Eigenlijk moet je zelf aan den lijve ondervinden waarom koud douchen op de lange termijn zo hartverwarmend is.
Ben je weleens onder de douche gaan staan, terwijl je de kraan opendraaide met het water op standje 0? Het is werkelijk adembenemend, maar dan ook echt serieus, adembenemend. Voor een normale sterveling die gewend is aan Westers luxueus comfort!
Zeker als je er niet aan gewend bent, pompen je bijnieren extra adrenaline en word je overspoeld door stresshormonen die het hart verstoren. Door deze vecht-of-vluchtreactie raak je in schok. Je lichaam reageert zo heftig – lagere hartslag en hogere bloeddruk – dat je letterlijk enkele secondes bevriest en adem tekort komt.
In bio-termen noemt men dit effect ook wel de cold shock response. Onder andere mensen die het zinken van de Titanic niet hebben overleefd hebben dit lot getroffen. Een instant freeze die het lichaam compleet verlamd en gevoelloos maakt, waarna je verdrinkt.
Geschokt? Mooi, want dit worst case scenario is slechts een opwarmertje.
Waarom koud douchen?
Nu kun jij je natuurlijk afvragen waarom koud douchen ook maar iets te maken heeft met de Titanic. In feite is dit best wel logisch, want onze samenleving heeft zich ontwikkeld tot een een zinkend cruiseschip. Denk maar eens goed na over de wijze waarop wij in comfort baden.
Er wordt steeds meer geautomatiseerd in onze on-demand kenniseconomie, waardoor onze lichaamseigen functies overbodig raken. Dit leidt tot een zwakkere fysiologie. Niet alleen dat, we scheppen ook onze eigen omgeving door middel van verwarming en airconditioning. Ook moet altijd alles ordelijk schoon zijn, dus ontsmetten we alles.
Waarom maken we ons zorgen over dingen die we nodig hebben om te overleven. Stel dat dit ons juist ziek maakt.
Als gevolg van de constante omgeving van veiligheid en comfort zijn we lichamelijk aan het de-evolueren. Zowel ons immuunsysteem als ons lichaam als apparaat leggen het af tegen de wil om alles tot in de puntjes van onze goedkeuring te controleren.
Zodoende gaat het vermogen om ons aan te passen aan veranderende omstandigheden verloren. Om dat weer in balans te brengen moeten wij de weerstand opzoeken. Dit kan zijn door fysieke inspanning, ademhalingsoefeningen of het trotseren van kou.
Over dat laatste gaan we het nu hebben. Een koude douche is namelijk nooit ver weg. Ontdek hier nu de voordelen van koud douchen.
Voordelen van koud douchen
Om een tipje van de sluier te geven beginnen we met de voordelen van koud douchen. Voor meer verdieping kun je altijd nog doorscrollen. Dit zijn tien redenen waarom koud douchen je niet alleen gezonder of energieker maken, maar ook knapper!
Voordelen koude douche #1: ?Je maakt jouw huid gezonder
Huh, knapper? Zekers te weten! Je huid droogt namelijk uit door stoomhete douches, wat zorgt voor irritatie, terwijl een koude klets in je gezicht de bloedcirculatie bevordert.
Dit werkt als volgt.
Koud water doet je bloedvaten – die de huid voeden – op het oppervlak van je lichaam knijpen om warmte te behouden (lees: geen warmteverlies via zweet). Om de ideale lichaamstemperatuur te behouden begint het bloed in diepere weefsels sneller te circuleren.
Zo wordt er meer bloed naar het hart verplaatst om deze te kloppende en warm te houden. Door het vernauwen van de bloedsomloop raakt je gezicht minder opgezwollen en kleurt het minder rood.
Dit optische en kortstondige effect, als gevolg van koud water, doet je huid glanzend en soepeler ogen.
Het is nog wel even belangrijk om een schoonheidsmythe te debunken. Vergeet het idee dat je poriën kleiner of groter worden, dan wel openen of sluiten. Poriën zijn minuscule gaatjes in je huid die dienen als de poorten van je zweetklieren. Je poriën – waarvan de omvang permanent genetisch is bepaald – staan altijd open, zodat je huid blijft ademenen.
Natuurlijke oliën
Wel moet je rekening houden met de talg niveaus op de bovenlaag van je huid. Koude douches reinigen je huid, terwijl je de natuurlijke oliën in je huid en haar behoudt. Met een comfortabele douche spoel je deze meestal weg.
Het is niet meer dan logisch dat (warm) water de vetten op je huid wegspoelt. Enerzijds omdat warmte vet oplosbaarder maakt, anderzijds omdat je langer onder een warme douche blijft staan, waardoor er meer wegspoelt.
Uitdroging
Waarom droogt je huid uit door een warme douche?
Het beschermende vetlaagje van je huid lost sneller, maar gering op door warm water. Tevens bevordert warmte de beweging van de moleculen. Omdat je de huid in buitenproportioneel verwarmd, verdampt er na het douchen vocht uit je huid, waardoor deze uitdroogt.
Stress
Een koude douche overspoelt je hersenen met elektrische impulsen, wat de aanmaak van endorfines stimuleert. Deze chemicaliën doen je stressniveau dalen, wat resulteert in een gezondere huid.
Niet voor niets dat dit helpt tegen huidaandoeningen als acne, psoriasis en dermatitis.
Voordelen koude douche #2: Je boost jouw immuunsysteem
Uit de zojuist genoemde stressrespons kun je opmaken dat er intern ook genoeg gebeurd.
Zo bevordert een koude douche (indirect) je immuunsysteem. Je lichaam gaat simpelweg harder z’n best doen om interne processen te optimaliseren en te reageren op gevaren van buitenaf.
Dus, waarom koud douchen? De stressreactie op koud water verhoogt de activiteit in het sympathische deel van het autonome zenuwstelsel, dat bij crises of stressvolle situaties wordt geactiveerd. Als gevolg:
- Gaat je hart sneller en harder kloppen
- Trekken je bloedvaten in jouw huid sterk samen
- Stijgt je bloeddruk
Witte bloedcellen
Wanneer jij je blootstelt aan een koude douche, maakt je lichaam meer witte bloedcellen aan ter bestrijding van ziekten. Witte bloedcellen – ook wel leukocyten genoemd – zijn belangrijk voor de afweer tegen lichaamsvreemde stoffen, zoals bacteriën, virussen en schimmels.
Bij temperaturen van zo’n 16 graden of lager maak je na 30 seconden al meer witte bloedlichaampjes aan. Dit versterkt je weerstand dus bijna direct, waardoor je minder snel ziek wordt. Als je dit dan ook nog repetitief doet, kun jij je winst wel uittellen.
Zeker weten? Een Nederlands onderzoek heeft uitgewezen dat routinematige (warm-tot-) koude douche resulteerde in een statistische afname van zelfgerapporteerd ziekteverzuim.
Voordelen koude douche #3: Je verlaagt jouw hartslag
In rust klopt een normaal hart ongeveer 60 tot 80 keer per minuut. Naarmate je ouder wordt voert je rikketik dit tempo op.
Hoewel sommige onderzoeken hebben aangetoond dat koude hydrotherapie de hartslag kan verhogen bij mensen met een depressie, hebben anderen ontdekt dat onderdompeling in koud water de hartslag tot wel 15% kan verlagen.
Over het algemeen leert de wetenschap ons dat regelmatige douches met koud water je immuunsysteem kunnen stimuleren. Bij kou neemt je hartslag namelijk af om zo min mogelijk warmte te verliezen en je kerntemperatuur te behouden.
Verharding
Wim Hof zweert trouw dat blootstelling aan kou het cardiovasculaire systeem (hart en vaat stelsel) ten goede komt. Zeker bij regelmaat treedt er een proces op dat hij ‘verharding’ noemt.
Wat is verharding? Verharding is het verleggen van je grenzen door dag in dag uit je stressrespons te ervaren als gevolg van de blootstelling aan kou. Jouw zenuwstelsel leert zo geleidelijk omgaan met gematigde stressniveaus. Zo stel jij jezelf in staat om het hoofd koel te houden in stressvolle situaties.
Uiteindelijk resulteert dit in een lagere en gezondere hartslag in rust. Je bloed stroomt namelijk veel geleidelijker naar je hart, dat langzamer hoeft te werken in rusttijd. De praktijkervaring van vele beoefenaars onderstreept dit.
Redditer Rambos doet op de website van het internet een boekje open over zijn ervaring
“Mijn data toont aan dat m’n rustende hartslag na een maand aanzienlijk is gedaald. Ook val ik sneller in slaap, breng ik meer tijd door in diepe slaap (waar ik eerder moeite mee had), mijn lichaamstemperatuur is evenwichtiger, ik beweeg minder ’s nachts (wat duidt op een betere rust), en het beste is dat ik elke nacht rond dezelfde tijd in slaap kan vallen, wat essentieel is voor je circadiane ritme en voor tal van andere voordelen.”
Voordelen koude douche #4: Je wordt stress toleranter
Vanwege de hoge dichtheid van koude receptoren in de huid, wordt verwacht dat een koude douche een overweldigende hoeveelheid elektrische impulsen van perifere zenuwuiteinden naar de hersenen stuurt. Daarom kan een koude douche resulteren in een antidepressief effect.
Een koude douche kan jouw afweersysteem stimuleren. Daarbij ook het gebied in de hersenen dat noradrenaline produceert. Noradrenaline is de belangrijkste chemische stof bij het weerstaan van depressie. De elektroshock van een koude douche schudt de huidreceptoren wakker, en stuurt impulsen door de hersenen die je kunnen helpen depressies te verslaan.
Voordelen koude douche #5: Je verhoogt jouw metabolisme
Wist je dat je twee soorten vetweefsel hebt? Te weten witte en bruine vetten. Wit vet slaat vet op als voorraad. Bruin vet zet energie om in warmte, door onder andere wit vet te verbranden. Het is zelfs zo dat hoe meer bruin vet je hebt, hoe groter de kans is dat je een gezonde hoeveelheid wit vet en BMI hebt, dus gezond bent.
Een koude douche activeert je bruine vetcellen – goede vetten die je stofwisseling versnellen. Door de verbranding van calorieën zetten deze vetten energie om in warmte.
In plaats van vet op te slaan, dikker te worden, krijg je het dus warm. Nu concludeert deze studie dat er een verband kan worden gelegd tussen de activatie van bruin vet en een koude douche.
Door deze interne verwarming maak je bovendien tot wel 20% meer warmte aan! Alleen al van het idee krijg je het al warm, niet?
Voordelen koude douche #6: Je verhoogt jouw bloedcirculatie
Hoewel je spieren warm water omarmen, helpt een koude douche de bloedcirculatie verbeteren. Dit principe is bij ‘#1 Gezonde huid’ al uiteengezet. De verhoogde bloedsomloop, ter verwarming dieper onder de huid, is een van de belangrijkste redenen waarom experts koude douches aanbevelen.
Voordelen koude douche #7: Je verbetert jouw slaap
Is het jouw gewoonte om voor het slapen nog onder de douche te springen? Dan doe je er wijs aan om de koudere temperaturen op te zoeken. Onze lichaamstemperatuur speelt namelijk een grote rol bij het verkrijgen van een goede nachtrust.
Een warme douche verhoogt onze lichaamstemperatuur. Bij een te hoge lichaamstemperatuur is het lastiger om in slaap te komen. Omdat een koude douche indirect hetzelfde effect heeft, moet je de doucheknop sturen richting verkoeling in plaats van kou.
Ideale temperatuur voor het slapen
Om het lichaam af te koelen vormt de kamertemperatuur een goede graadmeter. Zo douche jij jezelf met kouder water, zo rond de 20 graden, naar een betere nachtrust, en voorkom jij rusteloosheid. Experts zetten in op een lauwe douche, zo 60 tot 90 minuten voor het slapengaan
Slaap jij naakt en/of zonder laken, dan is de optimale kamertemperatuur rond de 30 graden.
Hoewel koude en warme douches ieder hun eigen voordelen hebben, zijn ze dus niet ideaal om te slapen. Een koude douche stimuleert je lichaam en geest. Dit is het tegenovergestelde van wat je wilt voordat je naar bed gaat, maar niet wanneer je aan de dag wilt beginnen.
Voordelen koude douche #8: Je kickstart jouw dag
De rekensom is vrij eenvoudig, niet? Tel de verhoging van je bloedsomloop, de endorfine boost en de stroomversnelling van rode en witte bloedcellen bij elkaar op, en je kunt rekenen op een toename van energie.
Door de stimulatie van hormonen, vasomotie en metabolisme ervaar je een positief en euforisch gevoel!
Ademhaling
De kwaliteit van onze ademhaling is een essentiële manier van leven. Een koude douche dwingt je om diep in te ademen. Door de schrik van de koude douche haal je niet alleen een flinke teug adem, ook bereikt meer zuurstof alle delen van je lichaam. Goedemorgen!
Zo is de zuurstof en energie die je krijgt door goed en diep te ademen, genoeg om je de rest van de dag te helpen. Doei ochtendkoffie!
Lichamelijke reset
Zo’n koude douche is misschien eerst even doorbijten, maar z’n effect laat niet lang op zich wachten. Na de schok bereik je een alerte staat van zijn. Alsof je een met de kou wordt. Zodra koud douchen een vast element is in je dagelijkse routine is, volgt er een lichamelijke reset.
Zij die het trotseren van koud water tot ochtendritueel verheffen, spreken over het oplossen van chronische vermoeidheid, chronische holteklachten en psoriasis. Psoriasis is een huidaandoening met schilfers, roodheid en jeuk.
Voordelen koude douche #9: Je verhoogt jouw productiviteit
Dit principe is heel logisch: weerstand maakt weerbaar. Je groeit door te lijden, dus zoek routinematig je natuurlijke grenzen op! Kom in contact te staan met je oermens, die vroeger dag in dag uit zijn tanden zette in de elementen.
Zodra jij je vrijwillig blootstelt aan datgeen wat als oncomfortabel wordt ervaren, train jij jezelf om letterlijk en figuurlijk de kou te doorstaan. Je hebt namelijk een sterke geest nodig om ‘Nee’ tegen je eigen lichaam te zeggen: “Nee, de kou doet mij niks en jij houdt mij van binnenuit warm.”
Perceptie op koud water
De belasting van koud water douchen kan inderdaad pijnlijk aanvoelen. Toch is het volledig aan jou hoe je met deze pijn omgaat. Geef je er gehoor aan en vlucht jij de douchekabine uit? Of Internaliseer jij je pijn om er energie uit te putten?
Koude douches vormen zo een geweldige en natuurlijke manier om je wilskracht en discipline te versterken. Het is net alsof je een spier in je lichaam traint. Hoe meer je traint, dus belast, hoe sterker deze wordt.
Vlieg een koude douche aan als een spoedcursus omdenken: in plaats van het een marteling vinden kun jij jezelf ook oppeppen. Met het koude water laad jij jezelf om om de hele dag te vlammen! Je kweekt een betere mindset door meer angstloosheid en wilskracht.
Kou is je beste vriend om het vuur in je lichaam aan te wakkeren.
Meer willen is meer kunnen is meer doen
Wilskracht komt handig van pas tijdens andere aspecten van je dagelijkse leven. Niet alleen geeft een koude douche je die energieboost aan het begin van de dag, het geeft je ook het vertrouwen in eigen kunnen. Jij bent namelijk in controle van jouw lichaam, situatie en omgeving.
Als jij op kunt staan met een koude douche, dan kun je al die andere taken ook met succes voltooien.
Voordelen koude douche #10: Je versterkt jouw vruchtbaarheid
Heb jij jezelf er ooit over verwonderd waarom je ballen uit je lichaam hangen? De natuur heeft het zo georganiseerd dat je ballen op deze manier de optimale temperatuur behouden voor de maximale productie van sperma en andere hormonen. Ideale kwikpijl van thermometer? 35 tot 37°C.
In een studie daterend uit 1987 kwam naar voor dat de ideale temperatuur voor DNA-, RNA- en eiwitsynthese tussen de 31 en 37°C ligt. Een onderzoek uit 2013 leert ons zelfs dat koude wintertemperaturen de morfologie (vorm) en beweging van het sperma verbeterden.
In alle eerlijkheid is het dus niet de implementatie van een koude douche die jou vruchtbaarder maakt, maar eerder de absentie van warme douches of baden. Je testikels hebben een koele omgeving nodig, geen warmte.
Door simpelweg minder warme douches te nemen, neemt het aantal zaadcellen en de kwaliteit toe, aangezien warmte in het algemeen de productie van zaadcellen beïnvloedt.
Minder gewicht meer sperma
Een andere indirecte wijze waarop een koude douche je vruchtbaarheid opkrikt, is de assistentie bij het afvallen.
Koude douches dragen een steentje bij in het proces van gewicht afvallen. Ze dwingen jouw lichaam namelijk om het bruine vet te activeren.
Zoals je inmiddels weet isoleert bruin vet niet alleen je lichaam om warmte binnen te houden. Het zet energie om in warmte, waardoor het lichaam dit niet opslaat in wit vet. Tevens verbrand bruin vet het witte vet dat jouw lichaam al opgeslagen heeft.
Vanuit dit principe levert een koude douche dat bruin vet activeert dus een bijdrage tegen overgewicht. En om de cirkel vervolgens rond te maken, leggen we het verband tussen vruchtbaarheid en overgewicht.
Overgewicht draagt niet alleen maar bij aan hart- en vaatziekten. Onderzoek van Harvard wijst uit dat mannen met overgewicht en obesitas meer kans lopen om minder of zelfs helemaal geen sperma te produceren.
De productie van minder sperma verhoogt de kans dat je minder snel een vrouw bevrucht.
Hoe te beginnen met koud douchen?
Zo, dat waren ze! Nu heb je alle kennis die je nodig hebt om jezelf uit te leggen waarom jij vanaf morgenochtend elke dag jezelf kickstart met een koude douche. Maar hoe begin je met koud douchen?
De ideale manier om een koude douche te nemen, is door het een gewoonte te maken. Dit betekent dat jij en je lichaam eraan moeten wennen. Verharden, weet je nog? Je hoeft echt niet als een bezetene cold turkey onder het koude water te springen.
Begin met het langzaam verlagen van de temperatuur aan het einde van een gewone douche. Zorg dat het water zo koud is dat jij je comfortgrenzen afbreekt. Het doel is om je ongemakkelijk te voelen. Blijf dan 2 of 3 minuten onder water.
Gedurende de tijd kun je dit gradueel opbouwen, totdat jij op een dag de knop omzet. Vanaf dat moment begin jij je dag gewoon lekker met een koude douche.
Noot van de redactie: Wegens de controversie en het ontbreken van onderzoek betreft de argumenten ‘meer testosteron’ en ‘beter spierherstel’, zijn deze niet opgenomen in dit artikel.
