke gelaten.
Onze kennis heeft ons cynisch gemaakt. Onze slimheid, hard en onaardig. We denken te veel en leven te weinig. Meer dan machines hebben we menselijkheid nodig. Meer dan slimheid hebben we vriendelijkheid en zachtaardigheid nodig. Zonder deze eigenschappen zal het leven gewelddadig raken en zal alles verloren gaan.”
Psychologie van minimalisme
De psychologie die huist in ons consumptiegedrag vormt de voeding van ons ego. Seneca zei ooit dat niet de man die weinig heeft, maar de man die alsmaar naar meer verlangt werkelijke armoede symboliseert. Wat hij hiermee bedoelt is dat zij die constant meer willen, continue op zoek zijn om een leegte op te vullen.
Een onmogelijke opgave. Je kunt namelijk geen spiritueel probleem oplossen met een fysiek iets. Zo kan een simpel leven leiden tot spirituele groei.
In een maatschappij waar welvaart heilig is, vormt de supermarkt onze kerk waar consumeren gepredikt wordt.
Daarentegen hangt er aan consumeren een eeuwig prijskaartje, omdat je steevast middelen nodig hebt om het nieuwste aan te schaffen. De valstrik van het ego is hier dat we dingen als een verlengstuk van onszelf gaan zien. “Ik heb meer, dus ik ben meer.”
Dat we onszelf daarom ketenen aan ons eigen verlangen of bezit is redelijk simpel verklaarbaar. We zijn nu eenmaal visuele dieren. Zo kijkt menigeen niet naar iemands persoonlijkheid, karakter of spirituele aard, maar naar z’n huis, z’n auto of z’n horloge.
Wat als mensen bijvoorbeeld naar je vragen? Veelal wat voor baan je hebt, wat voor auto je rijdt, hoe je woont, of je getrouwd bent, kinderen hebt. Waarom niet gewoon of je gelukkig bent?
Wat wij hebben, of tonen, bepaalt in het algemeen dus onze status, en daarmee onze plek in de dominantie hiërarchie. Zoals uitgelegd door Jordan Peterson: “Het mannetje met de grootste scharen, de beste plek en de meeste middelen, is het meest aantrekkelijk voor de vrouwtjes, omdat deze haar voortbestaan garandeert.”
Het prijskaartje van bezit
De eindeloosheid van deze imagovorming, gebouwd op status en bezit, gaat ten koste van de ziel. De weg naar geluk is nu eenmaal niet betegeld met bezit. Ook dit kent een vrij eenvoudige uitleg. Wanneer jij je heil zoekt in materialistische dingen, zal dit veel geld, tijd en energie van je verlangen, waardoor je vroeg of laat gebukt gaat onder stress. Het woord ‘meer’ kent namelijk geen einde.
Zo is het geluk van bezit slechts vluchtig. Sterker nog, men ontvlucht de realiteit in het kortstondige gevoel van de dopamineshot die wordt ervaren bij een nieuwe aankoop.
Lao Tzu – oud filosoof – zei ooit dat hij die verslaafd is aan kopen, in dienst staat van materialisme. Hij adviseerde om content te zijn met wat je hebt. Om acceptatie te vinden in de wijze waarop dingen zijn, waarop jij bent.
Bezit definieert ons persoon niet en de leegte die schuilgaat in de eeuwige zoektocht naar hetgeen buiten ons weerhoudt ons ervan om vol te leven.
Om nog maar eens op de woorden van Socrates terug te vallen: de rijkste man is niet degene die het meeste bezit, maar degene die het minst nodig heeft. Het verschil tussen willen en nodig hebben is hier essentieel. Alles wat jij wilt is niet datgeen wat je nodig hebt. Op het moment dat jij je realiseert dat er niets mist, wordt de wereld van jou.
Keer dus naar binnen om jezelf minder te hoeven focussen op hetgeen buiten jou. Zo kom je erachter dat je geen rust en vrede kunt creëren met dat wat buiten jou is.
Meer én meer
Natuurlijk, het leven maakt altijd de balans van meer en minder met ons op. Als je minder van dat neemt, krijg je meer van dat, en andersom. ‘Meer’ is in zekere zin dus helemaal niet toxisch. Uiteindelijk gaat het erom wat het meest van toegevoegde waarde is voor jou.
Door te focussen op datgeen wat in essentie waarde vertegenwoordigt, kun je meer geluk, voldoening en vrijheid ervaren. Zo kent een huis met minder bezit bijvoorbeeld meer ruimte om te ademen.
Minder prikkels geeft meer ontspanning en meer aandacht voor de mensen in dat huis. Waarom spullen verzamelen, als het leven zich laat vangen in momenten.
Hoe leef je minimalistisch?
Wanneer ben je dan een minimalist? Wanneer je maar 15 items hebt? Als je elke dag een denim jeans paart met hetzelfde witte t-shirt? Wanneer je een blog over minimalisme hebt gelezen?
In het minimalisme vind de basis van geluk z’n fundament in een minimum aantal spullen. Mensen maken er een soort van sport van door zichzelf op te leggen dat ze niet meer dan 100 spullen mogen bezitten. Toch kent deze levensstijl geen vaste kaders, maar wel een handleiding met een aantal gewoonten waar je houvast in kunt vinden.
We zijn van nature nu eenmaal luie gewoontedieren. Helaas zijn veel van onze gewoontes niet om over naar huis te schrijven. Met deze bewuste acties kun jij jezelf in het gareel van een minimalistisch leven krijgen.
1. Ontspul je leven
Jordan Peterson’s beroemde woorden zijn dat je altijd eerst je kamer op moet ruimen, voordat je met de wereld begint. Duidelijk, toch? Het is dan ook best logisch om eerst op microschaal te beginnen, voordat je uit gaat zoomen.
Hoe werkt dat? Simpel. Door kritisch te kijken naar wat nog een waarde vertegenwoordigt om overbodige spullen van de hand te doen. Soms kan iets opgeven net dat zaadje vormen dat je plant voor innerlijke groei.
Denk maar zo: “Je kunt nog zoveel luxe bezitten, op het moment dat jij gaat slapen en je ogen sluit, heeft iedere ruimte dezelfde omvang.”
Nostalgie of overbodige ballast?
Overbodige ballast is datgeen wat geen functie heeft. Jou geen energie meer geeft. Je niet meer inspireert, motiveert of stimuleert. Focus je op kwaliteit in plaats van kwantiteit. Behoud spullen die een bepaalde waarde voor jou vertegenwoordigen – waar je ook echt iets aan hebt.
Sta stil bij wat echt belangrijk voor je is. Natuurlijk kun je waarde hechten aan nostalgie, maar alsnog kun je selectief zijn in hetgeen wat je koestert. Denk bijvoorbeeld aan werkstukken en vriendenboekjes van je basisschool. Grote kans dat je die mensen niet meer ziet of spreekt, dus waarom dan bewaren?
Het kan best opluchten om alle ballast van het verleden uit je leven te werken. Dit geeft meer ruimte om vooruit te kijken. De echte goede herinneringen gaan toch niet verloren.
De schaamte voorbij
Het loslaten van wereldse goederen gaat vaak gepaard met schaamte en de meningen van anderen. Echter hoef jij je niet te laten beïnvloeden of raken door wat een ander van jou denkt. Dat is ten alle tijden je eigen keuze.
Overconsumptie de rug toekeren en leven met niet meer dan je nodig hebt is essentieel voor jouw eigen geluk en voortbestaan. Dit betekent dus niet dat je beneden je behoeften gaat leven. Het is niet de bedoeling dat jij jezelf uithongert, of jezelf ontpopt tot een zelfdestructief wezen.
2. Orden je ruimte
Nu je zo min mogelijk spullen over hebt, is het zaak dat jij je de rest netjes ordent. Gebruik hiervoor lades, dozen en mappen. Heerlijk hé, de paradox die schuilt in het minimalisme om meer spullen te kopen om je spullen te ordenen.
Toch is deze autistische uitspatting wel effectief. Jouw kamer is nu eenmaal een weerspiegeling van je persoonlijkheid – zoals een hond dat van z’n baasje is.
Daarbij heeft je ruimte ordenen ook nog voordelen:
- Spullen wegleggen is eenvoudiger en kost minder energie
- Op esthetisch niveau zorgt een verzorgde ruimte voor meer rust in je hoofd
- Je weet altijd waar je spullen liggen, zodat je deze beter kunt vinden
- Thuiskomen in een opgeruimd huis geeft meer ontspanning
- Het uitvoeren van een grote schoonmaak werkt efficiënter
Zo nu en dan kun jij periodiek ook makkelijker een grote schoonmaak uitvoeren. Stapsgewijs, dus doos voor doos of map voor map, kun jij kijken wat nog wel echt een functie heeft. Dit betekent ook afscheid nemen van dingen die een bepaalde sentimentele waarde vertegenwoordigen.
Organiseer je werkruimte
Zeker nu thuiswerken zo’n beetje de standaard wordt in werkend Nederland, kun jij jouw prestaties een boost geven door je werkplek te ordenen. Meer overzicht zorgt namelijk voor een efficiëntere werkwijze. Maar hoe organiseer jij je werkruimte?
Volgens David Allen heb je twee categorieën van materialen die jouw werkruimte invulling geven. Het permanente (noodzakelijke: supplies, reference material, decoration, equipment) en het vluchtige (hebbedingetjes: decisions, file away in the right place, sticky note with to do reminders).
Organiseer je werkplek zo dat je alle vluchtige hebbedingetjes – dat wat niet echt een vaste plek heeft – in een to-do-bakje plaatst. Zodoende weet jij precies wat jou nog te doen staat. Vervolgens is het natuurlijk wel zaak dat je dat bakje niet uit laat puilen. Het helpt om jezelf te stimuleren om dat bakje tegen het einde van de dag zo leeg mogelijk te hebben. Net als je inbox.
0 ongelezen emails
Voel je ‘m al, die mentale ballast? Er bestaat een kans dat jouw email inbox uitpuilt van de ongelezen mails. Van die berichten die dag in dag uit om jouw aandacht schreeuwen, maar waar jij van ellende niet meer naar durft te kijken. Ten eerste omdat ze waarschijnlijk niet meer van belang zijn. Ten tweede omdat er weleens iets tussen kan zitten waar jij niet meer herinnert aan wilt worden.
In dit gegeven huist genoeg reden om je inbox op te schonen – net als dat jij je woonruimte ontspult. Door alles glad te strijken kun je met een schone lij beginnen en de controle behouden over je inbox. Je creëert namelijk een situatie waarin je elke dag netjes je email bij kunt houden, zonder dat je nog achterom hoeft te kijken.
Regel je financiën
Over achterom kijken gesproken. Niks is zo naar als de druk van financiële problemen. Vandaar dat jij je financiën beter kunt ordenen. Dit hoeft niet heel moeilijk te zijn.
Natuurlijk kun je hier een notitieboekje of map van financiën bijhouden, maar het meest eenvoudige is natuurlijk een Excel-sheetje die je dagelijks aan het einde van de dag update. Zo weet je altijd wat er in en uitkomt, en kun je altijd de balans met jezelf opmaken. Trek dit door naar een minimalistisch financieel bestaan. Houd bijvoorbeeld een schema aan, waarbij je niet meer uitgeeft dan een x percentage van je inkomsten.
Uiteindelijk wil je natuurlijk niet meer uitgeven dan dat je binnenkrijgt. Dit is vragen om problemen, en daar zit niemand op te wachten.
3. Schoon je vriendenlijst op
Naarmate we ouder en volwassener worden, komen de mankementen in vriendschappen vanzelf aan het licht. Op het moment dat jij jezelf gaat afvragen waarom je in de eerste plaats vriendschap met hen hebt gesloten, begint het distantiëren.
Zo rampzalig is dit niet, want net als bij het ontspullen kan dit leiden tot meer ademruimte. Om deze reden is het soms wel lekker om er bewust de bezem door te halen.
Gaandeweg houd je nu eenmaal minder tijd over om af te spreken. Zodoende heb je minder tot geen energie om aandacht te schenken aan degenen die daar constant behoefte aan hebben. Waar je afscheid neemt van anderen, zal echte vriendschap de tand des tijds uiteindelijk toch wel overleven.
Waarom de nadruk op vriendschap?
Binnenste cirkel
De inmiddels door zelfmoord overleden acteur Robin Williams zei ooit: “Ik dacht altijd dat het ergste in het leven was om alleen te eindigen. Dat is het niet. Het ergste in het leven is om bij mensen te eindigen die je het gevoel geven dat je alleen bent.”
Als je je kring klein houdt, zul je een veel hechtere band hebben met de mensen om je heen. Degenen in je inner circle zijn de meest vertrouwde mensen in jouw leven. Vrienden die:
- Jij vertrouwt met goed en slecht nieuws
- Klaar staan wanneer je ze nodig hebt
- Wederzijds toewijding tonen
- Jou op je gemak laten voelen
- Niet overal problemen in zien
- Geen drama maken om niks
- Niet achter je rug praten
- Alleen lief zijn als ze iets van je nodig hebben
- Samen met jou je successen vieren
Het aantal vrienden in jouw binnenste cirkel is doorgaans minder dan 5 personen. Over het algemeen zijn dit gelijkgestemden die jou inspireren in plaats van naar beneden halen. Vrienden die dingen met je gemeen hebben en op eenzelfde niveau opereren als jij. Dit zorgt ervoor dat jij je meer op je gemak voelt om jezelf te zijn en eerlijk te zijn over wat je wilt.
4. Creëer een consistente routine
Op het moment dat jij jezelf van alle overbodige ballast ontdaan hebt, is het tijd om het proces te stroomlijnen. Orden je dag zodat jij weet hoe jij je ochtend begint en avond eindigt. Schaaf dit bij tot in perfectie.
Dit is belangrijk, omdat jij zo precies weet waar je dagelijks aan toe bent. Hoe minder je hierover na hoeft te denken, hoe sterker jouw emotionele en mentale huishouding. Je houdt namelijk meer ruimte over om datgeen te doen waar jij gelukkig van wordt.
Wanneer jij in een staat van rust verkeerd, kun je ook beter omgaan met tegenslagen, en geef je creativiteit de ruimte. Uiteraard huist er in datgeen wat jou gelukkig maakt nog genoeg vrijheid voor variatie.
Doe dus minder, houd je leven simpel en haal je geen onnodige ballast op de schouders. Geniet vol van de dingen die je doet. Begin je dag goed om ‘m ook goed te eindigen, zodat deze cyclus zich blijft herhalen. Als dat balletje eenmaal gaat rollen, is scoren en winnen onvermijdelijk.
5. Leer jezelf kennen
Het is natuurlijk een misvatting dat een minimalistisch en sober bestaan zich kenmerkt aan ‘saai’, ‘lijden’ en ‘opoffering’. De onderbouwing zou dan zijn dat dit zorgt voor minder spullen en minder interessante ervaringen.
Twee redenen waarom dit niet zo is. Niet alleen gooi jij je overbodige fysieke bezittingen het raam uit, ook minimaliseer jij de takenlijst van je leven. Zodoende schep je meer duidelijkheid in je prioriteiten, houd je meer tijd over voor jezelf om uit te vogelen wie je bent en wat je uit het leven wilt halen.
Wat doe jij jezelf aan?
Eerlijk is eerlijk, een gezonde kwaliteit van leven is funest. Naar de maatstaven van de Maslow-piramide moet je als mens dan ook wel een aantal zaken op orde hebben.
Aanvullend is het natuurlijk van cruciaal belang hoe je hier verder invulling aan geeft. Let wel op. Als de geest te comfortabel voelt, ga je op zoek naar dingen die eigenlijk van weinig belang zijn.
Vullen of verdoven?
Ergens heeft het er veel van weg dat wij mensen onszelf slachtofferen met een vrije marktwerking. In grote lijnen werkt kapitalisme consumentengedrag in de hand. De impact en invloed van marketing en onze omgeving kan niet worden onderschat. We zijn allemaal geconditioneerd om meer te worden, om meer te zijn.
Sta eens stil bij het idee dat jij je slecht voelt, omdat je een leegte in jezelf ervaart. Om dit niet te hoeven voelen, verdoof jij jezelf met de dopamineshot van een impulsaankoop om een kortstondig gevoel van geluk te ervaren. Aangezien dit gevoel vergankelijk is, moet je het blijven voeden. Zo zet jij de deuren open voor eindeloos koopgedrag, en dus schulden.
Wil jij als jan-modaal geen schuld opbouwen, dan betekent dit dat je meer werk verrichten. Zeker als dit werk is dat je niet echt leuk vindt, gaat dit je aanvreten. En zo voedt kapitalisme zich met jouw consumentisme.
Zie je de eindeloze cyclus? Daarbij kent iemand die veel troeven heeft ook veel zorgen. Je moet namelijk meer verdienen om meer te kunnen kopen, waardoor er meer tijd verloren gaat die je eigenlijk in jezelf had kunnen investeren. Maar waar heb jij dan tijd en energie (beide middelen die eindig zijn) voor nodig?
Wat dacht je van scheppingskracht en ervaringen? In plaats van de machine te voeren, door te werken om af te betalen, kun jij ook jezelf volgooien met de brandstof van nieuwe ervaringen.
Rijk aan ervaringen
Als je aandacht uitgaat naar veel dingen die je niet leuk vindt, begint het echte lijden. Het is dan ook levensverrijkend om ervaringen te waarderen. Wat is tijd namelijk waard als je geen vreugde ervaart?
Ga jezelf eens ten rade op welke momenten jij jezelf het meest gelukkig voelde? Veelal zijn dit momenten die gevuld zijn met vreugde, gelach, verbinding, viering, trots, inzichten, stilte, nederigheid en dankbaarheid.
Wat je ziel vervult, zijn geen dingen, maar ervaringen. Zo kun jij bijvoorbeeld gaan investeren in een verre reis of zelfontwikkeling en educatie. Nee, niet per se terug de schoolbanken in, denk aan cursussen, workshops, coaching of evenementen. Dit zijn de echte investeringen, omdat jijzelf de grootste investering bent die zich vroeg of laat ook weer uitbetaald.
Je zult nooit iets in je leven kopen dat jou gelukkig maakt, maar je kunt wel nieuwe skills leren om te groeien, waardoor je vervult raakt. – Alex Becker
Daarbij raak je ook nog in contact met gelijkgestemden die jou inspireren. Mensen waar je een goede tijd mee hebt en plezier ervaart.
Menselijke verbinding
Als jij een leven leeft vol ervaringen, krijg je niet alleen levenservaring, maar leer je ook veel andere mensen kennen. Als sociale wezens bestaat er geen ervaring rijker dan die je met anderen deelt. Waar kies jij dus voor, voor spullen of voor de ervaring? Een huis vol of een volle planning en getrainde geest?
Denk eens na over het volgende. Stel, je hebt hele kasten en kamers vol met spullen die esthetisch bijdragen aan je gezellige woonruimte. Toch kun je geen van die dingen allemaal meenemen in het ervaren van jouw leven. Tenzij je uiteraard je leven Netflix-bingend doorbrengt op de bank, achter de tv.
Het is niet alleen onpraktisch, maar ook onmogelijk om je deur uit te stappen met een rugzak vol al je bezittingen. Op de momenten dat je aan het bewegen, spelen en creëren bent, zou dit je alleen maar in de weg zitten.
Vanuit deze logica kun jij je ook afvragen hoeveel waarde je werkelijk hecht aan het bezitten van spullen. Zeker als je hier ook een vermogen aan hebt uitgegeven.
Status en bezit als drijfveer
Hoe zit het dan met een minimalistisch interieur in een huis dat miljoenen kost?
Meer is niet beter, beter is beter, dus niet per se duurder. Het is dus erg belangrijk om de focus scherp te stellen op datgeen zich onderscheid op functionele eigenschappen. Zij het in het gebruik of duurzaamheid. De perceptie op waarde, zoals gegeven op het prijskaartje, is een illusie.
Zodra jij je woonkamer op de schop gooit en alle onbelangrijke goedkope rommel de deur uit werkt, ben je nog vanuit het ego een selectie aan het maken. Uiteindelijk blijft er alsnog een ruimte over waar jij je identiteit aan ontleent.
Alles dat overblijft is nog steeds gebouwd op status en bezit. Minimalisme wordt zodoende een middel om rijkdom te tonen. Je hebt alsnog veel geld nodig om deze levensstijl te onderhouden.
Is het dan beter om helemaal niks te hebben?
Rijkdom van een kluizenaar
Natuurlijk niet, maar er zit wel een vrijheid in de simpliciteit van niks bezitten. De kluizenaar die in armoede leeft, krijgt iets aangereikt waar veel mensen alleen maar van kunnen dromen, namelijk een heel rijk onder zijn bevel.
Macht brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee, waardoor je geen vrij eenvoudig leven kunt leiden. Hoe minder je bezit, hoe minder je kunt verliezen, dus hoe minder jij je zorgen hoeft te maken.
Materialistische waarden leiden meestal tot extractie, terwijl spirituele waarden tot verbinding leiden. – Russell Brand
In de Tao te Ching schreef Lao Tzu: “Als je meer waarde hecht aan bezittingen, zullen mensen beginnen te stelen. Toon je schatten niet of mensen zullen jaloers worden. Bezit schreeuwt om bescherming, daarom leven rijke mensen deels in angst achter hekken.
Kwestie van perspectief
Voor de normale sterveling is dit natuurlijk denken in twee uitersten. Het is voor velen volstrekt ondenkbaar dat men gebukt gaat onder de last van rijkdom. Ondanks de gouden middenweg moeten we wel kritisch blijven over de vorming van ons persoon. Waar ontleen jij eigenwaarde uit? Wat streef jij na? Waarom?
Volgens Tyler Durden ligt ware rijkdom in de overgave aan alles wat ons te wachten staat. Hij zei dat “pas nadat we alles hebben verloren, we vrij zijn om alles te doen.” Het andere uiterste is naar de woorden van Jim Carey “dat iedereen rijk en beroemd moet worden om alles te doen waarvan ze ooit hebben gedroomd, zodat ze kunnen zien dat dit niet het antwoord is.”
Als we Carey mogen geloven, belanden we met die jacht naar rijkdom en faam dus op een dood spoor. In het dagelijks leven kunnen we daarom rust vinden in het minderen van onze ambities en aspiraties op materialistisch vlak.
Door niet veel te bezitten, besparen we veel tijd en energie. We worden niet afgeleid door dingen waar we niet voor hoeven te zorgen. We kunnen nog steeds vreugde vinden, omdat we niet hoeven te bezitten wat we leuk vinden.
Wat heb je bijvoorbeeld aan een eigen landgoed van 1.000 vierkante meter als je ook gewoon naar het bos kunt gaan? Wat heb je aan een villa als je ook van de buitenwereld kunt genieten?
Territoriaal gedrag
In de retoriek op deze vraag komen we uit op macht, controle en privacy. Als mens willen we de baas zijn over onze eigen omgeving, en elkaar. Enerzijds om de invloed en status, anderzijds om geen rekening te hoeven houden met anderen. In zekere zin ontkoppelen we onszelf dus van de samenleving.
Disclaimer: Tenzij je zo loaded bent dat je een oord koopt waar je een eigen community start op basis van jouw manier van leven.
Om ons tegen onszelf in bescherming te nemen, houdt loslaten in de overtuiging van minimalisme ons met beide benen op de grond. Je bent niet in controle en dat zul je ook nooit zijn. Bovendien leidt het laten vieren van de teugels over het algemeen tot meer vreugde, vrijheid, rust, verbinding en ondersteuning. Je ervaart en geef namelijk minder tot geen weerstand.
In plaats van je af te stoten, stel jij jezelf open met een meer geïntegreerd leven.
Terug naar de basis
Zo vormt het eenvoudige leven een slim leven. Het hoeft namelijk allemaal niet zo moeilijk te zijn:
- Schep duidelijkheid
- Omarm eenvoud
- Laat egoïsme los
- Heb weinig verlangens
Doe wat je wilt en gebruik niet meer dan je nodig hebt. Uiteindelijk gaat het erom dat jij er achter komt wat belangrijk is voor jou.
Into the Wild
Wil jij jezelf nu blootstellen aan de ultieme test? Even los van al jouw bezit, verplichtingen en regeltjes? Trek er dan op uit – zij het voor een weekend, aantal weken of maanden!
Wanneer jij gaat backpacken, hiken of kamperen, bevrijd jij jezelf van bezit. Eenmaal op reis kun je niet anders dan minderen tot het noodzakelijke, omdat je dan minder hoeft te sjouwen. Bovendien zet jij je geest weer op scherp.
Je komt meer in een soort van overlevingsmodus, waar je gedachten zich prioriteren op door blijven gaan. Je hoeft jezelf alleen maar te focussen op datgeen wat voor je is. Natuurlijk kun je onderweg dagdromen en filosoferen over het leven, maar veelal heeft dit een positieve lading.
Je gaat echt denken aan datgeen wat essentieel voor jou is. Wat voor waarde het levert in het ervaren van het leven. Zo laat je alle overbodige ballast los. Eddie Vedder schreef hier met ‘Society’ een prachtig nummer over. Het meesterwerk is onderdeel van de soundtrack van de film ‘Into the Wild’ – een echte kijktip – waarvan je hieronder een impressie krijgt:
Open je ogen voor de wereld, en je ziet dat je niet heel veel nodig hebt. Stop meer energie en spendeer meer tijd door van de natuur te genieten. In de natuur lost alles zich namelijk vanzelf op.
Wil jij dergelijk gedachtegoed doortrekken naar het collectief? Dan wil je misschien ook wel weten hoe we geluk creëren voor iedereen.
