Wat is spiritualiteit en hoe geeft het jou en de wereld meer bezieling?

Geleid door een relaxt wierookje en verlichtende keelzang neemt spiritualiteit in populariteit toe. Mooie woorden, sierlijke kledij en prachtige bestemmingen. Wat wil een mens nog meer? Het Westen omarmt Oosterse filosofieën, gebruiken en levensovertuigingen dan ook met open chakra’s. Yoga is inmiddels het nieuwe fitness, ondernemen heet tegenwoordig ‘manifesteren’ (moneyfesteren) en jezelf vinden doe je gewoon in één weekendretraite, ergens op Ibiza.

De menselijke drang naar spirituele groei vormt al sinds jaar en dag de brandstof voor een wereldwijd goed geoliede geldmachine. Inmiddels speelt het een sleutelrol in de sector die zich bekommert om ons algeheel welzijn, een markt die alleen in Amerika al goed is voor $13,2 miljard in 2023. Een miljardenindustrie die floreert op producten, cursussen en zelfs alternatieve geneeswijzen. Je kunt jezelf dus stiekem afvragen of de puurheid van spiritualiteit vervaagt in commercie.

Hoewel elke investering in jezelf nooit weggegooid geld schijnt te zijn, en geld zowel een mooie motivatie als beloning is, rijmt financieel gewin niet bepaald met iets puurs als ‘spiritualiteit’. De vraag is hier dan ook of de essentie (lees: puurheid) van spiritualiteit verloren gaat. Om hier een idee van te krijgen staan we eerst eens even stil bij wat spiritualiteit nu eigenlijk is.

Wat is spiritualiteit?

‘Spiritualiteit’ vormt een wereldbeeld of manier van leven gebaseerd op de overtuiging dat er meer is dan wat de zintuigen ontmoet of wat het lichaam nodig heeft. Het betreft de ervaring van de interne wereld en wat je hiervan weerspiegeld ziet in je omgeving. Veelal gaat het gepaard met een diep persoonlijke verkenning van je innerlijke zelf en verbinding met iets dat groter is dan jezelf.

Dit geloof in een betekenisvolle verbinding met iets dat groter is dan het ‘zelf’ reikt verder dan de mechanica van het universum en het idee dat ons bewustzijn zich beperkt tot de elektrische impulsen in onze hersenen.

Vandaar dat spiritualiteit vorm geeft aan een zoektocht naar betekenis, doel en transcendentie voorbij de materiële wereld. Het spirituele pad omvat zodoende verschillende praktijken en overtuigingen die gericht zijn op het bevorderen van innerlijke vrede, persoonlijke groei en een gevoel van harmonie met het universum.

We are not human beings having a spiritual experience; we are spiritual beings having a human experience. – Pierre Teilhard de Chardin.

Herkomst van het woord ‘spiritualiteit’

Het woord spiritualiteit is de vertaling van het Latijnse woord ‘spiritualitas’, wat ‘gedreven’, ‘in beweging’ óf ‘levend zijn’ betekent. Afgeleid hiervan is ‘spiritualis’, Latijns voor ‘spiritueel’, wat staat voor ‘aangaande de geest’.

Het woord ‘Spirit’ is afgeleid van de Latijnse stam ‘spirare’, wat ‘ademen’ betekent. Het Latijnse woord ‘spiritus’ laat zich dan ook vertalen naar iets als ‘adem’ of ‘ademend’. De link naar ‘geest’ (Spirit) is dan ook snel gelegd, omdat de geest net als ‘adem’ wordt beschouwd als een fundamenteel onderdeel van het menselijk leven. Niet zo gek ook dat de oude Grieken eveneens een woord hadden voor ‘spirit’, namelijk “πνεῦμα” (‘pneuma’), wat tevens ‘adem’ of ‘heilige geest’ betekent.

Met andere woorden geeft spiritualiteit dus vorm aan een leven geleid door de geest, waarbij de nadruk ligt op de innerlijke ervaring. Bedenk je even dat je via te ademen lucht inhaleert, wat praktisch gezegd ook in jou is. Het willen begrijpen van de ‘innerlijke dimensie’ gaat veelal gepaard met de zoektocht naar de betekenis van het leven en de aard van de werkelijkheid. Ook hier moet je gewoon voor ademenen.

Haal dus maar even diep adem, want dit is nog maar het begin.

Waarom spiritualiteit?

Spiritualiteit maakt je beleving van het leven meer persoonlijk en gelaagd. Het moedigt je aan om een betere relatie met jezelf, anderen, de natuur en het onbekende te cultiveren. Zo neemt spiritualiteit je weg van religieuze of bijgelovige dogma’s en brengt het openheid in nieuwe ideeën, invloeden en culturen. Het vormt een pad voor persoonlijke groei, mystieke ervaringen en een geloof in het bovennatuurlijke.

Door je te verbinden met de bron van het leven maak je deel uit van het grotere geheel en leer je jouw plaats in het universum beter begrijpen. Zo ben jij als individu een uniek geschenk van de schepping die een eigen bijdrage heeft te leveren aan het geheel. Wat dit precies is, is bij je geboorte onbekend, maar krijgt betekenis gedurende jouw levensproces.

Vanuit de zoektocht in het innerlijk leven ontstaat een diepere verbinding met het universum, het goddelijke of een hogere macht. Om dit serieus te kunnen nemen, is het belangrijk om te onderzoeken waar spiritualiteit schermt met de werkelijkheid. Dit heeft gezien de onderlinge verbondenheid van alle dingen meer voet in de aarde dan je bij voorbaat wellicht denkt. Lees mee!

*Is er wel zoiets als ‘groters dan jezelf’ en houdt het mens-zijn meer in dan je zintuiglijke ervaring?

Kloof tussen spiritualiteit en wetenschap

Als het aan de wetenschap ligt, is alles wat we aanschouwen en ervaren het resultaat van ons brein. De fysieke bron van menselijk bijgeloof. Maar ondanks dat de wetenschap een deel van het functioneren van het menselijk brein heeft verklaard, wijst het hiermee slechts naar waar het zit, het materiële, niet naar wat is, het immateriële. Verrassend, in onze materialistische samenleving, niet?

*Ja, het is waar: we creëren met name via ons brein onze ervaring hier op aarde. Maar ben je dan in feite echt niks anders dan gewoon een klomp organen?

Sta eens stil bij waar jouw innerlijke stem, gevoelens en weten uit voort komen.

–

Je bent nu de observant van het geobserveerde. Jij de observant – je gevoelens, gedachten en je hele innerlijk het geobserveerde. Maar wat betekent dat én hoe is dat mogelijk? Schaam je niet dat jij jezelf een antwoord schuldig blijft. Ook de wetenschap is radeloos omtrent dit mysterie van bewustzijn. En dit houdt ruimte voor termen die het immateriële omschrijven: ziel, geest en bewustzijn.

Onze geest vormt de subjectieve ervaring van bewustzijn – de zetel van perceptie, overtuiging en interpretatie. En bewustzijn is de ervaring van de eigen gedachten, gevoelens en sensaties. Dit alles maakt de essentie van de menselijke natuur. Een die zeer complex is om meerdere redenen.

Gezien de kloof tussen wetenschap en spiritualiteit zullen de twee het nooit met elkaar eens worden. Spiritualiteit betreft namelijk het onderzoek naar je innerlijke zelf, dat gevoeld, ervaren en gerealiseerd kan worden, terwijl de wetenschap vertrouwt op het uiterlijke zelf dat fysiek en wiskundig kwantificeerbaar is. Zie jij maar eens materieel bewijs te krijgen van iets immaterieels.

De wereldreligies hebben dit ook eeuwenlang geprobeerd, met achterhaalde theorieën als gevolg. Dus waar verschilt spiritualiteit van religie? Laten we eerst eens kijken waar de twee elkaar vinden.

Relatie tussen spiritualiteit en religie

Wikipedia vertelt ons dat spiritualiteit “traditioneel verwijst naar een religieus proces van hervorming dat ‘beoogt de oorspronkelijke vorm van de mens te herstellen’, gericht op ‘het beeld van God’, zoals geïllustreerd door de grondleggers en heilige geschriften van de wereldreligies. De term werd in het vroege christendom gebruikt om te verwijzen naar een leven dat gericht is op de Heilige Geest en werd in de late Middeleeuwen uitgebreid naar mentale aspecten van het leven.”

Spiritualiteit is dus de geestesbaby van religie. Je kunt de twee dus niet volledig los van elkaar zien. Als je religieus bent, ben je per definitie in de kern ook spiritueel. Je bent hoe dan ook al spiritueel.

Wist je trouwens dat maar liefst 83% de wereldbevolking geloofd? In totaal zijn er zo’n 4.000 erkende religies in de wereld. De grote meerderheid valt onder twaalf klassieke religies: Bahá’í, Boeddhisme, Christendom, Confucianisme, Hindoeïsme, Islam, Jaïnisme, Jodendom, Shinto, Sikhisme, Taoïsme en Zoroastrisme. De Grote Vier – het Christendom, Islam, Hindoeisme en Boeddhisme – zijn hiervan ‘s werelds meest verspreide religieuze bewegingen.

Vanwege alle verschillende geloofsovertuigingen bestaat in veel opzichten veel overlap in religie en spiritualiteit. Beiden focussen namelijk op de relatie met iets dat groter is dan het individu. Ook bieden ze een existentieel perspectief op het leven, de dood en de aard van de werkelijkheid. Daarnaast omvatten ze beiden praktijken en rituelen in gemeenschap.

*Dacht jij nu mooi spiritueel bezig te zijn met je yoga, chakra of tantra oefening? Blijk je gewoon het Hindoeïsme te praktiseren!

Verschil spiritualiteit en religie

Hoewel religie en spiritualiteit onderling voor hetzelfde worden gebruikt, is er ook onderscheid te maken. Een religie is een Godsdienst, oftewel een confessionele levenshouding in dienst van God, terwijl spiritualiteit een levenshouding is om te verbinden met jezelf in relatie tot je omgeving. Een simpel voorbeeld om dit verschil te duiden is het verschil tussen gebed en meditatie. Waar gebed een communicatieve interactie is met een hogere macht, is meditatie gericht op introspectieve bewustwording en innerlijke rust.

*Waarom bidden we tot een god buiten onszelf? Waarom niet naar binnen, naar de God in onszelf?

Desalniettemin zou je kunnen zeggen dat spiritualiteit een vrije, niet-geïnstitutionaliseerde en geïndividualiseerde levenshouding is. Los van de doorgaans dogmatische, gebiedende en opdringerige religies, met behoud van het geloof in meer. In de kern wijst spiritualiteit religie niet volledig af, maar laat het zich er ook niet door beperken.

Kortom: waar een religie een specifieke verzameling is van georganiseerde overtuigingen en praktijken door een gemeenschap of groep, leent spiritualiteit zich meer als individuele praktijk met een focus op vrede, doelgerichtheid en het welzijn van “mind-lichaam-spirit”.

Mind-body-spirit connectie

Weleens van mind-body-spirit gehoord? De drie-eenheid die jouw aandacht verdiend voor een optimale gezondheid. ‘Body’ spreekt voor zich, dit is je lichaam. Laten we daarom even focussen op ‘mind’ én ‘spirit’, ook wel ‘soul’ genoemd.

‘Mind’ staat voor je verstand, waarmee eigenlijk je intellect of intelligentie wordt bedoeld. Dit is het deel van jou dat niet door emotie gedreven wordt, maar door logica. Je ‘spirit’ daarentegen staat juist voor alles wat je houding betreft qua emoties, zoals geluk, liefde, moed, enthousiasme en vrede.

Mind, body en spirit worden ook wel uitgelegd als ‘psyche’, van het Griekse woord ‘psykhe’ (ψυχή), wat ‘leven’ betekent. Psyche is daarbij een vrouwelijke persoon uit de Griekse mythologie, ook wel bekend als de Godin van de Ziel. Later is ‘psyche’ geïnterpreteerd als ‘geest’, ‘ziel’ of ‘onzichtbare animerende entiteit die het fysieke lichaam bewoont’. Ook is psyche inmiddels te duiden als ‘zelf’ of ‘bewuste persoonlijkheid’.

Wat het principe van de mind-body-spirit-connectie je eigenlijk vertellen wil, is dat je niet jouw gedachten bent. Zo ben je ook je lichaam, jouw emoties en je geloof, ofwel jouw spiritualiteit. Hieruit ontleen je weer je identiteit, wat je maakt tot wie je bent en beter nog, ook hoe lekker jij je in je vel voelt!

Gedachten en lichamelijke gezondheid beïnvloeden elkaar

Spiritualiteit benadrukt zodoende het belang van het koesteren van niet alleen het fysieke lichaam, maar ook de geest en de ziel. Wanneer alledrie de aspecten in harmonie zijn leef je in een staat van evenwicht, tevredenheid en spirituele vervulling.

Niet voor niets dat psychosomatische geneeskunde ons op wetenschappelijke wijze leert dat er een verbinding is tussen lichaam en geest. Je gedachten, emoties en mentale toestand beïnvloeden namelijk je fysieke welzijn, en vice versa. Deze bi-directionele relatie benadrukt het belang van mentale en emotionele gezondheid in het algehele welzijn. Dit principe zegt veel over onze menselijkheid. Reden genoeg om te kijken wat het nu zo mooi maakt om mens te zijn.

Wat maakt ons mens?

Los van onze biologische uniciteit bezitten wij als mens over een set van eigenschappen die ons bovenaan de voedselketen zetelt. De combinatie van onze cognitieve, communicatieve, emotionele, sociale en creatieve vermogens heeft de identiteit van onze soort gevormd. Daarbij heeft het ons in staat gesteld een complexe en diverse beschaving te creëren.

Voor een beter begrijpen van ons menszijn, nemen we even 5 eigenschappen met je door.

1. Cognitief vermogen en intelligentie

Onze ongelooflijk grote hersenen – de bron van ons cognitieve vermogen en intelligentie – vormen een van de bepalende eigenschappen van het mens-zijn. Cognitie verwijst naar verschillende mentale processen, waarbij informatie wordt verworven, verwerkt, opgeslagen en gebruikt. Het omvat verschillende functies zoals perceptie, aandacht, geheugen, taal, probleemoplossing, besluitvorming en redeneren.

Intelligentie is een specifiek aspect van cognitie dat betrekking heeft op het vermogen om informatie te verwerken, te redeneren en problemen effectief op te lossen. Het geeft ons het vermogen om complexe concepten te begrijpen, te leren van ervaringen, ons aan te passen aan nieuwe situaties en verworven kennis te gebruiken om uitdagingen het hoofd te bieden. Het gaat hierbij niet alleen om het hebben van kennis, maar ook om het toepassen van die kennis op strategische, praktische en creatieve manieren.

Mensen kunnen zodoende verder denken dan onmiddellijke behoeften en plannen voor de toekomst, gevolgen op lange termijn overwegen en doelen stellen. Zo blinken wij mensen uit in het plannen van complexe reeksen aan acties en het oplossen van abstracte en ingewikkelde problemen.

2. Taal en communicatie

Hoewel veel dieren, van orca’s tot wolven, in staat zijn tot vormen van communicatie, is de menselijke taal ongeëvenaard in zijn complexiteit en veelzijdigheid. Menselijke taal maakt abstract denken, symbolische representatie en de overdracht van ingewikkelde concepten door tijd en ruimte mogelijk.

Zodoende hebben mensen het vermogen om kennis te vergaren en deze van generatie op generatie door te geven, wat leidt tot de voortdurende ontwikkeling van cultuur, technologie en wetenschappelijke vooruitgang.

Een andere belangrijke factor van taal en communicatie is het vermogen om samen te werken. Alles zelf doen is optellen, samen werken is vermenigvuldigen. Simpel gezegd maken vele handen meer werk. Dit was vroeger tijdens de jacht zo, en tegenwoordig met name in de (land)bouw of elke andere vorm van arbeid.

3. Zelfbewustzijn en introspectie

Als mens beschikken we over zelfbewustzijn. Het vermogen om onszelf los van anderen te herkennen als een uniek individu met gedachten, emoties en een persoonlijke geschiedenis. Dit geeft ons een gevoel van identiteit, eigenwaarde en richting in het leven. Op collectief niveau speelt onze identiteit een rol in de ontwikkeling en instandhouding van cultuur, ethiek en filosofie.

Zelfbewustzijn geeft ons daarnaast het vermogen tot introspectie en zelfreflectie. Zo kunnen we nadenken over ons eigen handelen en onze denkprocessen, ook wel metacognitie genoemd. Het moedigt ons niet alleen aan tot het stellen van ethische vragen of nemen van morele beslissingen aangaande ons eigen leven, maar ook in relatie tot onze omgeving en de planeet. Zo zoeken we betekenis in ons leven en denken we na over existentiële vragen over ons bestaan en de aard of het doel van de werkelijkheid.

4. Emotioneel bereik en sociale natuur

Als mensen ervaren we een breed spectrum aan emoties – van vreugde en empathie tot verdriet en medeleven. Ons vermogen om de gevoelens van anderen te begrijpen en te delen, gecombineerd met daden van vriendelijkheid en altruïsme, weerspiegelt onze sterke sociale banden en compassie. Dit is een belangrijke factor voor sociale cohesie binnen persoonlijke kring, maar ook op overheidsniveau.

Aangezien we van nature sociale wezens zijn, houden we ons bezig met interacties en relaties binnen gemeenschappen. In de meeste landen ter wereld is het dan ook allang niet meer het primitieve principe van eten of gegeten worden. Het ingewikkelde samenspel van cognitieve, sociale, morele en praktische aspecten van de menselijke natuur heeft geleid tot de ontwikkeling van rechtsstelsels als middel om gedrag te reguleren, de orde te handhaven en rechtvaardigheid binnen samenlevingen te handhaven. Dit moet ook wel, want onze sociale natuur weerhoudt ons er ook van om altijd open, oprecht en eerlijk met elkaar te zijn, omdat we geen sociale banden kapot willen maken.

Wetten weerspiegelen vaak de collectieve emotionele reacties van de samenleving op bepaald gedrag. Veelal met als doel individuen te beschermen en een eerlijke behandeling te garanderen. Zo vormen emoties als sympathie en bezorgdheid voor slachtoffers de basis voor restitutie en gerechtigheid aan degenen die schade of onrecht hebben geleden. Emoties als woede en een verlangen van vergelding vormen wetten met betrekking tot straf.

5. Verbeelding en creativiteit

Zijn we dan toch in het evenbeeld van god gemaakt? Wij mensen zijn scheppers en vernieuwers dankzij ons verbeeldingsvermogen en creativiteit. Eigenschappen die ons in staat stellen om via abstract denken en conceptualiseren nieuwe ideeën, concepten en oplossingen te bedenken. Verder dan ondernemerschap, technologische vooruitgang en de onmiddellijke overlevingsbehoeften.

Het is tevens onze bron voor kunst, muziek, literatuur, wetenschap, etc. Dergelijke vormen van creatieve expressie dragen bij aan de rijkdom van onze menselijke ervaring. Het creëren, begrijpen en overbrengen van symboliek, metaforen en complexe verhalen helpt ons een dieper gevoel van betekenis en doelgerichtheid aan te boren waarmee we ons kunnen verbinden met een ideaal of kracht groter dan onszelf. Opmerkelijk is hier ook dat artiesten of kunstenaars creëren vanuit flow – wanneer ze niet denken, dus niet met het verstand.

Vandaar dat wanneer je deze aspecten van de menselijke natuur vertaalt naar een kunstwerk of artistieke prestatie, anderen je ‘bezieling’ toedichten. Interessant, niet? Dit komt omdat de waarneming voorbij het verstand gaat. Zo lijkt de ziel de bron van emotionele of intellectuele energie of intensiteit. Het Latijnse woord ‘animare’ betekent dan ook ‘met temperament bezielen’, waarmee ‘begeesteren, opwekken, bezielen of vurig maken’ wordt bedoeld. Maar wat is dat nu precies, een ziel?

Ziel en geest

Voor wetenschappers staat de ziel synoniem voor het verstand. Men denkt meer over de ziel te weten te kunnen komen door het menselijk brein te bestuderen. Gedacht wordt dat de ziel zich in het brein bevindt.

Het gebruik van de woorden ‘geest’ (spirit) en ‘ziel’ zorgt voor wat verwarring. Zeker als je bedenkt dat ‘mind’ vanuit het Engels naar het Nederlands vertaald ‘geest’ betekent, waar ook weer ‘gedachten’ of ‘verstand’ mee kan worden bedoeld.

De twee begrippen worden dus uitwisselbaar gebruikt, maar zijn via interpretatie van culturen en religies toch binnen een bepaalde context te definiëren. Het idee van het bestaan van iets als een ‘ziel’ of de ‘geest’ krijgt alleen duiding in spiritualiteit en religie.

Ziel is je verbinding met jezelf

Met name vanuit het Christendom omvat de ziel je innerlijke ervaring in relatie tot je gedrag (kennen, voelen en streven), ofwel je hart, wil en verbeelding. Hoewel abstract, wordt de ziel gezien als de onsterfelijke, niet-fysieke essentie van een persoon die het fysieke lichaam overstijgt en blijft bestaan ​​na de dood. Dit laat ruimte voor het concept van reïncarnatie. Het is de parapluterm voor bewustzijn, persoonlijkheid en identiteit, die ook je gedachten, verlangens, passies en dromen bevat.

Je ziel is de expressie van wie je van binnen bent en de optelsom van je gedachten (verstand) en gevoelens (hart). De complexe verwevenheid van al je weten, voelen en geloven. Niet voor niets dat ziel in het Grieks ‘psuche’ betekent, wat de wortel is van het woord psychologie, zielkunde of studie van de ziel. Je ziel heeft het vermogen om te weten, te begrijpen, lief te hebben, te haten, te kiezen en te weigeren.

Dit onderschrijft dan ook het psychologische domein. Je ziel vormt je persoon en drukt je persoonlijkheid uit. Aangezien kiezen, beslissen en weigeren functies van je wil zijn, maakt je wil ook een deel uit van je ziel.

Geest is je verbinding met God

De geest wordt daarentegen vaak geassocieerd met het idee van een niet-fysieke entiteit of kracht die levende wezens bezielt. Vandaar dat de ziel deel uit maakt van de geest.

Ideeën over geloof, hoop en karakter zijn allemaal een product van de geest die je in contact brengt met het Goddelijke. Zo vormt de geest ook wel het element in de mens dat gelovigen in staat stelt om een hechte relatie met God te hebben. Je geest stelt je in staat om het spirituele rijk te betreden, God te ontvangen en er contact mee te maken.

Bijbels gezien kent spiritualiteit de betekenis van “gedreven worden door God”. Daarom, als men spreekt over bezieling, dan brengt deze persoon zijn of haar ‘ware Zelf’ tot expressie, wat zo uniek is dat het als ‘onmenselijk’ kan worden gezien, omdat het ons verstand te boven gaat.

*Ironisch dat ‘geest’ weer uitgelegd kan worden als mind en we met mind juist gedachten creëren, en daarmee dus God?

Verschil tussen ziel en geest

Naar kennis uit de Bijbel zijn de ziel en de geest dus verschillende aspecten van je niet-fysieke wezen. Waar je geest de essentie is van jouw verbinding met de natuurlijke wereld, al het goddelijke, is je ziel de essentie van je bewustzijn, identiteit en zelfexpressie.

Volgens de Bijbel staat de geest altijd in relatie tot God en je ziel in relatie tot jezelf. Je ziel heeft betrekking op je innerlijke leven in relatie tot je eigen ervaring: je hart, wil en verbeelding. En je geest spreekt over hetzelfde innerlijke leven in relatie tot God: je geloof, hoop en toewijding.

Kortom: je ziel geeft vorm aan je persoonlijke identiteit en bewustzijn, terwijl je geest je geloof en levenskracht voedt.

Bewustzijn en ziel

De ziel is dus de essentie van bewustzijn. Maar wat betekent dat precies? Bewustzijn is op individueel niveau bewust zijn van je omgeving en eigen bestaan. Niet alleen de aandacht voor alles om je heen, maar ook wat er in je speelt, zoals gedachten, emoties en sensaties. Praktisch gezegd is bewustzijn gewoon weten dat je het weet, of ervaren dat je het ervaart.

Je hebt geen ziel, maar je bent een ziel die bestaat uit oneindig bewustzijn in een tijdig lichaam. Een mooie opvatting is dat “de ziel het hele fysieke lichaam doorstraalt met bewustzijn, zoals het vuur van een openhaard de hele kamer doorstraalt met licht en warmte.” Dit geeft te kennen hoe de ziel de waarnemer en daarmee de bron is van bewustzijn. Vandaar dat zielsbewustzijn ook wel naar het ‘hoger zelf’ refereert.

Niet voor niets dat de ziel het deel van het zelf is dat zich bewust is van en verbonden is met het goddelijke, de geest.

Bewustzijn is als de oceaan, Ziel is de vorm, als een vis, en spirit is het leven van dit alles.

Ondanks dat bewustzijn tot in zekere mate wetenschappelijk kan worden bestudeerd, is het bestaan ​​van de ziel vanwege de religieuze context een kwestie van geloof en overtuiging. Maar het is niet de vraag waar het bewustzijn is, maar of het er is of niet. Om dit gegeven is bewustzijn onafhankelijk van tijd en ruimte.

*Er is ook nog het concept van Brahman, ‘alle zielen bij elkaar’. Dit fenomeen verwijst naar het universele bewustzijn dat ten grondslag ligt aan al het bestaan.

Spirituele ervaringen

Ondanks een uitgebreide poging, blijven ziel, geest en bewustzijn allemaal abstracte begrippen. Met name omdat ze geen houvast hebben in de materiële wereld. Hoewel de wetenschap het een en ander kan verklaren, krijgt empirische studie geen grip op deze immateriële zaken. Toch krijgt het bestaan ervan en onderscheid ertussen vorm via de ervaringen en verhalen van mensen. 

Waar elk mens anders is, zijn ook de spirituele ervaringen anders. Hoewel allen subjectief en per persoon verschillend, zijn ze toch te categoriseren. Hier volgen een aantal voorbeelden.

1. Dromen

Dromen zijn je vast niet onbekend, al heb je ze zelf misschien nog nooit als spiritueel geïnterpreteerd. In sommige culturen ziet men dromen als de portalen naar een andere wereld. De geestenwereld waar contact kan worden gemaakt met voorouders.

Naast dit bovennatuurlijke, spreken mensen ook hoe ze van de ene op de andere droom (of coma) een totaal nieuwe vaardigheid, taal of kennis hebben geleerd, terwijl ze hier nooit eerder contact mee hebben gemaakt.

Psycholoog Carl Jung spreekt over dromen als “de woorden van de ziel die we in ons hart moeten dragen om met onze geest te bevatten.” Net als de persoon die ons het dierbaarst is, is de droom een kleine verborgen deur in de diepste geheime nissen van de ziel, die toegang geeft tot die kosmische nacht, die de psyche was lang voordat er sprake was van egobewustzijn.

Who looks outside dreams. Who looks inside awakes. – Carl Jung

Lucide dromen

Stel eens dat jij je bewust wordt dat je droomt, terwijl de droom nog in volle gang is. Welkom in een lucide droom! Tijdens een lucide droom kan je als dromer vaak enige controle uitoefenen over je droomomgeving, de personages of de gebeurtenissen.

De term “lucide” komt van het Latijnse woord “lucidus”, wat “helder” betekent. In de context van dromen wordt een lucide droom gekenmerkt door het heldere bewustzijn en de heldere gedachten van de dromer terwijl hij of zij ondergedompeld is in de droomtoestand.

Lucide dromen zijn mogelijk dankzij een verhoogd zelfbewustzijn tijdens de droomtoestand, waardoor de dromer de droom kan herkennen als gescheiden van de wakkere werkelijkheid. Deze helderheid onderscheidt een lucide droom van gewone dromen waarin de dromer zich minder bewust is van de aard van de droom.

Spiritueel gezien kan helder dromen worden gezien als een hulpmiddel voor zelfontdekking, persoonlijke groei en verkenning van het onderbewustzijn, waarbij mogelijk inzichten worden geboden in iemands psyche en de aard van het bewustzijn.

2. Vorige levenservaringen

Zij die menen dat hun bewustzijn of ziel vóór hun huidige leven in vorige lichamen heeft geleefd spreken over vorige levenservaringen. Vanuit eigen beleving praten deze mensen over hoe herinneringen, emoties of zelfs eigenschappen uit vorige levens hun huidige leven of zelfs persoonlijkheid beïnvloeden. Veelal wordt hier dan levendig tot in detail over gesproken, in relatie tot historische gebeurtenissen, culturele verhalen of archetypische symbolen, zonder hier ooit eerder mee in aanraking geweest te zijn.

Vorige levenservaringen bieden verklaringen voor de complexiteit van het menselijk bestaan. Zodoende kan het troost en betekenis bieden aan degenen die deze overtuigingen onderschrijven, door verklaringen te geven voor de uitdagingen van het leven en een gevoel van continuïteit na de dood. In bepaalde spirituele geloofssystemen zoals het Boeddhisme is het idee van vorige levens verbonden met concepten van reincarnatie en karma.

Reïncarnatie suggereert een cyclus van geboorte, dood en wedergeboorte, waarin de ziel leert en evolueert gedurende meerdere levens. Karma is de wet van oorzaak en gevolg, wat suggereert dat acties in vorige levens de omstandigheden en ervaringen van het huidige leven kunnen beïnvloeden. Het verkennen van vorige levens kan voor individuen een manier zijn om inzicht te krijgen in hun spirituele reis. Ook kan het helpen de uitdagingen van het leven te begrijpen en te werken aan persoonlijke groei en verlichting. Aangenomen wordt dat paktijken als hypnose of regressietherapie dit proces kunnen ondersteunen.

Aangezien de wetenschap geen grip kan krijgen op vorige levenservaringen, beschouwen wetenschappers of psychologen deze ervaringen als verbeelding of valse herinneringen. Experts verklaren deze zogeheten waanbeelden als de vervorming, beïnvloeding of interpretatie van een herinnering.

3. Out-of-body ervaringen

Out-of-body ervaringen (OBE’s) zijn voorvallen waarbij mensen het gevoel hebben dat hun bewustzijn hun fysieke lichaam heeft verlaten. Deze intrigerende fenomenen zorgen voor een gevoel dat het bewustzijn of “zelf” zich heeft losgemaakt van het fysieke lichaam. Tijdens zo’n uittreding kan iemand zichzelf zien zweven of bewegen buiten zijn of haar lichaam. Diegene observeert zijn of haar fysieke vorm dan vanuit een ander gezichtspunt.

OBE’s worden vaak gerapporteerd in verschillende contexten, zoals tijdens bijna-dood ervaringen, lucide dromen, meditatie of via medicatie zoals ketamine. Hoewel er in wetenschappelijke en spirituele kringen nog steeds gediscussieerd wordt over de precieze oorzaken van uittredingen, kunnen ze worden veroorzaakt door factoren als extreme stress, meditatiepraktijken, slaapverlamming of zelfs bepaalde medische aandoeningen.

OBE’s kunnen variëren van milde gewaarwordingen van onthechting tot levendige en diepgaande ervaringen, waarbij mensen melden dat ze naar verschillende locaties reizen, interactie hebben met entiteiten of een nieuw perspectief krijgen op hun eigen bestaan.

4. Bijna-doodervaringen

Bijna-doodervaringen betreffen ontmoetingen met een buitenaardse wereld, gemeld door mensen die in levensbedreigende situaties terecht zijn gekomen. Veel mensen die klinisch dood of bijna-dood zijn geweest spreken eenmaal weer bij bewustzijn over een diepgaande spirituele ervaring. Denk bijvoorbeeld aan het zien van een helder licht of het ontmoeten van overleden dierbaren. Hoewel sceptici beweren dat deze ervaringen kunnen worden toegeschreven aan fysiologische factoren, beschouwen anderen ze als bewijs van een hiernamaals of een spiritueel rijk.

5. Synchroniciteiten

Inderdaad geen causaliteit, maar synchroniciteit. Synchroniciteiten zijn betekenisvolle patronen in het leven, waarbij de innerlijke wereld een overeenkomst blijkt te hebben met de externe werkelijkheid.

Deze toevalligheden tarten vaak met een rationele verklaring en lijken verbonden met een hogere orde. Iemand kan bijvoorbeeld een droom hebben over een bepaald symbool of object, om het kort daarna herhaaldelijk in zijn wakkere leven tegen te komen.

Populair zijn bijvoorbeeld engelengetallen zoals 11:11 of 22:22. Veel mensen zien deze ervaringen als bewijs van een diepere, spirituele realiteit. Zeker wanneer ze in relatie worden gezien met een bijzondere gebeurtenis of een synchrone herhaling van een bepaald levensthema. Wanneer je in contact staat met je innerlijk, is de kans groter dat je synchroniciteiten ervaart.

Een andere vorm van zo’n synchroniciteit is waarzeggerij. Mensen die naar een handlezer of waarzegger gaan krijgen inzicht in hun toekomst of levenspad. Als we de ervaringsdeskundigen mogen geloven komen dit soort voorspellingen vaker uit dan niet. Waar halen deze handlezers of waarzeggers het toch vandaan?

6. Intuïtieve inzichten

Sommige mensen spreken over intuïtieve inzichten die afkomstig lijken te zijn van een hogere bron. Het kenmerkt een diepgaand moment van inzicht waarin iemand zich verbonden voelt met een diepere waarheid of een dieper begrip van het bestaan. Denk bijvoorbeeld aan een plotseling antwoord op een complex vraagstuk, een oplossing voor een ernstig probleem óf sturing bij een belangrijke beslissing. Deze inzichten kunnen spontaan tot iemand komen of worden opgedaan door spirituele praktijken zoals meditatie, gebed of channeling.

Het toppunt van intuïtief communiceren is ‘channeling’, het vermogen om te communiceren met engelen, spirituele gidsen en de hogere zelf voor kennis, inzicht en begeleiding. Dit zou de verklaren hoe Jezus van Nazareth God’s leer op aarde bracht. Of in modernere vormen hoe de Canadese mysticus Ra Uru Hu (Alan Robert Krakower) het systeem van Human Design aan de mens heeft gebracht.

Channeling is als vorm van uitreiken naar het onzichtbare niet te verwarren met mediumschap. Mediumschap is de beoefening waarbij paranormale mediums contact maken met geesten en voorouders die hier in menselijke (of dierlijke) vorm zijn geweest.

Wanneer er eenzelfde soort contact wordt gelegd tussen twee levende mensen spreek je van telepathie. De communicatie van gedachten of ideeën van de ene geest naar de ander, zonder gebruik van de bekende zintuigen. Je kunt dit scharen onder paranormaal vermogen, omdat fysieke interactie of de gebruikelijke sensoren geen rol van betekenis spelen.

7. Diepe meditatiestaten

Diepe meditatiestaten zijn staten van diepe stilte en bewustzijn, vaak resulterend in een gevoel van innerlijke vrede en helderheid. Het achtvoudige yogapad uit de Yogasoetra’s van Patanjali omschrijven acht stappen:

1. Yama: Het zijn van morele leidlijnen die harmonie bevorderen, zoals eerlijkheid en geweldloosheid.
2. Niyama: Persoonlijke discipline, zoals zelfstudie en zuiverheid, om innerlijke groei te ondersteunen.
3. Asana: Het aannemen van lichamelijke houdingen om fysieke kracht en flexibiliteit te ontwikkelen.
4. Pranayama: Beheersen van de ademhaling om levensenergie te reguleren en concentratie te verbeteren.
5. Pratyahara: Het terugtrekken van zintuigen uit externe prikkels om innerlijke focus te versterken.
6. Dharana: Concentratie op één enkel object om geestelijke stabiliteit te bereiken.
7. Dhyana: Meditatieve absorptie, waarin de geest continu verbonden blijft met het gekozen object.
8. Samadhi: De hoogste staat van bewustzijn, waarin de geest volledig één wordt met het meditatie-object, resulterend in diepe vrede en eenheid.

Samadhi

Samadhi is Sanskriet (समाधि) voor samādhi, wat ‘diepe meditatie’, ‘eenheid’ of ‘absorptie’ betekent. Deze term uit de wereld van meditatie en yoga verwijst naar een bijzondere bewustzijnstoestand. Hierbij smelt de geest als het ware op tranceachtige wijze samen met het punt van meditatie, zonder afleiding of drukte. Denk aan een diepe concentratie, waarbij je jezelf compleet verbonden voelt – een soort ‘in-een-zijn’ – met datgene waarop je mediteert.

Als je de verschillende stadia van bewustzijn ziet als lagen, dan is Samadhi als het ware de diepste laag. Het bijzondere is dat het niet iets is wat je bewust ‘doet’, maar meer iets wat vanzelf gebeurt tijdens langdurige concentratie op je meditatie-punt. Door de voortdurende concentratie op het object van de meditatie valt de geest in slaap en verdwijnt het individuele. Dus, Samadhi is als het ware de kers op de yogataart. Het komt neer op diep verzonken zijn in meditatie, tot een punt waarop het individuele bewustzijn als het ware verdwijnt en je een soort ultieme verbondenheid voelt met wat je mediteert.

8. Ervaring van eenheidswording

Eenheidswording is een transcendent moment waarbij het individu een gevoel van eenheid ervaart of voelt met het universum, voorbij het individuele zelf. Hierbij kan zelfs in verbinding worden getreden met een goddelijke aanwezigheid of hogere macht, wat leidt tot gevoelens van eerbied en ontzag. Al met al heeft een mystieke ervaring als gevolg dat men een diep gevoel van liefde en eenheid met alles om hen heen ervaart.

Deze ervaringen kunnen plaatsvinden door middel van meditatie, gebed of andere spirituele praktijken, zoals het gebruik van psychedelica of zogeheten ‘plantmedicijnen’. Medicijn genoemd omdat het het bewustzijn en gevoel terugbrengt naar wat het hoort te zijn.

Spirituele tradities hebben van oudsher altijd al de onderlinge verbondenheid van alle dingen benadrukt. Het idee dat alles in het universum uitmaakt van een groter, onderling verbonden geheel. Dit idealistische geloof in de essentiële eenheid van alle dingen werd nieuw leven ingeblazen door het transcendentalisme van 19e-eeuwse Amerikaanse schrijvers als Ralph Waldo Emerson en Henry David Thoreau.

Dit idee wordt ondersteund door wetenschappelijke theorieën zoals de systeemtheorie en ecologie, die de onderlinge verbondenheid en afhankelijkheid van alle levende wezens benadrukken.

Je Ware Zelf

Is er meer in ons bestaan dan de fysieke en materiële aspecten in ons leven? Jezelf deze vraag stellen brengt je al bij wie de vraag überhaupt aan wie stelt. Stel jezelf maar eens de vraag: “Wie ben ik?” Even los van je uiterlijk, leeftijd of professie. Ja, wie ben jij?

Het concept van het “Ware Zelf” varieert in betekenis wegens verschillende filosofische, psychologische en spirituele perspectieven. In het algemeen verwijst het idee van ‘het Ware Zelf’ naar de diepste, meest authentieke essentie van je wezen, vrij van destructieve patronen.

Het belichaamt je van nature unieke kwaliteiten, talenten en potentieel, en bevorderd een streven naar zelfkennis, authenticiteit en innerlijke afstemming. Wanneer je als individu in contact staat met je Ware Zelf, ervaar je innerlijke harmonie: een diep gevoel van betekenis, vervulling en zelfacceptatie.

Iedereen zou met betrekking tot realisatie van de ware Zelf zijn eigen weg moeten volgen, onbelast door de moraal of het geloof van de maatschappij. Door de meningen van anderen te negeren en van de maatschappij los te koppelen is het mogelijk om jezelf te ontdekken en zonder dwang te leven.

Verschillende perspectieven over de ‘echte ik’

Vanuit een psychologisch standpunt kan het Ware Zelf begrepen worden als de kern of essentiële identiteit van een persoon. Het vertegenwoordigt je oprechte gedachten, emoties, waarden en verlangens die inherent trouw zijn aan hun natuur. Vrij van de invloeden van sociale conditionering, maatschappelijke verwachtingen of andere externe druk.

In spirituele en filosofische tradities gaat het concept van het Ware Zelf verder dan de individuele identiteit. Het verbindt zich met een grotere, universele waarheid of goddelijke natuur. Zo kun jij je Ware Zelf zien als de essentie die de beperkingen van je ego en je persoonlijke identiteit overstijgt en een dieper, tijdloos aspect van het bestaan weerspiegelt.

Terwijl verschillende praktijken en paden, zoals meditatie, zelfreflectie en schaduwwerk vaak worden gebruikt om te ontdekken of af te stemmen op het Ware Zelf, kan het begrijpen en realiseren van je Ware Zelf een diep persoonlijke en subjectieve reis zijn. Het kan gaan om het verkennen van je waarden, passies, doel, en innerlijke wijsheid om te leven in overeenstemming met je authentieke natuur.

‘Ware’, ‘authentiek’, ‘innerlijke’.. Dit soort buzz-woorden klinken heel fraai, maar wat betekenen ze nu eigenlijk echt? Daar gaan we nu naar kijken.

Spiritueel antwoord op de vraag ‘Wie ben ik?’

De bron van ‘ik’ (Atman) krijgt vorm door het gevoel van ‘ik’ of ‘ik ben’, met uitsluiting van al het andere. Het loslaten van de identificatie van het niet-zelf (anātma) – beginnend bij het ego tot het fysieke lichaam – is een ervaring die zowel subject als object overstijgt.

Wie ben je in stilte? Wanneer je geest zich naar binnen richt, naar de bron? In absolute stilte, dus zonder denken of gedachten, is stilte het antwoord. Dit betekent dus niet transformeren in iets of het bereiken van een staat van begrip over het Zelf. Jij bent al ‘Het Zelf’. Perfect zoals je bent.

De mentale constructie van het ego (ik-gedachte) geeft je het gevoel dat je een lichaam en een bepaald persoon bent. Gevangen in ego en een gevoel van afgescheidenheid. Gevangen in de geest die grenzen van afgescheidenheid creëert: ik en jij. Gevangen in de identificatie van lichaam en persoonlijkheid. De interessante vraag is hoe je ontwaakt uit de illusie dat je alleen maar afgescheiden bent.

Spiritualiteit vormt een mate van Zelfonderzoek waarin je niet ontdekt wie je bent, maar weggooit wat je niet bent. In ware zelfrealisatie worden zowel de vragensteller als denker op mute gezet. Zonder het lawaai van de geest blijft er alleen stilte over, en dat is waar jij van nature in bestaat.

‘The question ‘Who am I?’ is not really meant to get an answer, the question ‘Who am I?’ is meant to dissolve the questioner.’ – Ramana Maharshi

De leer van Ramana Maharshi

Iets moeten doen om de werkelijkheid te bereiken is in de leer van Ramana Maharshi een misverstand. De werkelijkheid is er namelijk al. Hier hoef je niets voor te denken of doen. Maar als je denken en doen verwijdert, blijft er niets over, toch?

Maar ‘Niets’ heeft geen onafhankelijk bestaan. Je ‘Bent’ altijd, en ‘Zijn’ is niet je vijand. In de consumptie en productiemaatschappij, waar we altijd meer moeten zijn, wordt gewoon ‘Zijn’ gezien als ‘Niets’. Maar ondanks het bestaan van het woord bestaat zoiets paradoxaal gezegd niet. Niet voor niets dat ‘nietsen’ een heus Nederlands werkwoord is.

Als je alle rommel verwijdert blijft een eenvoudig bestaan over. Is dit zo erg? Nee, dit is wat jij werkelijk bent. En het is een genot om gewoon jezelf te zijn, niet?

De denkfout in ‘Ik denk, dus ik besta’

Raak je toch verstrikt in het denken, kom je weer uit bij jezelf afvragen wie je bent. Niet ‘ik ben’, maar ‘ik ben dit’ of ‘ik ben dat’. Deze identificatie met je verstand neemt je weg van ‘zijn’. De denkfout van Filosoof Descartes, bekend van “ik denk, dus ik besta”.

‘Denken’ staat niet gelijk aan ‘zijn’, en je gedachten an zich vormen niet wie je bent. Je bewustzijn kan namelijk prima zonder je denken, terwijl je denken niet kan bestaan zonder bewustzijn. Op het moment dat jij denkt dat jij je verstand bent, raak je slaaf van je gedachten. Wat nu als je terugkeert naar de stilte, naar je bewustzijn?

Hiervoor hoef je je ook niet over te geven aan God. Nog zo’n bron van het schijnbare denken, weer iets dat je zou moeten doen. Ook door iets te denken of iets te doen daal je niet neer in de werkelijkheid. Daarom zei Ramana Maharshi: “De werkelijkheid wordt niet gerealiseerd door iets te doen, maar door niets te doen; door stil te blijven en eenvoudig te zijn wat men werkelijk is.”

“The biggest trip is getting rid of you ego.” – Alan Watts

Ego is niet je vijand

In de Hindoeïstische filosofie wordt naar het menselijk ego verwezen met het Sanskriet woord ‘Ahamkara’, wat ‘ik-maker’ betekent. Het stamwoord ‘aham’ betekent ‘zelf’ en ‘kara’ (van kri) betekent ‘doen’. Dus, ‘ahamkara’ is het Zelf (de persoonlijkheid) dat aan het doen is (in een lichaam). Het verwijst naar het gevoel een individu te zijn, los van al het andere.

Wanneer je 2 of 3 jaar oud bent, begin je te beseffen dat je een persoon in een lichaam bent. Langzaam maar zeker probeer je aan de hand van je intellect alles te begrijpen. Wanneer eenmaal alles begint te klikken, vormt zich een verstand. Een ego, als verzameling van ideeën, gedachten, overtuigingen en concepten.

De val van jouw verstand is dat je met jouw denkende geest, je innerlijke criticus, probeert te definiëren wie je bent. De onbewuste identificatie met het verstand creëert een onecht ik. Het weegt tussen een pendulum van negativiteit, “Ik ben niet goed genoeg’, en positiviteit, “Ik ben helemaal geweldig”. Het ego – wat zich vormt uit angst en isolement – houdt van zekerheid, en daardoor herhaling. Hierdoor versterkt het altijd zijn eigen visie van zichzelf. Als gevolg hiervan kun jij jezelf gaan beperken, begrenzen en overschatten.

Ontbonden van concepten als ‘goed’ en ‘fout’, lijkt spiritualiteit erop gestoeld te zijn om je dichterbij de Bron, je ware Zelf, te brengen. Dit zou automatisch suggereren dat je ego “slecht” is. Het ego wordt namelijk gezien als een barrière voor spirituele groei, omdat het je hecht aan je eigen zelfbeeld op basis van goed of slecht, verleden en toekomst. Hoe meer onthecht van het ego, hoe dichter bij de ware Zelf, en hoe lichter en gelukkiger de wereld.

Maar hoewel geloof in je eigen echtheid en perfectie misleidend kan zijn, brengt je ego ook structuur aan in je leven.

Integreren in plaats van demoniseren

Kan zo zijn dat het ego geworteld is in afscheiding, en egoïstisch, ofwel arrogant handelt, maar toch is je ego essentieel voor je menselijke ervaring. Zonder ego vorm je geen identiteit of persoonlijkheid. Weet je nog, ‘ik-maker’? Je ego is in feite de bron voor zelfrealisatie en in de basis ook overleving.

Het ego is niet bedoeld om gedemoniseerd, maar geïntegreerd te worden. Het is een deel van jou. Wanneer jij je eigen ego tot je vijand maakt, zul je continu in oorlog met jezelf zijn. Sluit er dus vriendschap mee. Het is een heel belangrijk hulpmiddel voor je ziel om te groeien in je menselijke ervaring.

Helaas gebeurd het vaak dat traumareacties de onbewuste drijvende kracht achter het ego vormen. Wanneer je alle aspecten van je zelf geneest en integreert, krijgt je ziel meer ruimte. Als je de ziel als drijvende kracht achter het ego hebt, wordt het jouw unieke expressie in harmonie met de symfonie van het collectief. En dat is wat de wereld nodig heeft. Dat jij een instrument van je ziel wordt en jij jouw unieke lied zingt in harmonie met de collectieve symfonie van het leven.

Jouw ziel verlangt naar eenheid, naar balans, naar heelwording. Je ego afstoten in plaats van omarmen vanuit een soort eenheidsdrang-ideaal is dus de grootste illusie. Jouw ego vormt de structuur van je identiteit en persoonlijkheid. Als er een ding is dat zeker is in het leven, dan is dit wel dat jij je ego nodig hebt in deze wereld. Zeker als je wil voldoen aan eerste basisbehoeften, zoals omschreven in de piramide van Maslow.

Maslow Piramide

De behoeftenhiërarchie van Maslow is een psychologische theorie die menselijke motivaties in lagen van prioriteit weergeeft. Elke laag fungeert weer als fundament voor de volgende laag om gerealiseerd te worden.

1. Fysiologische behoeften: De basis heeft te maken met overleven en omvat basisbehoeften zoals voedsel, water en onderdak.
2. Veiligheidsbehoeften: Na fysiologische behoeften komen veiligheid en zekerheid op de eerste plaats, waaronder persoonlijke, financiële en gezondheidszekerheid.
3. Liefde en erbij horen: Eenmaal veilig, zoeken mensen sociale connecties, streven naar relaties, liefde en een gevoel erbij te horen.
4. Behoefte aan eigenwaarde: Als mensen erbij horen, ontstaat eigenwaarde, waardoor mensen erkenning, respect en zelfvertrouwen zoeken.
5. Zelfrealisatie: Het hoogtepunt is zelfverwerkelijking, die mensen inspireert om hun volledige potentieel te bereiken, persoonlijke groei te omarmen en diepgaande vervulling te bereiken.

Hier kun je uit opmaken dat je met name op betrekking van het fundament, de fysiologische- en veiligheidsbehoeften, gewoon dingen moet doen. Niet denken of voelen, maar doen, en vanaf daar verder bouwen. Spiritualiteit kan je helpen bij het ontdekken of leven van je purpose. Het hackt als het ware de piramide door de focus te verleggen op zelfliefde, eigenwaarde en zelfrealisatie. Maar tenzij je betaald spiritueel werk doet, betaalt het de rekeningen niet, dus voedt het ook je mond niet.

Belangrijk in het leven is dat je door middel van spiritualiteit niet blijft vliegen, maar ook grondt in hele aardse zaken. In de behoeftenpiramide van Maslow leer je dat je eerst zelfstandig voor elkaar moet zien te krijgen dat je beschikking hebt tot voedsel, water en onderdak. Dit vormt het fundament voor een gevoel van veiligheid en overleven, van waaruit je stapje voor stapje tot je ware Zelf uit kan groeien.

Burn-out als handrem van de zielsbehoefte

Van vitaal belang is het dat je jezelf een identiteit aanmeet waar jij jezelf en anderen zich tot kunnen verhouden. Deze belichaming van je eigen waarde is van belang om te overleven. De paradox is hier dat je jezelf ook niet te serieus moet nemen, wat ten kosten gaat van de relatie met jezelf en anderen.

Je zou niet de eerste zijn voor wie het van levensbelang is om zijn of haar identiteit op latere leeftijd los te laten. Van de vele levensfasen die de mens door kan gaan is het meest reguliere pad het bewandelen van de maatschappelijke verwachtingen. Je volgt een opleiding, start vervolgens een baan en ontwikkelt dan een professie, wat zorgt voor een vaste identiteit waarop je inkomen zich berust. Vanaf daar kun je toewerken naar huis, partner en kinderen. Maar in de race naar meer op carrièregebied loop je jezelf al snel volkomen voorbij en raak je in een burn-out.

Een burn-out kan in spirituele zin dan ook verklaard worden als een symptoom van de discrepantie tussen je beoogde carrièrepad en de verwezenlijking van je zielsbehoefte, ofwel purpose. Hierdoor kost je baan meer energie dan dat deze je geeft, waardoor je lichaam en geest aan de noodrem trekken.

Midlife crisis als vorm van spiritueel ontwaken

Een midlifecrisis is een ander symptoom waarin je identiteit oplost en je op zielsniveau een ander pad hebt te nemen. Je kunt een midlifecrisis zien als een diep spiritueel ontwaken, waarbij mensen worden aangespoord om het doel en de diepere betekenis van hun leven opnieuw te evalueren.

Als ze een kantelpunt van volwassenheid bereiken, verlangt de ziel naar authenticiteit en afstemming op haar ware essentie, wat leidt tot een periode van zelfontdekking en innerlijke reflectie. Deze crisis kan een transformerende katalysator zijn, die jou naar een bevredigender pad van zelfrealisatie en spirituele groei leidt.

The world will ask who you are, and if you do not know, the world will tell you. – Carl Jung

Psychologisch antwoord op ‘Wie ben ik?’

Iemand anders die ook wel het een en ander te zeggen had over ‘ik’ is Zwitsers psychiater Carl Gustav Jung. In zijn Jungiaanse leer verwijst de “ik” naar het ego of het bewuste zelfgevoel. Het vertegenwoordigt de subjectieve ervaring, persoonlijke identiteit en het centrum van het bewustzijn.

Volgens Carl Jung is het ego slechts één aspect van iemands totale psyche. Het staat in voortdurende wisselwerking met andere componenten, zoals het persoonlijke onbewuste en het collectieve onbewuste. Het “ik” wordt gezien als het deel van de psyche dat interacteert met de buitenwereld, keuzes maakt en verschillende aspecten van het zelf integreert.

Met de vraag ‘Wie ben ik?’ verken je volgens Jung jouw zelfidentiteit en start jij jouw individuatieproces. Je ‘Zelf’ staat centraal in het begrijpen van je psyche, waar het de totaliteit van je psyche vertegenwoordigt.

Het ‘Zelf’ volgens de leer van Carl Jung

Jungs concept van het Zelf verwijst naar het verenigende centrum van de psyche, dat iemands ware identiteit en potentieel vertegenwoordigt. Het totaal van wat je nu bent – ‘jij als identiteit’, plus het totaal van al die dingen die je nog zou kunnen zijn – ‘jij als potentieel’. Het omvat zowel bewuste als onbewuste aspecten en is een drijvende kracht in het proces van individuatie. Hier later meer over.

Volgens Jung is de realisatie en integratie van het Zelf een levenslang proces waarbij de onbewuste aspecten van iemands persoonlijkheid worden onderzocht en geïntegreerd. Dit proces vereist introspectie, zelfreflectie en het confronteren van de schaduw – de donkere en vaak onbewuste aspecten van het Zelf.

Het doel in het leven is niet perfectie, maar heelheid. Heelheid kan volgens Jung alleen worden bereikt door een vereniging van psychologisch tegengestelden. Waarin onze lichte en donkere kant verenigd zijn. Niet alleen bewust en onbewust, maar ook mannelijk en vrouwelijk, en persona en schaduw. Wanneer je al deze aspecten in jezelf hebt gedefinieerd en geaccepteerd, kun je toewerken naar een gevoel van integratie en heelheid door het proces van individuatie. Het proces om je ‘ware zelf’ te zijn.

Uiteindelijk is het doel van de Jungiaanse psychologie om het individu meer in overeenstemming te brengen met het Zelf, waardoor persoonlijke groei, zelfrealisatie en een diepere verbinding met het collectieve onbewuste mogelijk wordt. Door deze integratie kun je een gevoel van doelgerichtheid, betekenis en vervulling in je leven ervaren.

“There’s no reality except the one contained within us. That’s why so many people live an unreal life. They take images outside them for reality and never allow the world within them to assert itself.” – Hermann Hesse

Componenten ‘Zelf’

Jung zag zichzelf niet als een genezer, maar als iemand die je kon begeleiden om jezelf te genezen. Zijn opvatting was dat genezing op natuurlijke wijze uit het gewonde individu moet groeien. Ook jij kunt dit alleen door stukken in jezelf aan te kijken aan de hand van confronterende vragen, eventueel met behulp van een deskundige.

Deze zoektocht naar jezelf kan leiden tot empathie, wederzijds begrip en een verlangen om een bondgenoot te worden in andermans reis naar psychologische rijping. Zo verbeter je niet alleen je relatie met jezelf, maar ook met anderen en met de natuur. Maar wat maakt nu ‘jezelf’, volgens Jung?

Volgens Jungiaanse psychologie is het Zelf een complex concept dat verschillende componenten en aspecten van de psyche van een individu omvat. Hier volgen de belangrijkste componenten van het Zelf.

Bewust ego

Het bewuste ego vertegenwoordigt het aspect van het Zelf dat zich bewust is van onze gedachten, gevoelens en ervaringen in het huidige moment. Het is het centrum van onze persoonlijke identiteit en speelt een rol bij de integratie van andere aspecten van de psyche.

Collectief onbewuste

Het onbewuste bestaat uit zowel het persoonlijke onbewuste als het collectieve onbewuste. Het persoonlijke onbewuste bevat verdrongen of vergeten ervaringen, terwijl het collectieve onbewuste universele symbolen en archetypes bevat die door alle individuen gedeeld worden. Het verkennen en integreren van de onbewuste aspecten van het Zelf is cruciaal voor groei en zelfrealisatie. Stel je geest voor als een ijsberg: je bewuste is slechts het tipje van de ijsberg, waar je onderbewuste de massa onder het wateroppervlak vormt.

Archetypen

Archetypen zijn universele, oerpatronen of symbolen die zich in het collectieve onbewuste bevinden. Ze vertegenwoordigen basale menselijke ervaringen en thema’s, te definiëren in twaalf verschillende archetypen:

1. Onschuldige: Vertegenwoordigt zuiverheid en eenvoud, op zoek naar veiligheid en geluk door kwaad te vermijden en goedheid te omarmen
2. Gewone man: Is betrekkelijk en gewoon, dit archetype symboliseert de universele menselijke ervaring en belichaamt nuchtere waarden
3. Held: Overwint uitdagingen en obstakels door moed en opoffering om een hoger doel te bereiken of anderen te redden
4. Rebel: Rebelleert tegen maatschappelijke normen en regels en belichaamt een verlangen naar vrijheid en onafhankelijkheid
5. Ontdekkingsreiziger: Gaat het onbekende in, gedreven door nieuwsgierigheid en de zoektocht naar zelfontdekking en nieuwe ervaringen
6. Schepper: Drukt originaliteit en verbeeldingskracht uit, brengt nieuwe ideeën en innovaties voort
7. Heerser: Toont leiderschap, stelt orde en zorgt voor het welzijn van een gemeenschap of organisatie
8. Magiër: Bezit transformatieve kracht en wijsheid, in staat om diepgaande verandering en begrip teweeg te brengen
9. Minnaar: Vertegenwoordigt emotionele en gepassioneerde verbindingen, bevordert intimiteit, verlangen en diepe banden met anderen
10. Verzorger: Verzorgt en beschermt, biedt steun en mededogen aan anderen in tijden van nood
11. Nar: Biedt humor en luchthartigheid, daagt conventies uit en brengt vreugde door speelsheid
12. Wijze: Belichaamt wijsheid en inzicht, op zoek naar waarheid en begrip door diepe contemplatie en kennis

Je bewust worden van en werken met archetypes kan inzicht geven in onze onbewuste dynamiek en zelfinzicht bevorderen.

Schaduw

De schaduw vertegenwoordigt de onbewuste aspecten van het Zelf die we hebben verstoten, onderdrukt of ontkend. Het bevat de kwaliteiten, verlangens en impulsen die we onaanvaardbaar of ongemakkelijk vinden. Het integreren van de schaduw houdt in dat we deze aspecten van onszelf erkennen en accepteren, wat leidt tot meer zelfbewustzijn en heelheid. Pas na de ontmoeting met een schaduw kunnen we verder gaan naar het diepste deel van de ziel.

Animus en anima

Jung introduceerde de concepten anima en animus:

• Anima (Latijns voor “ziel”): De onbewuste vrouwelijke factor in de mannelijke psyche, bestaande uit alle vrouwelijke psychologische neigingen bij mannen
• Animus (Latijns voor “verstand”): De onbewuste mannelijke factor in de vrouwelijke psyche, bestaande uit de mannelijke psychologische neigingen bij vrouwen

De animus en anima vertegenwoordigen de innerlijke tegengestelde geslachtskwaliteiten die iemands psychologische ontwikkeling en relaties beïnvloeden.

Individuatie

Individuatie is het levenslange proces van integratie van alle aspecten van het Zelf om psychologische heelheid en zelfrealisatie te bereiken. Het omvat het herkennen en integreren van de onbewuste elementen, het in evenwicht brengen van tegengestelde krachten in jezelf én het streven naar de vervulling van je unieke potentieel.

Lees hier een Guideline voor jouw Jungiaans Individuatieproces.

Verschil tussen Zelf en Ziel

Hoewel er in bepaalde contexten enige overlap bestaat, hebben de termen “Zelf” en “Ziel” niet dezelfde betekenis. Vooral niet binnen het kader van de analytische psychologie van Carl Jung in relatie tot het Christendom.

In de Jungiaanse psychologie verwijst het Zelf naar de totaliteit van iemands psyche. Deze omvat zowel de bewuste als onbewuste aspecten van de persoonlijkheid. Zoals gezegd is het Zelf is een concept dat via heelheid en integratie verder reikt dan het individuele ego. Strevend naar evenwicht en harmonie van alle psychische elementen, dus ook het persoonlijke en collectieve onbewuste.

Aan de andere kant kent het concept van de ziel religieuze, spirituele of metafysische kernaspecten. De ziel wordt naar bijbelse leer gezien als een onsterfelijke, metafysische essentie van iemands wezen, geassocieerd met concepten van een leven na de dood of reïncarnatie.

In de context van Christelijke religie is een ziel de goddelijke schepping door God. Het is onsterfelijk en door God geschapen op het moment van conceptie of geboorte. Diens morele keuzes op aarde bepalen zijn lot in het hiernamaals, in de hemel of in de hel.

Kortom: Hoewel zowel het Zelf als de ziel aspecten van de diepere en essentiële natuur van een individu raken, is het Zelf, in de context van de Jungiaanse psychologie, nauwer verbonden met het integratie- en individuatieproces binnen iemands psychologische ontwikkeling. Het omvat de hele psyche, inclusief bewuste en onbewuste elementen, terwijl het concept van de ziel meer metafysisch en al volmaakt is in religieuze context.

Dualiteit vs. Non-dualiteit

De vraag blijft of er onderscheid te maken is als het aankomt op categorie of terminologie. Verschillende woorden betekenen wellicht hetzelfde, maar misschien is er wel helemaal geen onderscheid te maken in alles. Twee begrippen die dit debat verschillende invalshoeken en houvast bieden zijn dualiteit en non-dualiteit.

Dualiteit

Dualiteit of ‘afgescheidenheid’ is een conceptueel, filosofisch en perceptueel kader dat de werkelijkheid verdeelt in verschillende, gescheiden en contrasterende categorieën. Niemand minder dan Plato, een Griekse filosoof in de 4e eeuw v. Chr., bewees zich met zijn theorie een dualist.

In zijn Dialogen trekt hij een scheidslijn tussen de immateriële geest en het materiële lichaam. Maar dualiteit reikt verder dan slechts mentale (bewustzijn, perceptie, emoties, intenties, overtuigingen, verlangens) en fysieke eigenschappen (grootte, gewicht, vorm, kleur). Inmiddels deelt de dualistische waarneming ervaringen op in termen van tegenstellingen, zoals goed en fout, licht en donker, lichaam en geest, zelf en ander.

Dit concept vormt de manier waarop mensen de wereld om hen heen en zichzelf begrijpen. Met name doordat het een gevoel van scheiding tussen verschillende elementen creëert. Het is een gangbare manier om ervaringen en concepten te categoriseren.

Hoewel dit onderscheid handig is om bepaalde zaken te duiden, kan het ook een gevoel van verdeeldheid en conflict creëren. Dualiteit kan zodoende de manier beïnvloeden waarop mensen conflicten waarnemen, keuzes maken en overtuigingen vormen. Daarom dagen sommige filosofieën, zoals non-dualiteit, dit perspectief uit door in plaats dualiteit eenheid en onderlinge verbondenheid te benadrukken.

Non-dualiteit

Non-dualiteit is een conceptueel, filosofisch of perceptueel kader dat het idee omvat dat alles één is. Deze westerse term, ook wel non-dualisme of ongescheidenheid genoemd, heeft zijn wortels oorspronkelijk in het Indiase Advaita Vedānta (‘advaita’, अद्वैत is Sanskriet voor ‘niet-twee’), ofwel het Hindoeïsme.

Net als het Zen Boeddhisme en Taoïsme benadrukt deze traditie het idee dat de waargenomen scheiding tussen het zelf en de externe wereld een illusie is en pleit het voor een directe ervaring van eenheid en onderlinge verbondenheid. Zo betekent de Boeddhistische term ‘advaya’ ook ‘niet-twee’, waarmee wordt bedoeld dat de twee waarheden van de conventionele werkelijkheid en deze Uiteindelijke Werkelijkheid niet twee afzonderlijke werkelijkheden zijn.

Dit houdt in dat hoewel dingen verschillend kunnen lijken, ze niet gescheiden zijn. Dit geldt fundamenteel voor alle dingen, ook mensen. Zelfs ‘ik, jij en zij’ vormen ‘wij’, want non-dualiteit betwist het idee van een afzonderlijk en afgescheiden zelf. Het stelt dat de grens tussen “zelf” en “ander” slechts een illusie is. Alle verschijnselen zijn in non-dualistisch denken namelijk onderling verbonden en delen een fundamentele essentie.

Met het benadrukken van de onderlinge verbondenheid en ondeelbaarheid van alle aspecten van het bestaan daagt het de traditionele scheiding tussen geest, lichaam en ziel uit. Non-dualiteit stelt zodoende dat er geen inherente scheiding is tussen deze elementen, wat leidt tot de realisatie van een ultieme eenheid voorbij dualistische percepties. Non-duaal bewustzijn, of de eenheid van zijn, is onze natuurlijke staat.

Daarbij is de stelling dat deze dualistische indelingen in de wereld zoals die zich aan ons voordoen feitelijk slechts constructies van de geest zijn en dat de werkelijkheid voorbij zulke dualiteiten bestaat. Zo moedigt non-dualiteit een verschuiving in het bewustzijn aan naar een meer holistisch en allesomvattend begrip van het bestaan. Dit bevordert een gevoel van eenheid en harmonie.

Alles is energie

Hoe dan ook, zonder ziel is het lichaam dood. En zonder het lichaam krijgt de ziel simpelweg geen vorm. De geest en het lichaam zijn dus met elkaar verbonden en van elkaar afhankelijk. Het lichaam als vat voor de geest én de geest als essentie van lichamelijk bewustzijn. Maar wat is nu hetgeen dat alles met elkaar verbindt?

Energie.

Alles in het universum, inclusief ons lichaam en onze geest, bestaat uit energie. Deze energie manifesteert zich in verschillende vormen, zoals vibraties, frequenties en dichtheden. Onder het niveau van fysieke verschijnselen en afzonderlijke vormen ben je via deze metafysica een met al het bestaande.

Kwantumfysica

Kwantumfysica is een natuurkundige theorie die het gedrag van materie en energie met interacties van kwanta op atomaire en subatomaire schaal beschrijft. De beste kandidaat voor een universele en fundamentele beschrijving van de objectieve werkelijkheid als zodanig. Het leert ons dat energie niet verdwijnt, maar alleen getransformeerd wordt in een andere vorm van energie.

Aangetoond is dat er niet zoiets bestaat als “niets”. Zelfs op het kleinste kwantumniveau is de lege ruimte niet leeg. Het is eigenlijk een levendige plek, met minuscule subatomaire deeltjes die verschijnen en verdwijnen in een vacuüm. Net zoals bij het schuim op je vers ingeschonken biertje er belletjes blijven verschijnen en verdwijnen, kunnen subatomaire deeltjes in en uit het bestaan knipperen. Vandaar de term ‘kwantumschuim’.

Met andere woorden moet de energie van de ziel, ons bewustzijn, zich dus op een plaats bevinden die nog niet zichtbaar is voor het menselijk oog. Waar de energie van de ziel, de geest, het bewustzijn naartoe gaat na de dood blijft onbekend.

Desalniettemin kijkt de spirituele wereld met een nauw oog naar de ontwikkelingen van kwantumfysica. Men trekt verbanden en parallellen tussen de twee disciplines.

Kwantumverstrengeling

Net als veel spirituele tradities, beschrijft ook kwantumfysica energie als de basis van materie. In plaats van prana of chi spreekt kwantumfysica over deeltjes die op kwantumniveau verbonden zijn ondanks ruimtelijke scheiding. Deze zogeheten ‘kwantumverstrengeling’ heeft veel weg van het spirituele eenheidsprincipe of de onderlinge afhankelijkheid tussen alles.

Het meten van bepaalde eigenschappen van deeltjes gaat altijd gepaard met een inherente onzekerheid. Deze onzekerheid in aanzicht van het onbekende heet ook wel het Heisenberg Onzekerheidsprincipe.

Heisenberg Onzekerheidsprincipe

De onzekerheidsrelatie van Heisenberg stelt dat je niet tegelijkertijd de plaats van een deeltje en de impuls of kinetische energie van een deeltje kunt weten. Deze belangrijke en verrassende eigenschap van de quantummechanica ontdekte de Duitse fysicus Werner Heisenberg al in 1927. Ook de beroemde natuurkundige Richard Feynman merkte ooit op dat “niemand kwantummechanica werkelijk begrijpt.”

*Heisenbergs onzekerheidsprincipe is schijnbaar weerlegd door Ilija Barukčić.

Zoals persoonlijke overtuigingen, filosofische onderzoeken en mystieke ervaringen niet direct testbaar of falsifieerbaar zijn met wetenschappelijke middelen, is in kwantum fysica dus ook niet alles te vangen in wiskundige modellen of experimenteel bewijs. De onzekerheid laat ruimte voor het belang van discussie en geloof, iets waar spiritualiteit zich ook mee kenmerkt.

Kortom: in een interdisciplinair dialoog kun je uit kwantumfysica eigenlijk nooit directe conclusies trekken om specifieke spirituele overtuigingen te ondersteunen. De twee velden opereren in verschillende domeinen en contexten rondom ieder andere grenzen en principes.

Daarnaast is het interessant dat ‘iets pas echt is wanneer iemand er in geloofd’ ook is terug te zien in het ‘Waarnemerseffect‘, geconstateerd door Hawthorne. Het fenomeen waarbij proefpersonen in gedragsstudies hun gedrag veranderen als reactie op de wetenschap dat ze worden geobserveerd.

Het Waarnemerseffect

Het Waarnemerseffect leert ons via een observatie in kwantummechanica dat fysieke materie niet bestaat totdat we het waarnemen. Onderzoekers die keken naar de samenstelling van de kern van een atoom, kwamen tot de ontdekking dat atomen voor 99,9% uit lege ruimte bestaan. Deze lege ruimte is niet echt leeg, maar gevuld met energie.

Deze energiefrequenties van chaotische en onvoorspelbare materie negeren de grenzen van tijd en ruimte volkomen. Maar wanneer de onderzoekers hun aandacht richten op één locatie van een elektron, verschijnt het elektron ook daadwerkelijk op die plek. Wanneer je er weer van weg kijkt, verdwijnt de materie in energie. Kortom: fysieke materie kan niet bestaan totdat we het waarnemen. Wanneer we er geen aandacht aan besteden verdwijnt het terug waar het vandaan kwam.

Volgens onder andere Joe Dispenza zorgt dit principe ervoor dat jij materie kan beïnvloeden met je aandacht of waarneming. De logica hierachter? Als observatie gedrag van deeltjes kan beïnvloeden, dan kun jij als waarnemer ook de werkelijkheid vormgeven. In de spirituele wereld geloofd men dan ook heilig in de kracht van intentie en bewustzijn. Waar jij je aandacht, gedachten of bewustzijn (dus energie) op richt, ontstaan mogelijkheden of potentie.

Vibraties, frequenties en dichtheden

De termen trillingen, frequenties en dichtheden hebben een wetenschappelijke grondslag, maar verwijzen in spirituele context naar de subtiele energetische eigenschappen die ten grondslag liggen aan alle materie en bewustzijn. Ze worden vaak gebruikt om de energiepatronen of -staten van zowel de geest als het lichaam te beschrijven.

Vibraties

Natuurkundig gesproken verwijzen vibraties naar de herhaalde heen-en-weerbeweging van deeltjes of golven in een medium. Biologisch gezien zendt je lichaam elektromagnetische golven uit als gevolg van fysiologische processen. Trillingen worden gemeten in termen van amplitude (de maximale verplaatsing vanuit de evenwichtspositie) en frequentie (het aantal volledige trillingen per tijdseenheid).

In spirituele context verwijzen vibraties naar de energetische of spirituele frequentie van een persoon, object of omgeving. Een oordeel over iemands vibratie is metaforisch voor het weergeven van emotionele of mentale toestanden in plaats van letterlijke fysieke trillingen

“Je vibratie verhogen” wordt vaak metaforisch gebruikt om te verwijzen naar het verschuiven van je bewustzijn of denkwijze naar positievere en harmonieuzere toestanden. Je trillingsfrequentie verhogen staat voor spirituele groei en welzijn. Hogere vibraties worden geassocieerd met positieve emoties, liefde, compassie en spirituele verbinding. Lagere vibraties zijn verbonden met negatieve of disharmonieuze emoties, zoals angst, woede en onrustigheid.

Frequenties

Frequentie is een ander woord voor veelvuldigheid, en drukt uit hoe vaak iets gebeurt of optreedt binnen een bepaalde tijd of ruimte. Zo kan dit gaan om de frequentie per seconde van een trilling die een golf vormt. Bijvoorbeeld in een materiaal, zoals bij geluidsgolven, of in een elektromagnetisch veld, zoals bij radiogolven. Om het eenvoudig te houden kun je denken aan de pompbeweging van je hart, je hartslag.

*Feitje: De frequentie waarmee je hart in rust slaat is vaak zo’n 60 keer per minuut.

Net als trillingen hebben spirituele frequenties ook betrekking op het energetische en spirituele bewustzijns- of bestaansniveau van een individu of entiteit. Hogere frequenties worden metaforisch geassocieerd met verruimd bewustzijn, spirituele groei en een verlichte staat van zijn. De term suggereert het niveau van afstemming op universele waarheden en hogere staten van bewustzijn. Vergelijk het met een radiofrequentie die je alleen op bepaalde hoogte kunt horen.

Dichtheden

Dichtheid verwijst naar hoeveel volume aan massa of energie er in een hoeveelheid ruimte zit. De massa is informatie en ruimte is de maat voor de verbondenheid van informatie. Een dichtheid is eigenlijk een meting van hoe dicht een materiaal opeengepakt is. Daarom wordt het ook wel uitgedrukt als de ‘massa per volume-eenheid’. Ter voorbeeld: als een voorwerp zwaar en compact is, heeft het een hoge dichtheid.

7 stadia van dichtheidsbewustzijn

In spirituele context vertegenwoordigen dichtheden verschilllende niveaus of staten van bewustzijn of bestaan. Met name de Wet van Een, gechanneld door L/L Research in de jaren tachtig, vormt een raamwerk voor 7 stadia voor dichtheidsbewustzijn.

1. Eerste Dichtheid: De dichtheid van elementen en eenvoudig bewustzijn, waar de bouwstenen van materie vorm beginnen te krijgen.
2. Tweede Dichtheid: De dichtheid van groei en biologisch leven, die planten en lager dierlijk leven omvat die het proces van leren ervaren door instinctief gedrag.
3. Derde Dichtheid: De dichtheid van zelfbewustzijn en keuze, waar wezens het vermogen krijgen om beslissingen te nemen op basis van vrije wil en kansen krijgen voor spirituele evolutie.
4. Vierde Dichtheid: De dichtheid van liefde en begrip, gekenmerkt door een dieper onderzoek van emoties, relaties en de lessen van mededogen.
5. Vijfde Dichtheid: De dichtheid van wijsheid en licht, gekenmerkt door een focus op het nastreven van kennis en een begrip van eenheid voorbij het fysieke rijk.
6. Zesde dichtheid: De dichtheid van eenheid van liefde en licht, waar wezens hun ervaringen en lessen harmoniseren om zich voor te bereiden op de overgang naar hogere bestaansrijken.
7. Zevende Dichtheid: De poortdichtheid van de terugkeer naar het Ene, waar entiteiten weer opgaan in de ultieme bron van bewustzijn, en de cyclus van evolutie voltooien.

FYI: De zeven stadia zijn allemaal slechts de uitdrukking en ervaring van Bronbewustzijn om zichzelf vanuit verschillende perspectieven te kennen.

Dichtheidsbewustzijn

Dichtheidsbewustzijn is een concept dat de dichtheid van energie identificeert die het bewustzijnsniveau van een bepaald wezen of levensvorm binnen een dimensie definieert.

Wat maken we op uit de 7 stadia van de Wet van Een?

In een lage dichtheidsvorm is energie samengetrokken, zwaar en dichter bij elkaar, en lijkt het meer op materie. Het heeft dan een lage trilling en frequentie. In bewustzijn met een hoge dichtheid is energie uitgebreid, licht en verder uit elkaar, meer zoals energie. Het heeft dan een hoge vibratie en frequentie.

Maar, als een voorwerp zwaar en compact is, heeft het toch een hoge dichtheid? In wetenschappelijke zin wel, maar in spirituele context dus niet. De niveaus van dichtheidsbewustzijn zijn namelijk in omgekeerde volgorde genummerd. Hogere nummers van dichtheidsbewustzijn worden geassocieerd met hogere vibraties en frequenties en lagere feitelijke dichtheid, niet met hogere dichtheid. De ziel is het thuis van onze hoogste waarden.

Van Dichtheidsbewustzijn naar Ascensie

Als mens bevinden we ons voortdurend in een proces van ascenderen. Dit doen we via de zeven niveaus van dichtheidsbewustzijn. Elke keer als je van het ene stadia van dichtheidsbewustzijn naar het ander gaat, spreek je van ascensie. Het opstijgen naar een hogere dichtheidsbewustzijn of ander niveau van bewustzijn is een proces van expansie. Deze expansie vindt plaats wanneer energie zicht verplaatst van dichte materie naar minder dichte energie, ofwel licht.

Elk dichtheidsniveau huist verschillende lessen die betrekking hebben op de frequentie en het niveau van dat bewustzijn. Zodra een les geleerd is, wordt je dichtheidsbewustzijn lichter. Het wordt als het ware omhoog getrokken door het lichtere niveau erboven om op te stijgen. Dit gebeurt door een verlangen naar en creatie van iets anders en nieuws van waar je nu bent.

Jij als bron van energie

Terugkomend op het ‘Waarnemerseffect’, wist jij dat jij via jouw emoties direct invloed hebt op jouw DNA? Echt waar! Wanneer je boos, woedend of haatvol wordt, kort je DNA-molecule in. En wanneer je liefde-, compassie- of vreugdevol bent breidt deze zich weer uit.

Je gedachten, gevoelens en gedrag zorgen dus voor de staat van je trillingsfrequentie. Zo staat je interne activiteit altijd in contact met je externe omgeving. Deze energetische invloed werkt altijd twee kanten op, met een effect in jezelf als op de wereld. Alles is energetisch met elkaar verbonden.

Als je gedachten en emoties invloed hebben op je eigen DNA en cellulaire functie, dan beïnvloedt het niet alleen je eigen gezondheid, maar ook die van je directe omgeving. Door middel van je trillingsfrequentie geef je vorm aan de werkelijkheid om je heen, de realiteit waarin jij leeft.

Even los van onze gedachten, hoe zien we deze energie eigenlijk terug in ons lichaam?

5 verschillende energetische lichamen

Met de huidige kennis van nu onderscheid Dr. Sue Morter 5 verschillende lichamen in ons energetische systeem, met verschillende energiebandbreedtes, -niveaus of -lagen. Van binnen naar buiten zijn dit:

1. Het spirituele lichaam, onze basisnatuur of pure energie
2. Het mentale lichaam, bestaande uit onze gedachten en overtuigingen, enz.
3. Het emotionele lichaam, de frequentie waarbinnen we voelen en gewaarworden
4. De etherische template, waar de chakrasystemen zich bevinden
5. Het fysieke lichaam, ons voertuig hier op aarde

Het doel hier is dat de buitenste laag, de hogere vibratie van bewuste energie – onze ware essentie als het zielszelf – volledig wakker in ons fysieke lichaam komt, waardoor de aanwezigheid van bewuste energie in onze kern ontstaat. Dit is belichaming, waar we onze essentie, onze goddelijkheid, volledig samenpersen in een meer gecomprimeerde vorm, tot het fysiek wordt en we leven als het zielszelf. Klinkt best complex allemaal, niet? Laat het Dr Sue Morter je anders zelf uitleggen:

Energetische fenomenen

In de wereld van spiritualiteit wordt er dus gesproken over zoiets dat het energetische lichaam heet. Hiermee doelt men op het energiesysteem dat naast en in het fysieke lichaam bestaat. Je hebt inmiddels al iets gelezen over chakra’s, maar er is meer!

Er zijn een aantal concepten die meer inzicht geven in wat het energetische lichaam omvat, op welke wijze het kan worden gevoeld en hoe ermee kan worden gewerkt. De concepten kennen enkel waarde volgens culturele, spirituele en metafysische tradities, want worden niet volledig ondersteund met wetenschappelijk bewijs.

Hier zijn vijf algemene lichamelijke fenomenen die in spiritualiteit worden gebruikt om het energetische lichaam te verklaren of houvast te bieden.

1. Hoofdmeridianen (energiebanen)

Meridianen zijn kanalen of paden waardoor energie in het lichaam circuleert. Men denkt dat deze energiekanalen de organen en verschillende delen van het lichaam verbinden met specifieke acupunctuurpunten langs de paden. Acupunctuur en acupressuur zijn technieken die worden gebruikt om de energiestroom door deze meridianen te stimuleren en in evenwicht te brengen.

Traditioneel gezien is er een geloof in het bestaan ​​van 12 meridianen. Deze dragen vitale energie (prana, chi of andere benamingen) door het lichaam, ter ondersteuning van de fysieke gezondheid, de emotionele balans en het spirituele welzijn.

Het is echter belangrijk op te merken dat het concept van 12 meridianen niet universeel wordt geaccepteerd. Niet in de wetenschap, maar ook niet in alle spirituele systemen. Het wordt voornamelijk geassocieerd met traditionele Chinese geneeskunde en acupunctuur. Hier volgt een korte beschrijving van elke meridiaan in een spirituele context.

Longmeridiaan

De longmeridiaan wordt geassocieerd met het element metaal. Aangenomen wordt dat deze meridiaan de stroom van energie reguleert die verband houdt met verdriet en emotionele pijn. Ook ondersteunt de longmeridiaan het loslaten van emotionele stagnatie en bevordert het een verbinding met de (goddelijke) adem.

Dikke darmmeridiaan

De dikke darmmeridiaan wordt geassocieerd met het loslaten en opruimen van emotionele blokkades. Aangenomen wordt dat deze meridiaan spirituele zuivering en transformatie mogelijk maakt, waardoor individuen kunnen loslaten wat hen niet langer dient.

Maagmeridiaan

De maagmeridiaan wordt gerelateerd aan de assimilatie van ervaringen en emoties. Aangenomen wordt dat deze meridiaan spirituele voeding ondersteunt en onderhoud. Ook bevordert het een gevoel van vertrouwen en geloof in het goddelijke proces.

Milt/Alvleeskliermeridiaan

De milt- of alvleeskliermeridiaan is verbonden met het element aarde. Aangenomen wordt dat deze meridiaan emotionele stabiliteit, aarding en spirituele groei bevordert door zelfverzorging en zelfcompassie te bevorderen.

Hartmeridiaan

De hartmeridiaan wordt geassocieerd met het element vuur. Aangenomen wordt dat deze meridiaan het centrum is van goddelijke liefde en mededogen. Ook bevordert het emotionele genezing en spirituele verbinding met anderen en het universum.

Dunnedarmmeridiaan

De dunnedarmmeridiaan ondersteunt het onderscheidingsvermogen en het ordenen van gedachten en emoties. Ook bevordert deze meridiaan spirituele helderheid en helpt het individuen om verstandige beslissingen te nemen op hun spirituele reis.

Blaasmeridiaan

De blaasmeridiaan is gekoppeld aan de stroom van energie in het lichaam en emoties. Aangenomen wordt dat deze meridiaan het vrijgeven van energetische blokkades ondersteunt en een gevoel van overgave aan de goddelijke stroom bevordert.

Niermeridiaan

De niermeridiaan wordt geassocieerd met het element water. Aangenomen wordt dat deze meridiaan diep verbonden is met je spirituele essentie, en een gevoel van moed, wilskracht en spirituele vastberadenheid ondersteunt.

Pericardiummeridiaan

De pericardiummeridiaan is gerelateerd aan het element vuur. Aangenomen wordt dat deze meridiaan emotionele genezing, zuivering en spirituele transformatie door openheid ondersteunt. Ook bevordert het ontvankelijkheid voor goddelijke liefde.

Drievoudige warmere meridiaan

De drievoudige warmere meridiaan reguleert de energieverdeling van het lichaam. Aangenomen wordt dat deze meridiaan spirituele bescherming en balans bevordert en de energiestroom in alle aspecten van het leven harmoniseert.

Galblaasmeridiaan

De galblaasmeridiaan is verbonden met besluitvorming en moed. Aangenomen wordt dat deze meridiaan spirituele groei ondersteunt door te helpen bij het maken van gedurfde keuzes die zijn afgestemd op iemands hogere doel.

Levermeridiaan

De levermeridaan wordt geassocieerd met het element hout. Aangenomen wordt dat deze meridiaan emotionele en spirituele groei bevordert door de stroom van energie te ondersteunen en spiritueel evenwicht te behouden.

Acupunctuurpunten

In de traditionele Chinese geneeskunde worden meridianen beschouwd als energiekanalen die verschillende delen van het lichaam met elkaar verbinden. Wetenschappelijk wordt het concept van meridianen niet erkend. Desalniettemin worden de effecten van acupunctuur vaak verklaard door middel van neurofysiologische mechanismen, zoals het vrijkomen van endorfines en de modulatie van pijnperceptie.

In de traditionele Chinese geneeskunde zijn acupunten specifieke locaties op het lichaam waar wordt aangenomen dat energie (bekend als “qi” of “chi”) stroomt. Hoewel het bestaan ​​van qi niet door wetenschappelijk bewijs wordt ondersteund, heeft onderzoek aangetoond dat acupunten unieke elektrische eigenschappen hebben en kunnen correleren met gebieden met een lagere elektrische weerstand op de huid.

2. Chakra’s

Het openen of alignen (uitlijnen) van de chakra’s is onderdeel van de spiri-wiri-starterpack. Chakra’s zijn energiecentra waarvan wordt aangenomen dat ze langs de centrale meridiaan van het lichaam bestaan. Er wordt veelal gesproken over zeven hoofdchakra’s in ons lichaam, elk geassocieerd met specifieke fysieke, emotionele en spirituele eigenschappen. Maar er zijn nog een achtste en negende chakra die ons verbinden met het aardse en het universele. De overtuiging is dat de stroom van energie door deze chakra’s van vitaal belang is voor algeheel welzijn en spirituele ontwikkeling.

Hoewel de chakra’s worden beschreven als energiecentra, hebben ze vanuit wetenschappelijk perspectief geen fysiologische basis. Je kunt ze dan ook beter beschouwen als symbolische representaties van verschillende aspecten van het menselijk functioneren, zoals emoties, bewustzijn en persoonlijke groei.

De 9 Chakra’s

Dit zijn de negen chakra’s met een korte beschrijving van waar ze gelokaliseerd zijn en wat ze vertegenwoordigen.

Wortelchakra (Muladhara)

Gelegen aan de basis van de wervelkolom, regelt het stabiliteit, aarding en gevoelens van veiligheid, geborgenheid en overleving.

Sacrale Chakra (Swadhisthana)

Gepositioneerd in de onderbuik onder de navel, wordt geassocieerd met creativiteit, passie, seksualiteit en emotionele expressie.

Solar Plexus Chakra (Manipura)

Gevonden in de bovenbuik boven de navel, heeft het betrekking op persoonlijke kracht, zelfvertrouwen of vastberadenheid en de wil om voor jezelf op te komen.

Hartchakra (Anahata)

Gelegen in het midden van de borstkas, vertegenwoordigt het liefde, mededogen, vergeving en harmonieuze verbindingen met anderen.

Keelchakra (Vishuddha)

Gelegen in het keelgebied, regelt het communicatie, zelfexpressie en het uitspreken van iemands waarheid.

Derde Oog Chakra (Ajna)

Gepositioneerd in het midden van het voorhoofd, heeft het betrekking op intuïtie, inzicht of verbeelding en hogere wijsheid.

Kruinchakra (Sahasrara)

Gelegen aan de bovenkant van het hoofd, symboliseert het spirituele verbinding, eenheid en toegang tot hoger bewustzijn of verlichting.

Ziel-ster Chakra (Transpersonal of Stellar Gateway)

Gelegen boven het hoofd en de kruinchakra, verbindt het zich met de goddelijke, universele en kosmische energieën, waardoor spirituele transcendentie mogelijk wordt.

Aardster Chakra (Subpersonal of Earth Gateway)

Gepositioneerd onder de voeten, ongeveer 15 cm in de grond, maakt het verbinding met de energie van de aarde, aarding en verankering van de spirituele reis van het individu in het fysieke rijk.

Chakra’s en Meridianen

Best interessant om te denken dat chakra’s de energiecentra of transformatoren in je lichaam zijn en meridianen de elektrische bedrading en het netwerk vormen, niet? Niet voor niets dat de chakra’s en meridianen in het lichaam altijd al deel uitgemaakt hebben van oude medische tradities.

Wat je met deze wijsheid kunt? Meenemen in de behandeling van ziekten door de elektromagnetische activiteit in je lichaam te optimaliseren. Je kunt je afvragen of ziekte zou bestaan als de juiste omstandigheden voor signaaloverdracht altijd aanwezig en optimaal zouden zijn. Het is ook niet zo gek dat dit niet het geval is. Onze moderne levensstijl, vervuiling van onze natuurlijke omgeving, slechte voeding, stress, WIFI en andere externe elektromagnetische frequenties zijn allemaal factoren die onze gezondheid beïnvloeden.

3. Menselijke aura

Over elektromagnetische frequenties gesproken. Het zien, voelen en lezen van de aura is ook een welbekend fenomeen in de wereld van spiritualiteit. De aura kun je zien (pun intended) als een ovaal energieveld dat het fysieke lichaam in alle richtingen tot zo’n 60-90 cm omringt, en interacteert met de omgeving, andere mensen en zelfs objecten. Vandaar de opvatting dat iemand “te veel in je aura zit.”

De grote eivormige nevel is samengesteld uit verschillende lagen of kleuren die net als chakra’s verschillen aspecten van iemands energie, emoties en spirituele toestand weerspiegelen. Zij die aura’s lezen interpreteren de kleuren en patronen van de lichtgevende energie om inzicht te krijgen in iemands gezondheid.

Hoewel spiritualiteit de aura beschrijft als een subtiel energieveld dat het lichaam omringt, is er geen wetenschappelijk bewijs dat het bestaan ​​of de aard ervan ondersteunt. Toch is het laatste hier nog niet over gezegd. Sommige theorieën stellen namelijk dat de aura verband zou kunnen staan met elektromagnetische velden die worden gegenereerd door de fysiologische processen van het lichaam. Zo zenden je hart en hersenen bijvoorbeeld meetbare elektrische en magnetische velden uit. Sommige individuen kunnen zodoende een subjectief gevoel van energie of trillingen ervaren. Deze waarneming kan worden toegeschreven aan de vermeende psychologische of perceptuele factoren van de menselijke aura.

Op deze wijze blijft het verband tussen deze velden en het concept van de aura zoals begrepen in spirituele praktijken een onderwerp van voortdurend onderzoek en debat.

De 7 lagen van de Aura

De menselijke aura kent meerdere lagen, elk geassocieerd met verschillende aspecten van het wezen van een individu. Hoewel deze lagen van de aura per traditie qua interpretatie kunnen variëren, is er een algemene indeling in termen van lagen en kleuren.

De kleuren van de aura weerspiegelen energetisch verschillende kwaliteiten, zijnstoestanden en bewustzijnniveaus. Afhankelijk van je fysieke, emotionele en spirituele toestand, zal deze anders kleuren. Bijzonder is dat de lagen van de aura eenzelfde kleurpallet omvatten als die van de eerste zeven chakra’s.

De overeenkomsten tussen chakra’s en auralagen benadrukken de onderlinge verbondenheid van fysieke, emotionele, mentale en spirituele aspecten van een persoon. Onderzoek uit 2012 verklaart dit aan de hand van het neuropsychologische fenomeen bekend als synesthesie.

Hier volgt een algemeen overzicht van de auralagen en hoe ze overeen kunnen komen met de zeven chakra’s in je lichaam:

Etherische Laag (Wortelchakra)

Dit is de laag die het dichtst bij je fysieke lichaam ligt en wordt verondersteld de blauwdruk te bevatten voor de gezondheid en vitaliteit van je lichaam.

• Karakteristieken: Aarding, stabiliteit, vitaliteit, overlevingsinstincten, fysieke energie, passie, kracht
• Betekenis: Verbinding met de fysieke wereld, fundering, veiligheid, fysieke gezondheid
• Kleur: Rood

Emotionele Laag (Heiligbeen Chakra)

Deze laag wordt geassocieerd met gevoelens en emoties, en weerspiegelt de emotionele toestand en ervaringen van jou als individu.

• Karakteristieken: Creativiteit, empathie, seksualiteit, enthousiasme, vitaliteit, emotionele ervaringen, relaties
• Betekenis: Emotionele balans, plezier, gevoelens
• Kleur: Oranje.

Mentale Laag (Solarplexus Chakra)

Deze laag is gerelateerd aan gedachten, overtuigingen en mentale processen, en geeft je inzicht in de cognitieve toestand van jou als individu.

• Karakteristieken: Persoonlijke kracht, vertrouwen, intellect, Intellect, mentale helderheid, optimisme
• Betekenis: Eigenwaarde, empowerment, mentale helderheid, gedachten, overtuigingen, mentale processen
• Kleur: Geel.

Astrale Laag (Hartchakra)

Vaak geassocieerd met de spirituele en intuïtieve aspecten van een persoon. Aangenomen wordt dat deze laag verbinding maakt met je hogere bewustzijnsgebieden.

• Karakteristieken: Liefde, mededogen, genezing, balans, compassie
• Betekenis: Verbinding, empathie, onvoorwaardelijke liefde, spirituele en intuïtieve ervaringen, verbinding met hogere rijken
• Kleur: Groen of Roze.

Etherische Vormlaag (Keelchakra)

Deze laag bevat de archetypische patronen en sjablonen voor fysieke vorm en is gerelateerd aan de energiecentra of chakra’s van je lichaam.

• Karakteristieken: Communicatie, expressie, waarheid, kalmte, spiritueel bewustzijn
• Betekenis: Zelfexpressie, authenticiteit, heldere communicatie, blauwdruk voor fysiek bestaan, patronen en mogelijkheden
• Kleur: Blauw.

Hemelse Laag (Derde Oog Chakra)

Als weerspiegeling van de spirituele aspiraties van het individu en de verbinding met het goddelijke, wordt deze laag geassocieerd met staten van gelukzaligheid en eenheid.

• Karakteristieken: Intuïtie, waarneming, spiritueel inzicht, spiritualiteit, transformatie
• Betekenis: Innerlijke wijsheid, paranormale vermogens, hoger bewustzijn, spirituele inzichten, gelukzaligheid, verbinding met goddelijke energieën
• Kleur: Indigo (paars)

Ketherische Laag (Kroon Chakra)

De buitenste laag wordt beschouwd als de interface tussen je individuele en het universele bewustzijn, die de reis en het doel van de ziel vertegenwoordigt.

• Karakteristieken: Spirituele verbinding, bewustzijn, zuiverheid, verlichting
• Betekenis: Eenheid (met universum), goddelijk bewustzijn, transcendente kennis
• Kleur: Wit of Violet

4. Kundalini

Heb je ooit contact gemaakt met de opgerolde, slapende energetische slang die zich aan de basis van je ruggengraat bevindt? Shame on you! Nee, grapje, maar bij deze stellen we je voor aan de Kundalini Shakti: de slangenkracht of innerlijke energie die ons bewustzijn transformeert. Kundalini is een slapende, spirituele energie opgerold aan de basis van je wervelkolom.

Middels meditatie, yoga en tantra kan deze energie worden opgewekt en langs de ruggengraat omhoog worden geleid. Wanneer het ontwaakt, stijgt het op door de energiecentra (chakra’s) en wordt het beschouwd als een zeer verfijnde en krachtige vorm van prana, die leidt tot spirituele transformatie en verlichting.

De psychologische en fysiologische effecten van deze transformerende praktijken kunnen leiden tot spiritueel ontwaken, verlichting en hogere bewustzijnstoestanden. Hoewel het begrip van Kundalini-energie per traditie kan verschillen, zijn hier enkele vaak genoemde niveaus of stadia van het werken met Kundalini-energie:

Kundalini Ontwaken

De eerste fase omvat het ontwaken van de slapende Kundalini-energie, vaak door middel van oefeningen zoals meditatie, pranayama (adembeheersing) en specifieke yogatechnieken. De intense golf van energie die je kunt ervaren wordt vaak beschreven als een slang die zich ontrolt, wat leidt tot een verruimd bewustzijn. Aangenomen wordt dat Kundalini Ontwaken het proces van spirituele evolutie op gang brengt.

Activering van energiecentra (chakra’s)

Terwijl Kundalini-energie door de wervelkolom stijgt, wordt gezegd dat het de verschillende energiecentra of chakra’s onderweg activeert en reinigt. Zoals je inmiddels weet wordt elke chakra weer geassocieerd met verschillende aspecten van de menselijke ervaring en bewustzijn.

Balancering en zuivering

Kundalini-energie is krachtig om blokkades, trauma’s en onopgeloste emoties op te ruimen die zijn opgeslagen in de energiecentra, waardoor een gevoel van evenwicht, helderheid en emotioneel welzijn wordt bevorderd.

Harmonisatie van polariteiten

Kundalini-energie wordt vaak omschreven als een tweeledige natuur, vertegenwoordigd door de ida (vrouwelijke) en pingala (mannelijke) energiekanalen. De beklimming van Kundalini heeft tot doel deze polariteiten te harmoniseren, wat leidt tot een staat van evenwicht en een hoger bewustzijn.

Vereniging van Kundalini met hogere centra

Naarmate de Kundalini-energie blijft stijgen, wordt gezegd dat deze uiteindelijk de kruinchakra (Sahasrara) bereikt. Dit symboliseert een vereniging tussen individueel bewustzijn en hogere staten van bewustzijn of goddelijk bewustzijn.

Spirituele inzichten en transcendentie

Werken met Kundalini-energie kan leiden tot diepgaande spirituele inzichten, verruimd bewustzijn en staten van transcendentie, vaak gekenmerkt door gevoelens van gelukzaligheid, eenheid en verbinding met het goddelijke.

Integratie en belichaming

Na het bereiken van hogere staten van bewustzijn, verschuift de focus naar het integreren van deze ervaringen in het dagelijks leven en het belichamen van de inzichten verkregen door Kundalini Ontwaken.

Voorzichtigheid geboden

Dat onjuiste of ongeleide praktijken met Kundalini-energie kunnen leiden tot fysieke, mentale of emotionele uitdagingen bewijst dat Kundalini geen geintje is. We raden je aan om deze diepgaande en potentieel intense spirituele oefening onder begeleiding van ervaren leraren of beoefenaars te verkennen. Doe dit met respect, voorzichtigheid en toewijding voor je eigen welzijn en spirituele groei.

5. Prana / Qi (levensenergie)

Het woord ‘Prana’ betekent in het Sanskriet ‘levenskracht’ en komt oorspronkelijk uit de Hindoeïstische filosofie. Deze primaire levenskrachtenergie bezielt alle levende wezens en is verantwoordelijke voor de algehele vitaliteit, ademhaling en basisfuncties van het energetische lichaam en de geest.

Prana is de fundamentele energie die als basis dient voor alle andere energetische processen. Zo omvat het een breed scala aan vitale functies, waaronder inademing, circulatie van energie en het algemene onderhoud van levensprocessen.

In sommige tradities wordt gedacht dat prana zich manifesteert in verschillende vormen of kwaliteiten, elk geassocieerd met specifieke functies. Er kan bijvoorbeeld prana zijn die verband houdt met fysieke vitaliteit, mentale helderheid, emotioneel evenwicht en spiritueel ontwaken.

Prana voelt als een subtiele vibratie, samen met een gevoel van zachte aanraking en lichte warmte. Het is meestal niet statisch en loopt/verspreidt zich rond in een heel specifiek gebied. Prana en elektronen hebben volgens een onderzoek uit 2014 overlappende eigenschappen in respectievelijk het subtiele en het grove domein.

Praktijken zoals yoga en Qigong hebben tot doel de stroom van prana of qi te verbeteren en in evenwicht te brengen. In yogische, Ayurvedische en spirituele tradities zijn er 10 soorten prana te onderscheiden in twee categorieën: prana en upa-prana.

Pranas

Om verschillende energetische processen in het lichaam te duiden maakt men onderscheid tussen Pranas en Upa-Pranas. Hier volgen 5 soorten Prana ter weergave hoe deze energie werkt, elk met verschillende functies en rollen in het lichaam:

1. Prana (kristallisatie): Prana is de vitale levenskracht die verantwoordelijk is voor de inademing, circulatie en de algehele voeding van het lichaam en de geest.
2. Apana (eliminatie): Apana regelt de functies met betrekking tot eliminatie, neerwaartse beweging en de uitdrijving van afval en gifstoffen uit het lichaam.
3. Udana (metabolisme): Udana is verantwoordelijk voor opwaartse beweging, waaronder spraak, expressie en de transformerende energie die betrokken is bij spirituele groei.
4. Vyana (circulatie): Vyana doordringt het hele lichaam en vergemakkelijkt de coördinatie, circulatie en harmonieuze integratie van verschillende lichaamsfuncties.
5. Samana (assimilatie): Samana regelt de spijsvertering, assimilatie en de evenwichtige distributie van voedingsstoffen door alle lichaamssystemen.

Upa-Pranas

Upa-Pranas zijn ondergeschikte of secundaire vormen van prana, elk met specifieke functies gerelateerd aan specifieke lichaamsprocessen. Ze worden beschouwd als meer gespecialiseerde aspecten van prana, elk verantwoordelijk voor een bepaalde fysiologische of energetische functie. Zo helpen Upa-Pranas bijvoorbeeld bij het reguleren van specifieke activiteiten, zoals knipperen, spijsvertering en meer.

Hieronder volgt een verdeling van 5 soorten Upa-Pranas:

1. Naga (boeren): Naga regelt de processen van oprispingen, oprispingen en boeren, en helpt om overtollige lucht uit de maag te laten ontsnappen.
2. Kurma (knipperen): Kurma regelt het knipperen en de beweging van de oogleden, waardoor de ogen gezond blijven en beschermd worden.
3. Devadatta (gapen): Devadatta is verantwoordelijk voor geeuwen, het opwekken van diepe in- en uitademingen en het helpen ontspannen.
4. Krikala (niezen): Krikala initieert de actie van het niezen, wat helpt bij het verdrijven van irriterende stoffen uit de neusholtes.
5. Dhananjaya (regulatie hartkleppen): Dhananjaya ondersteunt het uitzetten en ontspannen van de borstkas tijdens de ademhaling, wat zorgt voor een goede longfunctie en zuurstoftoevoer.

Deze differentiaties benadrukken de ingewikkelde en gespecialiseerde aard van de energetische processen van het lichaam, die bijdragen aan de algehele gezondheid en balans.

Grove (Sthula) en Subtiele (Sukshma) Prana

Prana kun je zien als de energetische valuta voor verschillende soorten lichamelijke activiteiten of fysieke beweging en de controle hierover. Te onderscheiden in grof en subtiel, maar ook ‘kosmisch’.

Grove prana

Grove prana is de vitale levenskracht die het lichaam binnenkomt via de omgeving. Het is het meest basale en tastbare niveau van prana, wat geassocieerd met de fysieke ademhaling en de vitale levenskracht die het lichaam in stand houdt. Het omvat de zuurstof die we inademen en de fysiologische processen die energie genereren voor lichaamsfuncties.

Zo is de elektriciteit in adem (Sthula) – grof – de uiterlijke manifestatie van prana (Sukshma) – subtiel – als levenskracht. Wanneer de grove lucht je lichaam binnenkomt, wordt het Sukshma prana, oftewijl subtiele lucht die nodig is voor lichamelijke activiteit.

Subtiele prana

Subtiele prana verwijst naar een meer verfijnde en subtiele vorm van prana die verder gaat dan de fysieke ademhaling. Het wordt geassocieerd met de energiecentra of chakra’s in het lichaam en hun energetische functies. Praktijken zoals yoga en meditatie zijn erop gericht om deze subtiele energiecentra in balans te brengen en te activeren om de doorstroming van prana te verbeteren.

De adem wordt gezien als de meest subtiele materiële vorm van prana. De subtiele prana die door de ademhaling wordt opgenomen, wordt door de werking van het hart door het bloed vervoerd.

Door de zenuwen van je fysieke lichaam beweegt grove Prana, door de astrale buizen of Yoga Nadis van het astrale lichaam – aan weerszijden van de wervelkolom bevindt zich een energetisch zenuwkanaal – beweegt subtiele Prana.

Kosmische prana

Ook beschrijft men nog kosmische prana, de bron van de schepping van planeten en alle levende organismen. Deze universele energie die verbonden is met de kosmos wordt beschouwd als een kosmische levenskracht die verder reikt dan individuele wezens en alles in het bestaan verbindt.

Het subtiele lichaam

Er is een vertaalslag van subtiele prana naar het subtiele lichaam te maken. Je kunt het zo zien: materiële elementen ‘aarde, water, lucht, vuur, ether’ zijn grof. En geest, intelligentie en ego zijn subtiel. Je hebt het grove lichaam, bestaande uit materie, en je hebt het subtiele lichaam, bestaande uit energie. Het subtiele lichaam bestaat uit verschillende energetische lagen waaruit een mens bestaat voorbij de lichamelijkheid.

Deze energetische lagen hebben centra, vaak chakra’s genoemd. De chakra’s staan in verbinding met elkaar via kanalen, nadi’s genoemd. Deze nadi’s transporteren die subtiele adem, vaak prana genoemd, door het energetische lichaam. Door ademhaling en andere oefeningen kun jij deze subtiele adem controleren om abnormale krachten, langer leven of verlichting te bereiken.

Het verschil tussen het grove en het subtiele lichaam komt dus neer op de vergankelijkheid ervan. Het grove lichaam vergaat aan het einde van elke geboorte, terwijl het subtiele lichaam niet vergaat en het toevallige lichaam en de ziel vergezelt tot aan de emancipatie. Alle zielen samen is Brahman.

Om de complexiteit van het energetische lichaam nog iets meer diepte en nadruk te geven, kijken we naar een andere indeling van het lichaam.

Vedanta driedeling van lichamen

Volgens yogafilosofie, met name binnen de Vedanta en de Tantra-tradities, bestaat het lichaam uit drie lichamen: het fysieke, astrale en causale. Deze driedeling van lichamen in de yogafilosofie helpt bij het begrijpen van de verschillende niveaus van menselijk bestaan en bewustzijn.

Het idee is dat het begrijpen en in balans brengen van deze lichamen bijdraagt aan spirituele groei, zelfrealisatie en uiteindelijk bevrijding (moksha) uit de cyclus van geboorte en dood. Dit leggen we natuurlijk even uit aan de hand van elk lichaam.

Fysiek Lichaam (Sthula Sharira)

Het fysieke lichaam is het meest tastbare en waarneembare aspect van het lichaam. Het omvat het fysieke lichaam, de zintuigen en de fysieke waarnemingen. Dit lichaam stelt ons in staat om te interageren met de materiële wereld en is onderhevig aan fysieke beperkingen en veranderingen. Het wordt voornamelijk geassocieerd met het aardse bestaan en onze interactie met de fysieke omgeving.

Astraal Lichaam (Sukshma Sharira)

Het astrale lichaam wordt ook wel het subtielere lichaam genoemd. Het omvat het mentale aspect van ons bestaan, inclusief gedachten, emoties en zintuiglijke waarnemingen. Het astrale lichaam stelt ons in staat om innerlijke ervaringen te hebben en vormt een brug tussen het fysieke en het causale lichaam. Dit lichaam wordt gezien als het domein van de geest en het intellect.

Causaal Lichaam (Karana Sharira)

Het causale lichaam wordt beschouwd als het diepste en meest subtiele niveau van bewustzijn. Het omvat de diepste oorzaken en motivaties achter ons handelen en ervaren. Het causale lichaam is verbonden met ons spirituele zelf en bevat de zaadkiemen van onze verlangens, intenties en karma. Dit lichaam wordt vaak geassocieerd met de diepste bron van ons bewustzijn en onze connectie met het universele.

Door te werken aan het zuiveren en harmoniseren van deze lichamen, kan men streven naar een dieper begrip van zichzelf en hun relatie tot het universum.

Vijf Koshas

Binnen de driedeling van het lichaam bevinden zich weer vijf omhulsels, ook wel ‘Koshas’ genoemd. Dit zijn ze alle 5 Kosha’s:

• Annamaya Kosha: Het fysieke lichaam, samengesteld uit de materiële elementen, houdt het leven in stand en heeft interactie met de buitenwereld.
• Pranamaya Kosha: De vitale energieschede omvat adem, circulatie en energiestromen die lichaamsfuncties in stand houden.
• Manomaya Kosha: De mentale laag omvat gedachten, emoties en zintuiglijke waarnemingen, die het individuele bewustzijn vormgeven.
• Vijnanamaya Kosha: De wijsheid schede omvat intuïtie, onderscheidingsvermogen, en diep begrip.
• Anandamaya Kosha: De gelukzalige schede vertegenwoordigt de diepste kern en weerspiegelt universele vreugde en onderlinge verbondenheid.

De gelaagdheid van het menselijk bestaan

Het woord “Kosha” komt uit het Sanskriet en wordt in de context van Vedische filosofie en spiritualiteit vaak vertaald als “schede” of “omhulsel”. De term “schede” weerspiegelt de notie van de ene laag die de andere omsluit, vergelijkbaar met hoe fysieke lagen van kleding elkaar bedekken. Het gebruik van de term “schede” benadrukt dus de gelaagdheid van het menselijk bestaan.

Dit concept wordt gebruikt om het idee over te brengen dat het ware Zelf of bewustzijn van een individu wordt bedekt door verschillende lagen van ervaring, gedachten en bewustzijn. Naarmate men dieper inzicht krijgt en bewust wordt van elke Kosha, wordt het mogelijk om de uiteindelijke kern, het innerlijke zelf, te bereiken.

De koshas vormen samen een holistisch model dat suggereert dat we bestaan op verschillende niveaus van bewustzijn en dat het begrip en de harmonie van deze lagen bijdragen aan ons welzijn en spirituele groei.

De tegenstelling van grof en energie reikt verder dan energie. Zo is het lichaam bijvoorbeeld grof en de geest subtiel. Maar in vergelijking met de ziel is de geest weer grof in verhouding tot de ziel. Wanneer we van gedachten naar woorden naar daden gaan, gaan we tevens van subtiel naar grof.

Subtiele en grove lichamelijke indeling Koshas

Waar de vijf koshas verschillende lagen van het menselijk bestaan vertegenwoordigen spreken we over het grove en subtiele lichaam. In deze context wordt het grove lichaam geassocieerd met de fysieke en direct waarneembare aspecten van ons bestaan, terwijl het subtiele lichaam verwijst naar de meer abstracte, innerlijke aspecten van bewustzijn en ervaring.

Subtiele energielichaam

Drie van de vijf koshas maken het subtiele lichaam:

• Pranamaya Kosha (Subtiele energielichaam) – adem: Dit wordt soms het subtiele energielichaam genoemd. Het omvat de levenskracht of vitale energie die door je fysieke lichaam stroomt en essentieel is voor levensprocessen. Het omvat ademhaling, vitale energiecentra (chakra’s) en energiekanalen (nadis).
• Vijnanamaya Kosha (Subtiele intellectuele lichaam) – mind: Dit is het subtiele intellectuele lichaam. Het omvat wijsheid, intuïtie, dieper begrip en onderscheidingsvermogen. Het vormt een brug tussen je innerlijke ervaringen en het grove mentale lichaam.
• Anandamaya Kosha (Subtiele gelukslichaam) – intellect: Dit wordt soms het subtiele gelukslichaam genoemd. Het is de kosha van ultieme vreugde, geluk en innerlijke vervulling. Het representeert de diepste kern van ons bestaan en is verbonden met universele vreugde.

Grove lichaam

Twee van de vijf koshas maken het grove lichaam:

• Annamaya Kosha (Grove lichaam) – lichaam: Dit is de “fysieke schede” of het grove lichaam. Het omvat het fysieke aspect van ons bestaan, inclusief het fysieke lichaam, zintuigen en onze interactie met de materiële wereld.
• Manomaya Kosha (Grove mentale lichaam) – zintuigen: Dit is het grove mentale lichaam. Het omvat gedachten, emoties, en zintuiglijke waarnemingen. Dit niveau van bewustzijn staat in nauw contact met het fysieke lichaam en de externe wereld.

Pranayama

Vanuit wetenschappelijk oogpunt is er geen bewijs dat het bestaan ​​van prana ondersteunt. Toch hebben praktijken zoals yoga en Qigong – waarbij gecontroleerde ademhaling en beweging betrokken zijn – positieve effecten op de fysieke en mentale gezondheid aangetoond.

Door controle uit te oefenen op je ademhaling kun je deze energie van je lichaam controleren. Dit noemt men ook wel pranayama, waar ‘prana’ staat voor energie en ‘yama’ voor controle. Pranayama is een meditatietechniek waarbij de ademhaling op verschillende manieren wordt gecontroleerd.

Aan weerszijden van je wervelkolom bevinden zich Nadis, energetische zenuwkanalen. Links zit Ida en rechts Pingala. Door de Ida Nadi beweegt zich prana omhoog tijdens een ademhaling. Door deze opwaardse beweging komt de adem automatisch in de longe terecht en richt de mind zich op de zintuigen. Vervolgens stroomt bij een uitademing de energie door de pingala nadi naar beneden. Prana die naar beneden stroomt noemt men ‘Apana’.

De volledige cyclus is een harmonie tussen enerzijds inhallatie (geluk) en exhalatie (verdriet). Aangezien beide beïnvloed worden door externe factoren, kun je er het beste doorheen ademen.

Belang prana(yama)

Stel je een situatie voor waarbij de vijf belangrijksten faculteiten van je natuur aan één tafel zitten. Dit zijn je geest, je adem (prana), je spraak, je gehoor en je zicht. Gezamenlijk houden ze een felle discussie over wie van hen nu het belangrijkst is voor jou. Als bemiddelaar die dit geschil op wil lossen besluit je om de beurt te kijken wiens afwezigheid het meest gemist wordt.

Eerst leef je een week zonder spraak, waardoor je erachter komt dat je lichaam, hoewel stom, blijft doorgaan. Vervolgens leef je zonder zicht in het donker, en kom je erachter dat je lichaam ondanks blindheid blijft groeien. Dan is het de beurt aan je gehoor, maar ondanks de doofheid blijf je gewoon doorgaan. En tenslotte verlaat je geest het lichaam, maar ondanks dat je niet bewusteloos bent, blijf je leven. Pas wanneer prana je lichaam verlaat, begint je lichaam werkelijk te sterven. Alle andere faculteiten verliezen hun levenskracht, en pleiten zweren trouw aan de suprematie van prana.

Dit oude Vedische verhaal bevat veel symboliek en wijsheden. Zo vertegenwoordigt de ruzie de gewone menselijke toestand waarin je vermogens niet geïntegreerd zijn, maar met elkaar wedijveren om de controle over jouw aandacht. Maar wanneer je prana vertrekt, wordt duidelijk dat prana energie geeft aan al je vermogens, zonder welke geen van hen kan functioneren. De moraal van dit verhaal is dus dat je de prana moet beheersen om deze vermogens te beheersen. Om positieve transformaties in lichaam en geest teweeg te brengen, moeten we de energie, prana, begrijpen waardoor ze werken.

Voordelen van spiritualiteit

Ondanks dat je nu meer weet over spiritualiteit, het Zelf en energie in brede zin, is het dus ook zo dat spirituele ervaringen veelal niet wetenschappelijk zijn onderbouwd.

Toch kunnen ze heel reëel zijn voor de mensen die ze ervaren via handelingen, oefeningen en gebeurtenissen. Transformerend zelfs, want spiritualiteit helpt mensen aan nieuwe inzichten, zingeving in het leven en een dieper gevoel van verbondenheid met zichzelf en de wereld.

Om dit concreet te maken volgen hier vijf voordelen van spiritualiteit:

1. Zingeving en doelgerichtheid

Een van de belangrijkste aspecten van spiritualiteit is het vermogen een gevoel van zingeving in het leven te bieden. Via spirituele overtuigingen en praktijken leren mensen hun plaats op de wereld beter begrijpen. Hier kan een gevoel van doel en richting uit voortkomen. Met name in moeilijke of uitdagende tijden vindt men houvast en betekenis als antwoord op hun worsteling met het leven.

Zingeving en doelgerichtheid zijn met name een product van spiritualiteit, omdat het men doet nadenken over de diepere vragen van het leven. Probeer zelf maar eens een antwoord te vinden op de reden van ons bestaan of wat onze plaats in het universum is.

Spirituele overtuigingen en praktijken scheppen kaders om deze uitdagingen in het leven te begrijpen en erdoorheen te navigeren. Een hoger doel geeft niet alleen een gevoel van richting voor de te maken keuzes en acties, maar ook een groter gevoel van vervulling.

2. Psychologisch welzijn

Spiritualiteit kan ook psychologisch welzijn bevorderen door het cultiveren van een gevoel van innerlijke rust, welzijn en tevredenheid. Fascinerend hieraan is dat de geleerden dit vanuit de psychologie en neurowetenschap ook onderschrijven. Van spirituele praktijken zoals meditatie, mindfulness of gebed is aangetoond dat ze ontspanning bevorderen. Naast dat ze stress en angst verminderen verbeteren ze ook de stemming en het emotionele welzijn.

Spirituele overtuigingen en praktijken helpen mensen beter om te gaan met moeilijke emoties of ervaringen. Daarnaast kunnen ze een bron van troost en steun zijn in tijden van stress of tegenspoed. Veelal omdat het een perspectief biedt dat verder reikt dan de directe omstandigheden. Wat zich uit in liefde, mededogen, altruïsme, leven na de dood, wijsheid en waarheid.

Zeker in moeilijke tijden biedt spiritualiteit troost, steun en hoop. Bijvoorbeeld wanneer je een dierbare hebt verloren kan een spirituele overtuiging je verdriet een plek helpen geven. Daarbij helpt het je de natuurlijke cycli van leven en dood beter begrijpen en dus ook accepteren.

Deze zekere vorm van begrip, troost en begeleiding kan van grote waarde zijn in je rouw- en genezingsproces. In het verlengde hiervan kun je zelfs een gevoel van dankbaarheid en verwondering vinden voor het geschenk van het leven zelf. Dit stimuleert een diep gevoel van vreugde, verwondering en eerbied voor de wonderen en ingewikkeldheden van de natuur.

3. Persoonlijke groei

Velen raken op hun spirituele pad aangemoedigd tot zelfbewustzijn, zelfreflectie en zelfontwikkeling. Denk maar zo: door de diepten van je overtuigingen, waarden en ervaringen te onderzoeken, krijg je meer inzicht in je ware zelf. Je breekt los van de rollen die je zijn opgelegd door je familie, directe omgeving of de maatschappij. Hierdoor kom je dieper in contact te staan met je eigen wijsheid, kracht, liefde, geloof, verbeelding en wil.

Op collectief niveau, maar ook persoonlijk, is de buitenwereld niks anders dan een reflectie van onze binnenwereld. Het doel van persoonlijke groei is om je optimale zelf te leven. Zo’n innerlijke zoektocht leidt veelal tot persoonlijke groei, omdat je beperkingen identificeert, waarna je ze kunt overwinnen. Ook leer je zo meer compassie, empathie en dankbaarheid te hebben voor dat was is. Voor jezelf, maar ook zeker voor en naar anderen, of de wereld.

Stel je toch eens voor dat iedereen hiertoe in staat is. Hoe ongeheelder de mensheid als geheel is, des te meer destructie je ook terug zult zien in de wereld.

Everything in the universe is within you. Ask all from yourself – Mawlana Jalal-al-Din Rumi

Spirituele beoefeningen

Oefeningen als meditatie, mindfulness en tantra brengen je aandacht naar het nu. Met volle aanwezigheid open jij je ogen voor kleine wonderen die anders onopgemerkt blijven. Details van jezelf, anderen of de wereld waarin een schoonheid schuilt die benoemd mag worden. Vanuit deze positiviteit rolt zelfliefde, zelfzekerheid en zelfrealisatie. Waarom? Je kunt een ander ontmoeten daar waar jij jezelf hebt gevonden. Zie jij de schoonheid in jezelf, dan vind je deze ook makkelijker in de anderen.

Spirituele beoefeningen kunnen je dan ook helpen om je focus op je eigen behoeften en verlangens te verbreden naar het welzijn van alle wezens. Deze verschuiving van bewustzijn stelt je in staat om de beperkingen van het ego te overstijgen. Door verder te kijken dan individuele belangen leer je de schoonheid en waarde van het leven in zijn geheel beter te waarderen. Daarbij raak je in het vertragen meer afgestemd op de schoonheid en de ontzagwekkende rijkdom van de natuurlijke wereld.

Zoals Goethe het mooi zei: “Een man ziet in de wereld wat hij draagt in zijn hart”. Spiritualiteit kan weliswaar als zweverig worden ervaren, maar het vormt ook een opening naar de schoonheid van het leven. In dat wat in jou leeft. Leven vanuit je hart betekent waarheidsgetrouw, authentiek en eerlijk leven naar wie je werkelijk bent. Wanneer jij leert luisteren naar de wijsheid en intuïtie van je innerlijke stem, en deze begint te volgen. Spirituele beoefeningen kunnen je hierbij helpen.

4. Gevoel van verbondenheid en gemeenschap

Een ander belangrijk aspect van spiritualiteit is de mogelijkheid een gevoel van verbondenheid en gemeenschap te creëren. Veel spirituele praktijken houden in dat je samenkomt met anderen die dezelfde overtuigingen of waarden delen. Een welkome bron van verbinding, sociale steun en aanmoediging voor mensen die zich geïsoleerd of afgesloten voelen van anderen. 

Dit is fundamenteel voor ons leven. Wanneer we een gemeenschap kiezen, kiezen we een bril om de wereld door te zien. Het zet kaders voor een manier van leven, omgang met elkaar en toegang tot bepaalde inzichten. Een gemeenschap is grotendeels bepalend voor het bewustzijn dat we ontwikkelen die ons de wereld doet begrijpen.

Geloven in spiritualiteit is het ontwikkelen van een manier om de ander te ontmoeten op een wijze die medeleven, empathie en begrip bevordert. Dit kan helpen om diepere en betekenisvollere relaties te ontwikkelen, waardoor een gevoel van gemeenschap en gedeelde waarden ontstaat. Deze verbondenheid met anderen en de wereld kan sociale steun, saamhorigheid en algeheel welzijn vergroot.

5. Verbinding met de natuur

Naast de onderlinge verbondenheid voedt spiritualiteit ook het idee dat we allemaal deel uitmaken van iets groters. Spiritualiteit benadrukt vaak de eenheid van de natuurlijke wereld. Door te erkennen dat alles met elkaar verbonden is, kun je jezelf ook als onderdeel zien van een groter levensweb. Zoals we ook kunnen leren van wolven in Nederland.

Het omarmen van dit perspectief kan overvloeien in respect, dankbaarheid en ontzag voor de diversiteit en vitaliteit van al het leven op aarde. Zo begin je in te zien dat elk levend wezen, van plant of insect tot dier en mens, een inherente waarde bevat en een unieke rol speelt in het ecosysteem dat wij hier op aarde delen. Dit bewustzijn bevordert tevens een gevoel van verwantschap met andere levende wezens en stimuleert waardering en eerbied voor hun bestaan. Deze eerbied voor het leven stelt je in staat schoonheid te vinden in de complexe relaties, onderlinge afhankelijkheden en harmonieuze patronen die in de natuur bestaan.

Niet voor niets dat in inheemse spirituele tradities, zoals sjamanisme of natuurreligies, wordt geloofd dat via natuur contact kan worden gemaakt met het goddelijke of een hogere macht. De natuur wordt hierin gezien als bron van wijsheid, genezing en richtinggeving om te overleven in een verwilderde omgeving. Deze band wordt onderhouden met rituelen en ceremonies die de natuurlijke wereld eren, zoals offers aan de elementen of het gebruik van heilige planten.

Look deep into nature and you will understand everything better – Albert Einstein

Hermetische levensbeschouwing

De fundamentele, wezenlijke samenhang van alles wordt onder andere aangehouden in het hermetisme. Deze filosofische stroming leert ons dat God, de kosmos en de mens een onlosmakelijke eenheid vormen.

God kan als de uit zichzelf geboren volmaakte schepper worden teruggevonden in de natuur op aarde. De kosmos, ook wel het universum genoemd, is de schepping van God en schept alles wat erin zit. De mens heeft als enige levensvorm in het universum het vermogen om zich met het goddelijke te versmelten.

Hermetici leggen dit uit aan de hand van een tweedeling (hallo dualiteit): het lichaam en de geest. Het menselijke lichaam staat voor de sterfelijke materie, waar de geestelijke mens zich kenmerkt door het verstand (logos) en de geest (nous). De gangbare opvatting in de hermetische levensbeschouwing is dat het verstand de mens doet begrijpen en dat de geest hem het intuïtieve inzicht in de eenheid der dingen geeft.

De eenheid der dingen – alles is één en één is alles – is door Hermes Trismegistus, de grondlegger van het hermetisme en schrijver van het Emerald Tablet, gevangen in een legendarische quote die wel wat uitleg kan gebruiken.

As above, so below, as within, so without, as the universe, so the soul – Hermes Trismegistus

Zo boven, zo beneden

Het concept ‘zo boven, zo beneden’ is een principe dat overeenkomsten en verbindingen duidt tussen twee verschillende bestaansniveaus. Bijvoorbeeld de innerlijke en uiterlijke ervaring. ‘Zo boven’ omvat dat wat er in onze gedachten of in de hemelen omgaat, waar ‘zo beneden’ verwijst naar in en rondom het lichaam óf de omgeving dan wel oppervlakte van de aarde.

Zo zijn er een aantal interessante gelijkenissen te trekken tussen de systemen van het menselijke lichaam en de planeet Aarde. Van deze systemen kunnen we er een aantal onderscheiden:

Organisatie

Net zoals dat jouw lichaam bestaat uit verschillende cellen, spieren en organen die elk unieke functies en rollen vervullen, kent de aarde ook onderling verbonden systemen. De atmosfeer, hydrosfeer, biosfeer en geosfeer zijn hier voorbeelden van. Samen werken deze sferen samen om het leven op de planeet in stand te houden.

Circulatie

Net zoals dat jouw lichaam een bloedsomloopstelsel heeft dat bloed door je lichaam pompt, kent de aarde een systeem van oceaan- en luchtstromen die water en lucht over de planeet verplaatsen.

Homeostase

Net zoals dat jouw lichaam altijd toewerkt naar evenwicht en homeostase via fysiologische processen zoals je bloedsomloop, ademhaling of hormoonhuishouding, bewaart de aarde ook altijd een vorm van harmonie middels processen zoals de koolstofcyclus en watercyclus.

Metabolisme

Net zoals dat jouw lichaam via metabolische processen bruikbare energie onttrekt uit voeding, water en de zon om te bewegen en handelen, onderhoudt de aarde ook haar energiebalans met zonne-energie die weerpatronen, klimaatsystemen en de voedselketen voedt.

Zo binnen, zo buiten

“Zo binnen, zo buiten” verwoordt het idee dat je buitenwereld een weerspiegeling is van je binnenwereld. Met andere woorden wordt de manier waarop jij intern iets denkt, voelt en wilt, weerspiegeld in je externe omgeving. Hoewel dit betekent dat je de kracht hebt om je eigen realiteit te creëren met dat wat je van binnen aandacht geeft, gaat het ook voorbij je invloedssfeer. Dit principe komt terug in alle aspecten van het leven. Niet alleen je relaties en carrière, maar ook wat je van jezelf terugziet in de planeet Aarde.

Als we diep genoeg inzoomen op de overeenkomsten tussen het menselijk lichaam en de planeet Aarde lees je vanzelf “Zo binnen, zo buiten”. Waar je lichaam namelijk bestaat uit onderling verbonden cellen, weefsels en organen, kent de aarde ook een complex en onderling verbonden systeem van ecosystemen, weerpatronen en geologische kenmerken.

Net zoals de gezondheid van ons lichaam afhankelijk is van de gezondheid van individuele organen, systemen en micro-organismen, is de gezondheid van de planeet afhankelijk van de gezondheid van individuele ecosystemen en soorten. Wanneer één deel van het systeem uit balans of ongezond is, kan dit gevolgen hebben voor het hele systeem.

Zie het menselijk lichaam als een microkosmos van de grotere macrokosmos van de planeet waarin de gezondheid van de één nauw verbonden is met de gezondheid van de ander. Hier volgen enkele voorbeelden van de overeenkomsten tussen het menselijk lichaam en de planeet Aarde die dit onderschrijven:

Bestaan

Net zoals het menselijk lichaam bestaat uit onderling verbonden systemen en organen, bestaat de planeet uit onderling verbonden ecosystemen en biomen die van elkaar afhankelijk zijn.

Functioneren

Net zoals dat alles in het menselijk lichaam een functie heeft, vervult elke levensvorm op aarde ook een rol in het ecosysteem waarin alles onderling met elkaar verbonden is.

Denken

Net zoals onze gedachten en emoties onze lichamelijke gezondheid kunnen beïnvloeden, kunnen onze houding en overtuigingen over het milieu onze acties en ons gedrag ten opzichte van de planeet beïnvloeden.

Consumeren

Net zoals giftige en verontreinigende stoffen het menselijk lichaam kunnen schaden, kan milieuvervuiling de gezondheid van de planeet en haar ecosystemen schaden.

Verbonden met iets groters dan onszelf

Wist jij dat diep van binnen, in het moleculaire hart van het leven, jij en bijvoorbeeld een boom in essentie identiek zijn? Dit geeft je toch te raden..

Door iets van jezelf terug te zien in de planeet Aarde kun je voor haar een gevoel van dieper respect, compassie en begrip ontwikkelen. Sta open voor de schoonheid en complexiteit van je omgeving, en je vindt een doorgang naar de schoonheid en complexiteit in jezelf. De gelijkenissen vormen een bron voor verbondenheid, toebehoren en saamhorigheid.

Het idee dat alle levende wezens met elkaar verbonden zijn kan empathie, medeleven en een gevoel van verantwoordelijkheid voor alle levensvormen en de planeet stimuleren. Logischerwijs ben je eerder geneigd voor iets te zorgen wanneer jij je er verbonden mee voelt. Dit maakt een wereld van verschil in het ondersteunen van natuurbehoud en het behoud van biodiversiteit. Genoeg reden dus om stil te staan bij de gelijkenissen tussen mens en aarde, zoals in geometrie en universele fractals.

Natuurlijke geometrie

Hoewel we in de natuur de meest destructieve kracht vinden in de vorm van bliksem, vloedgolven en bosbranden, huist het ook perfecte harmonie. Je hoeft alleen maar om je heen te kijken! De wereld waarin we leven kent een goddelijk ontwerp dat we overal in terugzien. Zelfs in onszelf. Dit alles is te verklaren aan de hand van geometrie in verschillende formaties, wat perfecte orde schept.

Het universum waarin we leven zit vol met synchronistische geometrie, variërend van kleine moleculen tot hele sterrenstelsels. Onderzoek naar deze schijnbaar toevallige patronen in de natuur wijst uit dat juist niets toevallig is. We maken allemaal deel uit van een groter universeel bouwwerk.

Geometry has two great treasures: one is the Theorem of Pythagoras, and the other is the division of a line into extreme and mean ratio. The first we may compare to a measure of gold; the second we may name a precious jewel. – Johannes Kepler

Geometrische principes

Alles om ons heen kan worden verklaard volgens geometrische principes. Wanneer je bijvoorbeeld geluid, planten of water verdeeld in kleine deeltjes, onthullen zich geometrische vormen. Zo manifesteert ook geluid zich in een geometrische, achthoekige vorm.

De geometriepatronen die in de natuur vorm geven aan zowel energie als de materiële werkelijkheid hebben dus allemaal iets gemeen. Maar wat is hierin nu precies de gemene deler? De Griekse geleerde Aristoteles verklaarde de heilige graal in deze vormen met wat hij de Gulden Snede noemde, ook wel Phi.

De waarde van Phi is ongeveer 1,618 en dit getal komt in een groot aantal natuurlijke fenomenen voor.

Dit is een verhouding tussen twee stukken en wordt gebruikt om te verklaren hoe één eenheid, één geheel, kan worden opgesplitst in twee delen. Deze twee elementen, die deel uitmaken van een geheel, zijn in geometrische progressie ten opzichte van elkaar – en ze zijn altijd aanwezig in de natuur.

De Gulden Snede

De gulden snede – ook wel ‘divina proportia’ of ‘sectio aura’ genoemd – is een verhouding tussen twee getallen die ongeveer gelijk is aan 1,618. De gulden snede komt voor in kunst, natuur en architectuur en staat bekend om zijn esthetische aantrekkingskracht.

Deze wiskunde van de natuur die balans, eenheid en verbondenheid vertegenwoordigt, wordt vaak gebruikt als een methode om harmonie te creëeren. Zo ook in de Griekse en Renaissance kunst, die als doel hadden om de ideale wereld te laten zien.

Je kunt de Gulden Snede zien als een wiskundige kaart die de principes van de natuurlijke geometrie verklaart en er nauw mee verbonden is. Zo kan de Gulden Snede worden gevonden in een driehoek, vierkant, vijfhoek en cirkel. Al deze vormen duiken op in de natuur en bewijzen hoe heilig geometrie is. Deze regel geeft aan dat de relatie tussen een klein en een groot deel gelijk is aan de relatie tussen het grote deel en het geheel.

De Fibonacci-reeks

De basis van de gulden snede wordt gevonden in de Fibonacci-reeks. Deze reeks getallen beschrijft veel dingen in de wiskunde, maar vormt ook de essentie van de geometrische code van de natuur. Ingewikkeld is het niet, want de Fibonacci-reeks is niets anders dan een reeks waarbij elk getal de som is van de vorige twee. Je kunt ‘m zelf ook eenvoudig maken door de laatste twee getallen in een lijn op te tellen. Kijk maar:

0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610… ga zo maar door.

Het universum als geheel is georganiseerd in overeenstemming met deze reeks, waar alle stukken met elkaar verbonden zijn. Zelfs als ze dat niet lijken aan de oppervlakte van de dingen. Zo geven geometrie en Phi een inkijkje in de fractale aard van eenheid.

Hoe anders verklaar je dat zelfs microscopische organismen of cellen verbonden zijn met de kosmos via natuurlijke geometrie?

Geometrie is een fundamenteel aspect van de natuurlijke wereld. Veel geometrische vormen en patronen kunnen zowel in het menselijk lichaam als in verschillende aspecten van de natuur worden waargenomen.

We leggen je dit uit aan de hand van een zonnebloem.

Zonnebloem

Een van de bekendste voorbeelden van de Gulden Snede, ook wel bekend als de Gulden Verhouding of Phi (φ), in de natuur, is de rangschikking van zaden in de zaadbol van een zonnebloem.

In een zonnebloem zijn de zaden georganiseerd in een spiraalvormig patroon dat de Gulden Snede volgt. De zaden zijn zo dicht mogelijk opeengepakt met behoud van een efficiënte verpakking en groei. Dit resulteert in een specifieke ordening die bekend staat als een “Fibonacci Spiraal” of een “Gouden Spiraal”.

Voor een beter beeld leggen we uit hoe de Gulden Snede zich manifesteert in de opstelling van zonnebloempitten.

Het spiraalpatroon

Als je naar de zaden in een zonnebloem kijkt, zie je spiraalpatronen. Deze spiralen kunnen met de klok mee of tegen de klok in zijn. In een spiraal met de klok mee is het aantal zaadspiralen vaak een Fibonacci getal (een reeks waarbij elk getal de som is van de twee voorgaande: 0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, enzovoort).

In het menselijk oor zien we eenzelfde soort spiraal in de cochlea, een holle, spiraalvormige buis gevuld met vloeistof en ongeveer 15.000 haarcellen die geluidstrillingen verwerken. Het lijkt een beetje op het huis van een slak. ‘Cochlea’ is het Griekse woord voor ‘slak’.

De Gulden Snede in de zonnebloem

Het meest opmerkelijke is dat het aantal spiralen in de zonnebloem met de klok mee vaak een Fibonaccigetal is dat de Gulden Snede dicht benadert (φ ≈ 1,618). Op dezelfde manier is het aantal spiralen tegen de klok in vaak het aangrenzende Fibonacci-getal. Dit creëert een optimale opstelling voor het dicht op elkaar plaatsen van zaden met een maximale blootstelling aan zonlicht en een minimale schaduw.

Een efficiënte verpakking

De Fibonacci-spiraal zorgt ervoor dat de zaden efficiënt worden geplaatst, waardoor het aantal zaden in een bepaalde ruimte wordt gemaximaliseerd, terwijl verdringing en concurrentie om zonlicht of water wordt geminimaliseerd. Deze optimale opstelling ondersteunt de groei en voortplanting van de zonnebloem.

De aanwezigheid van de Gulden Snede in de zaadschikking van de zonnebloem benadrukt de ingewikkelde verbinding tussen wiskunde en de natuur. Het laat zien hoe wiskundige principes kunnen worden waargenomen in de patronen en structuren van de natuurlijke wereld, wat bijdraagt aan de schoonheid en functionaliteit van levende organismen.

Maar de heilige geometrie in de natuur verschijnt op nog zoveel andere prachtige manieren. Daarom volgt nu meer over geometrie in de natuur.

Lees in dit artikel de geometrische gelijkenissen tussen het menselijk lichaam de natuur.

Universele fractals

De natuur is een pallet van talloze vormen en patronen die zich continu herhalen. Van bomen tot aan broccoli, schelpen tot wolken. Als je goed oplet zie je iets van Hermes Trismegistus zijn wijsheid hierin terug. De fractals vindbaar in het menselijk lichaam zie je terug in de wonderen van het universum.

Onze vingerafdruk is terug te zien in de doorsnede van een boom. De naden van een blad zijn als de zichtbare lijnen in je handpalmen. Bliksem in de lucht is als de aderen op je huidoppervlak of in bloeddoorlopen ogen. De slangachtige flow van rivieren of boomwortels lijken op je aderen én je longen hebben dezelfde vorm als boomtoppen.

Is je verbeeldingsvermogen weleens op hol geslagen door de wolken in de lucht? Ook deze nemen allerlei herkenbare vormen aan. Nu je daar toch bent, blijf even hangen! Lijken mensen die zwemmen bij een badplaats van boven gezien niet verdomd veel op bacteriën in een petrischaaltje?

Gelijkenissen tussen mens en het universum

De gelijkenissen reiken verder dan het aardse! Waar ons breinnetwerk op het universum lijkt, lijken onze ogen op een Helix Nebula, een planetaire nevel in het sterrenbeeld Waterman.

Een dubbele Helix Nebula is dan weer te vergelijken met een DNA-streng in ons lichaam. Zo zijn er opvallende overeenkomsten tussen neurale netwerken in je hersenen en netwerkverbindingen tussen sterrenstelsels. In zijn artikel in het wetenschappelijke tijdschrift Nature’s Scientific Reports legt Dmitri Krioukov uit dat de structuur van het universum en de wetten die de groei ervan bepalen overeenkomen met de structuur en groei van het menselijk brein.

De theorie gaat zelfs zo ver dat wij mensen gemaakt zijn van sterrenstof, omdat we bestaan uit dezelfde elementen als een ster. Deze bouwstenen van het leven zijn:

• Koolstof
• Waterstof
• Stikstof
• Zuurstof
• Fosfor
• Zwavel

Vertaal je al deze elementen naar het Engels, dan vormt zich de acroniem ‘CHNOPS’.

Onlosmakelijk verbonden

Het herkennen van deze universele patronen moedigt wetenschappelijk onderzoek aan en verdiept ons begrip voor de natuur. Deze herkenning vormt een brug tussen menselijk bewustzijn en de natuurlijke wereld. Het helpt ons beseffen dat we een integraal onderdeel zijn van het ingewikkelde levensweb van de aarde.

De relatie die we hebben met ons lichaam kan een afspiegeling vormen van de relatie die we hebben met de aarde. Waarom behandel jij je lichaam niet zoals je God of de aarde behandelt? Of behandel jij de aarde wel zoals je eigen lichaam? Als we ons lichaam als heilig behandelen, behandelen we de aarde en anderen op dezelfde manier, en andersom.

Hopelijk inspireert dit ook jou genoeg tot positieve houdingen, gedragingen en acties die bijdragen aan het welzijn van je eigen lichaam, de planeet en al haar andere bewoners.

Wat als iedereen spiritualiteit omarmt?

De spirituele dimensies van de natuur worden dus breed gedragen door culturen met religieuze en spirituele tradities. In sommige gevallen worden deze zelfs ondersteund door wetenschappelijk onderzoek, zie systeemtheorie of ecologie.

Desalniettemin is de wijze waarop we met de aarde omgaan desastreus. Dieren worden massaal gemarteld, geslacht of met uitsterven bedreigd. Gehele ecosystemen worden vervuild of ontwricht. En ons drinkwater, zuivere lucht en voedzame bodem worden steeds armer tot onbruikbaar. 

Hoe zou dit zijn als ieder mens op aarde spiritualiteit zou omarmen? Een mogelijke uitkomst:

• Meer samenhorigheid en meer empathie en compassie voor jezelf, elkaar en je omgeving
• Nadruk op gemeenschap, verbinding en samenwerking in plaats van hiërarchie, machtsstructuren en competitie
• Groter gevoel van doelgerichtheid, persoonlijke vervulling en levenstevredenheid
• Groter respect voor de natuurlijke wereld en het behoud ervan door een verschuiving naar duurzame praktijken en oplossingen
• Meer focus op wat echt belangrijk is met een grotere nadruk op eenvoud en minimalisme en een verminderde nadruk op consumentisme en materialisme

Wat kun jij doen?

Concluderend herinnert Hermes ons aan de onderlinge verbondenheid tussen ons lichaam en de planeet waarop we leven. Veranderingen in één deel van je lichaam kunnen net als bij de aarde gevolgen hebben voor het hele systeem.

Het erkennen van deze overeenkomsten leidt tot een grotere waardering voor de complexiteit en schoonheid van het leven. Vanuit een dieper gevoel van verbinding tussen ons lichaam en de natuurlijke wereld nemen we meer verantwoordelijkheid in onze relatie met de planeet.

Hier volgen 10 wijzen om meer in harmonie met de aarde te leven.

10 wijzen om meer in harmonie met de aarde te leven

1. Bewuster consumeren door te kiezen voor duurzame, milieuvriendelijke of biologische producten
2. ‘Fast fashion’ links laten liggen en kiezen voor ethische, kwalitatieve, duurzame modemerken of tweedehands kleding die minder impact maken op het milieu
3. Overstappen op een plantaardig dieet wat leidt tot minder dierenleed, gebruik van hulpbronnen of productie van broeikasgassen
4. Het gebruik van eenmalig plastic zoals plastic tassen, flessen en keukengerei zoveel reduceren met herbruikbare alternatieven zoals stof, bamboe en roestvrijstaal
5. Praktijken als recyclen, composteren en beperkt gebruik van wegwerpartikelen integreren in dagelijks leven om afval te minimaliseren
6. Mindful watergebruik door bewust om te gaan met waterverbruik, zoals korter douchen, lekkages direct verhelpen en waterzuinige apparaten gebruiken
7. Het verminderen van de ecologische voetafdruk door energieverbruik te minimaliseren met het implementeren van milieuvriendelijke praktijken
8. Kiezen voor duurzaam reizen met vervoer dat beweegt op hernieuwbare energie zoals lopen, fietsen, trein of elektrische/hybride auto’s of carpoolen
9. Mindful reizen door te kiezen voor milieuvriendelijke accommodaties, het ondersteunen van lokale gemeenschappen en prioriteren van duurzame vervoersopties
10. De natuurlijke wereld koesteren door tijd buiten door te doorbrengen, te wandelen of te tuinieren, en duurzame initiatieven te ondersteunen

“In worshipping the Sun’s strength we pay homage to the Great Generative Force of Nature. In God we honor the Energy of the Archetype.” – Carl Jung

Ecospiritualiteit

Wanneer je ogen zich de kost doen aan een zonsondergang, uitgestrekt bosgebied of torenhoge bergketen, waar komt dan dit ontzag vandaan denk je? Het is de ervaring die zo complex en moeilijk te bevatten is dat het je verstand op nul zet. Voor even hoef je niet meer na te denken. Dit noemen ze de Attention Restoration Theory (ART). De aandachtshersteltheorie beweert dat mensen zich beter kunnen concentreren nadat ze tijd in de natuur hebben doorgebracht of zelfs naar natuurscènes hebben gekeken.

Naar het oordeel van de wetenschap is dit allemaal zo verkeerd nog niet. Studie wijst namelijk uit dat zonlicht, frisse lucht en natuurlijke geluiden stress en angst verminderen, je stemming en cognitieve functies verbeteren en zelfs je immuunsysteem versterken. Blootstelling aan de natuur zorgt er niet alleen voor dat jij je emotioneel beter voelt, het draagt ​​ook bij aan je fysieke welzijn. Het verlaagt je bloeddruk, hartslag, spierspanning en de aanmaak van stresshormonen. Tijd doorbrengen in de natuur kan dus werkelijk als helend gezien worden.

Dit vormt ook de basis van het principe ‘biofilie’: houden van het leven. Onze aangeboren neiging om verbindingen te zoeken met de natuur en andere levensvormen. Hiervan is ook aangetoond dat dit een belangrijke factor is in milieubeheer en natuurbehoud. 

Een mooiere wereld

Spiritualiteit gaat over een zinvolle verbinding met jezelf in relatie tot iets dat groter is dan jezelf. Hierdoor ervaar je positieve emoties, zoals ontzag, acceptatie, tevredenheid, dankbaarheid en vrede. De natuurlijke wereld is een belichaming van deze zogeheten goddelijkheid, heiligheid of spirituele kracht. Niet voor niets dat natuurverering vaak wordt beschouwd als de primitieve bron van moderne religieuze overtuigingen, van Sjamanisme tot het Hindoeïsme.

Man is the most insane species. He worships an invisible God and destroys a visible Nature. Unaware that this Nature he’s destroying is this God he’s worshiping.”
― Hubert Reeves

Met een spirituele bril geef je meer schoonheid en betekenis aan elke ervaring op de wereld, waardoor we ons er met meer begrip, respect en ontzag toe verhouden. Het brengt je dieper in contact met jezelf, een ander en de wereld via energieën, vibraties en frequenties, verder dan tarotkaarten, kristallen en Palo Santo rook.

Materiële materie is geest in vorm met een bepaalde dichtheid, of dit nu een steen, een plant of een levend wezen is. Dit geeft ons de bereidheid en het vermogen om perfectie te zien in de imperfecties van het leven. Het leert ons kwaliteiten zoals vreugde, liefde, compassie, zachtaardigheid en onbaatzuchtigheid.

Vanuit deze levensovertuiging is de mens de natuur ook gaan personificeren. Denk maar aan de personificatie van de natuur, Moeder Aarde. Hierbij focust men zich op de verzorgende en levengevende aspecten van de natuurlijke wereld. Moeder Aarde symboliseert vrouwelijkheid: opvoeding, groei, nieuw leven en geaardheid.

Gezond verstand vertelt ons dat door onszelf via egocentrisme af te scheiden van onze medemens en omgeving, wetenschap en religie gefaald hebben om ons de antwoorden te geven op de zin van het leven. Spiritualiteit gaat verder, om deze scheiding te verenigen in één.

Hoe om te gaan met de commercialisering van spiritualiteit?

We kijken in dit artikel met een schuin oog naar het vercommercialiseren van spirituele praktijken. Het wantrouwen berust op het idee dat het verweven van financieel gewin met spirituele overtuigingen de zuiverheid van de spirituele reis kan afzwakken.

Er kan eenvoudig misbruik worden gemaakt van de mens haar verlangen naar iets diep persoonlijks en transcendents als spirituele groei. Diepgaande ervaringen veranderen in verkoopbare producten onder het mum van: de beste investering die je kunt doen is in jezelf. Daarbij is het toch alleen maar gezond te noemen op z’n minst ethische vraagtekens te zetten bij de oprechtheid van bepaalde motieven?

Blijf dus altijd waakzaam op mogelijk snelle oplossingen of oppervlakkige ervaringen die worden aangeboden vanuit hebzucht. Hierin huist het gevaar dat de aandacht meer uitgaat naar materialisme dan naar het oprechte streven naar innerlijke vrede, groei en zelfbewustzijn. Hoe verklaar je anders dat je voor de ene cursus duizenden euro’s betaalt, terwijl je ook op donatiebasis deel kan nemen aan een vepassena retraite.

De kracht van geloof

Geloof is de drijvende kracht achter alles wat de menselijke wereld mogelijk maakt. Van onze verbeelding als bron van ons scheppingsvermogen tot de structuur en collectieve gedragingen die hieruit voortkomen. Sta maar eens stil bij het volgende: rijkdom is een spiritueel resultaat.

Ga maar na: rijkdom is niet fysiek, maar spiritueel van aard. Wat geld zijn waarde geeft, is de boodschap die het draagt. Het materiaal van een 1 euromunt is meer waard dan het papier van 100 euro, niet? Toch is de 100 euro meer waard dan de 1 euromunt. Dit is allemaal het resultaat van perceptie, dus geloof.

Dit praktische voorbeeld toont dat wat geld dus waardevol maakt, de boodschap is die het uitdraagt en het vertrouwen dat het creëert. Op deze manier kun jij ook waarde vinden in en geven aan je eigen leven. Met geloof in je eigen waarde. Uiteindelijk is het leven geen probleem dat opgelost hoeft worden, maar een mysterie dat ervaren mag worden.

Je bent al perfect zoals je bent en je hebt in jou al alles wat je nodig hebt om groots te worden. Het wordt tijd dat je erin gaat geloven. Stop met het najagen van het ‘s werelds onmogelijke idee van perfectie en begin je eigen perfectie te creëren.

“Be Content with what you have; rejoice in the way things are. When you realize there is nothing lacking, the whole world belongs to you.” – Lao Tzu

Spiritueel ego en spiritueel bypassing

Wees gewaarschuwd dat zelfverbetering als gevolg van spirituele praktijken je ook voor de gek kan houden. Door je het idee te geven dat je evolueert of groeit kun je barsten van spiritueel ego. Je spirituele ego is verraderlijk omdat het je verteld dat je vrij bent van verdriet, woede en twijfel. Het doet je vrij, vredig en wijs voelen, alsof je speciaal bent, superieur zelfs, verder geëvolueerd dan een ander. Daarnaast kan de beoefening van spiritualiteit je ook verleiden tot spiritual bypassing.

Spiritual bypassing (spirituele omzeiling) is de neiging om de rommelige aspecten van je menszijn te vermijden in een streven naar verlichting. Alles is dan alleen maar liefde, licht en positiviteit, waarbij je als het ware de yin uit yin en yang haalt. Maar het zijn tegenpolen die niet zonder elkaar kunnen bestaan. Zo heb jij ook de negativiteit en rommeligheid in jezelf aan te kijken, confronteren en te accepteren.

Spiritualiteit gaat niet over het overstijgen van je menselijkheid, maar juist over het volledig omarmen ervan. Geloof het of niet, maar net als in ieder ander leeft in jou een monster. Zie het als de verwezenlijking van je woede, pijn en verdriet dat je er niet uit wil laten. Dit monster in jou verdwijnt niet door mantra’s te zingen, kristallen te dragen, jezelf in yogahoudingen te wringen, goeroes te aanbidden of ashrams te bezoeken.

Je spiritueel verheven voelen verbreekt de verbinding met je ware zelf en ontkent emoties als woede, verdriet en angst. Door deze emoties te onderdrukken verdwijnen ze niet; ze blijven hangen en beïnvloeden je zowel fysiek als emotioneel. Ware spiritualiteit vereist dat jij je innerlijke strijd onder ogen ziet en je menselijkheid in zijn geheel erkent. Kijk je gebreken, kwetsbaarheden en trauma’s aan zonder oordeel. Laat ze je uitnodigen tot eerlijkheid, kwetsbaarheid en confrontatie, zodat je het volledige spectrum van je menselijke emoties omarmt.

Omarm jezelf volledig

Probeer dus niet te gaan zweven om het licht te bereiken, maar grondt juist in jezelf door ook je duisternis aan te kijken. Je hoeft niet alsmaar te voldoen aan een spiritueel ideaal van liefde, licht en vrede. Ook in jou huist woede, verdriet en angst. Hier leer je mee omgaan door gevoelens, grenzen en te kennen en uit te spreken. Laat je diepe, rauwe, intense en rommelige menselijkheid niet je sensualiteit, passies en creativiteit verstikken. Perfectie is niet het doel; authenticiteit wel. Start geen oorlog in jezelf door je frustratie naar een ander in te houden.

Hetgeen wat je onderdrukt gaat niet weg, ongeacht hoe spiritueel, verlicht of bewust jij denkt te zijn. Alle onvervulde, onverwerkte, ongeziene en onverlichte energieën blijven geworteld in je lichaam, zenuwstelsel en spieren. Ze manifesteren zich in je dromen en nachtmerries. Doe dus niet alsof je alleen maar perfect en onvoorwaardelijk liefdevol en wijs bent.

Geef jezelf over aan je werkelijke, menselijke ervaring. Ren niet weg voor je gevoelens, maar bevriend ze als een bron van vreugde en creativiteit. Alleen dan kun je het op een gezonde manier voelen, verwerken, bekrachtigen en uitdrukking geven op een waarheidsgetrouwe en authentieke manier. Zo maak je van jouw duisternis je grootste lichtbron, van je pijnen en wonden jouw creativiteit en wijsheid.

Los van schaamte en schuld

Het verlangen naar een dieper begrip van onszelf drijft ons naar de essentie van onze geest. Echter, deze zoektocht wordt vaak bemoeilijkt door de overweldigende invloed van negatieve emoties en onverwerkte trauma’s. Ons brein, in zijn streven naar veiligheid, houdt vast aan deze emotionele bagage, wat resulteert in een continue cyclus van vermijding en ontkenning.

Hoe dit werkt is dat je brein vasthoudt aan traumatische stimuli als blauwprint voor wat te vermijden en hoe dus veilig te blijven. Diens enige taak is dat je voortleeft. En om dit te doen moet je van het ene moment naar het andere moment toe kunnen bewegen, maar dit kan alleen als je veilig bent. Veel van je programmering komt voort uit conditionering via schaamte en schuld door mentoren. Hierdoor vertel je jezelf vaak bepaalde verhalen waar je ook nog eens in bent gaan geloven. Door een foute interpretatie van een scenario is het belangrijk om bewust te worden van wat er opgeslagen zit in je onbewuste, zodat je het bewust kunt maken.

Jij bent niet je trauma! Herprogrammeer je brein, je denken en je geheugen. Door te begrijpen waarom jij je op een bepaalde manier voelt, hoeft je brein het niet continu naar voren te brengen. Je kunt je brein simpelweg bedanken voor de herinnering en verder gaan met wat je echt dient. Bewustwording vormt de sleutel tot bevrijding.

De bron van schaamte en schuld

Schuldgevoel is als een innerlijke criticus die onszelf veroordeelt voor dingen waar we vaak geen controle over hebben gehad. Zie het als de interne versie van het externe oog dat je stam vroeger op je zou hebben gehad. Je internaliseert deze zelfkritiek, gebaseerd op situaties die niet eens jouw schuld waren.

Schaamte en schuldgevoel hebben generaties lang gediend als een barrière tegen het zoeken van hulp. Waarom zou je praten over iets dat jou in een kwetsbare positie plaatst, met het risico dat het niet goed afloopt? Dit houdt je gevangen in een vicieuze cirkel waarin jij jezelf niet kunt bevrijden en geen hulp krijgt om ermee om te gaan. De leugens die voortkomen uit trauma-gedreven schuld en schaamte verwarren je zelfbeeld en doen je vergeten wie je werkelijk bent. Het is alsof de tijd verandert naarmate je terugkijkt op gebeurtenissen en jezelf. Het verleden lijkt soms duister, maar het is aan jou om het te transformeren naar iets constructiefs. Als een trauma je verandert, dien je te begrijpen hoe je voorheen was, wat er is gebeurd en hoe het je heeft beïnvloed, zodat je weer bewust keuzes kunt maken over hoe je verder gaat.

Door bewust te worden van de diepgewortelde conditioneringen van schaamte en schuld, kun je beginnen met het herprogrammeren van je brein en het transformeren van je zelfbeeld. Het is een proces van zelfontdekking, waarbij je jezelf ontdoet van de leugens van het verleden en de waarheid van wie je werkelijk bent omarmen. Het erkennen en integreren van je trauma’s stelt je in staat om het verhaal van je leven opnieuw te schrijven, niet langer gevangen in de ketenen van het verleden, maar vrij om je toekomst te omarmen met moed en veerkracht.

Luister bijvoorbeeld naar je lichaam

Een voorbeeld van breken met je conditionering en domesticatie door familie, scholing of carrière is leren luisteren en gehoor geven aan je eigen lichamelijke behoeften. Honger is hier een goed voorbeeld van. Als je opgevoed bent met het idee dat je alleen braaf bent wanneer je netjes je bord leeg eet zul je begrijpen waarom. Deze manier van opvoeden baseert zich namelijk op schaamte en schuld. Schaamte dat je je bord niet op hebt, dus niet braaf bent, en schuld omdat kindertjes elders in de wereld omgaan van de honger.

Dit soort conditionering neem je mee in je volwassen leven, waardoor je – als je niet uitkijkt – ondanks de vrije keuze toch jezelf ziek kunt eten. Je luistert namelijk niet naar je lichaam wat je vertelt dat je vol bent, maar naar je onbewuste, dat is gevormd door de stem van een ouder. ‘Als je bord maar leeg is’.

Zo is spiritualiteit niet slechts meditatie, yoga en energie management, maar ook connecten met je innerlijke kind en luisteren naar zijn of haar ‘ja’ en ‘nee’. Door jezelf te kennen, hetgeen wat je tegenhoudt te helen en je innerlijke stem te volgen, leef je je eigen leven, vrij van conditionering en domesticatie. Is dat niet het leven wat je wil?

Terug naar het gevoel

Om het verhaal van programmering en conditionering samen te vatten is dat er een grote kans is dat je bent gedesensibiliseerd. Dit houdt in dat je is afgeleerd naar je eigen gevoel te luisteren. Iets dat niet alleen in je familie, maar ook bijvoorbeeld op school wordt gestimuleerd. Wat gebeurd er namelijk op school? Daar komen 20-30 sensitieve kinderen die ineens allemaal in de pas moeten lopen of zich koest moeten houden, anders kan de leraar het niet aan. Dit terwijl kinderen nog zo open, puur en experessief zijn in hun bewustzijn, met het vermogen om dingen heel helder te kunnen zien.

Als kind ben je sensitief en intuïtief genoeg om precies te weten wat er in het hoofd van je ouder speelt. Niet door wat hij of zij zegt, maar door aanvoelen en het opmerken van non-verbale communicatie. Het is als een radertje voor emotie en het willen bieden van onvoorwaardelijke liefde. En wat doen we? Als ouder zeggen we het kind dat het allemaal wel goed gaat.

Dit proces heeft als gevolg dat het kind in feite aanleert niet meer van zijn of haar intuitieve of paranormale vermogens te luisteren. En zodra je dit vermogen als het ware afsluit, wordt je ongevoelig. Je bewustzijn van spirit, de leidende kracht door het leven, gaat verloren. Hiermee raak je uit contact met jezelf en daarmee ook met de ander. Een vicieuze cirkel wordt in gang gezet die je gevangen doet raken in jezelf. Het is hier onze taak om onszelf en anderen uit te nodigen weer te gaan voelen, ons naar elkaar te openen en compassie te tonen voor alles dat is.

Begin bij jezelf

Wanneer je emotie ervaart, kun je drie dingen doen: Je kunt het uitdrukken, onderdrukken of transformeren. Als je het onderdrukt, zul je het moeilijk krijgen, want alles in het leven wil gezien worden. Denk maar zo: ls iemand tegen de ander zegt ‘je raakt me niet aan’, heb je meteen ruzie, want op de een of andere manier willen we aangeraakt en gezien worden. En dit begint eerst bij jezelf. 

Emotie kun je zien als eten. Net als eten dien je emotie te verteren om ervan te groeien. Maar dan moet je jezelf wel bewust worden van de emotie die je ervaart. Stel je zelf de vraag: ‘Waar wordt het kwetsbaar?’ Wanneer het namelijk kwetsbaar is, begint de ervaring te verteren. Een emotionele ervaring is als voedsel. Als je wilt groeien van het voedsel, moet je het verteren. En je verteert de ervaring die je raakt. Je kunt veel ervaringen hebben, maar de delen die je niet verteert, veranderen je niet.

Sta toe dat je verdriet je raakt. Als er iets naar boven komt, wil het gezien worden. Dit is de enige manier waarop je kunt genezen. Gezien worden, gehoord worden, verzorgd worden. Als je het niet ziet of hoort, stop je het weg en kan het lichaam het niet helen, wat frustratie en zwaarte vasthoudt. Maar op het moment dat het de juiste aandacht krijgt, kan het zijn verhaal vertellen, kan het ontspannen en dan begint de genezing vanzelf. 

Het mooie is dat als je dit leest en je het er niet mee eens bent, dit ook helemaal oké is. Je hoeft niet te groeien, maar voel je vooral uitgenodigd om zelf te voelen. Waar gevoeligheid is, is intimiteit. Waar intimiteit is, is nabijheid. Dit is waar transformatie plaatsvindt. Uiteindelijk doen we het samen.

Breek met de westerse overtuiging van zonde

Ontdoe je van de rommel en nodig de goede delen in jezelf uit. Dit speelt zich op veel grotere schaal af in onze Westerse cultuur. Zo kan het maar al te goed zijn dat je standaard denkt dat je slecht bent. Dit komt voort uit de Westerse benadering dat je geboren bent uit zonde. Op de een of andere manier is dit diep geworteld in ons Christelijk bewustzijn.

In tegenstelling tot zonde zijn we allen geschapen uit liefde, leven, lachen, geluk. Naarmate we ouder worden ontstaat toch het idee dat we op de een of andere manier niet gezien of begrepen worden. Maar we zijn sociale interdimensionale wezens. Diep van binnen willen we allemaal dat iemand ziet en erkent hoe mooi we echt zijn.

Paradoxaal genoeg begint dit proces wel van binnenuit, bij jezelf. Als jij je waarde niet, hoe kan een ander deze dan wel zien? Kijk dus eerst diep naar binnen. Maak contact met jezelf, ontdoe jezelf van negatieve zelfpraat en belemmerende gedachten en je zult zien: je bent toch niet zo slecht. Op het moment dat je in contact bent met jezelf, kun je merken dat anderen in contact zijn met zichzelf, en dan verbind je je in bewustzijn. 

A human being is a part of the whole, called by us “Universe,”
a part limited in time and space. He experiences himself, his thoughts and feelings as something separated from the rest,
a kind of optical delusion of his consciousness.This delusion is a kind of prison for us, restricting us to our personal desires and to affection for a few persons nearest to us. Our task must be to free ourselves from this prison by widening our circle of compassion to embrace all living creatures and the whole of nature in its beauty. – Albert Einstein

Heelheid is authenticiteit

Spiritualiteit wordt vaak met bewustzijn gerijmd omdat het belangrijk is bewust te zijn van je onderdrukte gedachten, verlangens en trauma’s. Zolang jij onbewust handelt kun je uitputting, verslaving, ongecontroleerde woede of ziekte gaan ervaren, waarmee je jezelf en andere pijn doet. Door hetgeen wat in je leeft onder ogen te zien zal je helen, openbreken voor meer leven. Dit helpt je om authentieker en compassievoller te zijn naar jezelf en ander, wat je terugbrengt naar de meest menselijke ervaring.

Als er verdriet is, besef dan dat je alleen verdriet kunt ervaren omdat je ergens om geeft. Dus je verdriet is eigenlijk een deur naar je liefde en zorg. Als je je verdriet ziet als een deur naar je liefde, dan kun je er doorheen gaan en ermee omgaan. Kortom: het is helemaal oké om je verdrietig te voelen. Ditzelfde principe kun je toepassen op emoties als angst, woede en onzekerheid.

Breng dat wat in je leeft tot expressie. Wees even nederig als goddelijk, net zo rommelig als perfect, zo transcedent als aards. Houd het simpel en leef gewoon. Wees open, nieuwsgierig, speels, menselijk. Geef tijd en aandacht aan de waarden, interesses en activiteiten die vreugde en vervulling brengen in je persoonlijke leven.

Iets doen maakt je niet spiritueel, het is de reden waarom je iets doet en waarom je daarvoor kiest. Dit is iets dat zelfbewustzijn, radicale eerlijkheid en het nemen van volledige verantwoordelijkheid voor je eigen daden vereist.

Verlichting als ultieme staat van bewustzijn

Spiritualiteit heeft volgens velen als hoogste goed ‘verlichting’. Verlichting houdt in dat je het onderscheid kunt maken tussen wat werkelijk is en wat door jezelf is geconstrueerd, waardoor je bewust kunt leven en je ervaring van het leven kunt transformeren te midden van de chaos van alledag. Het impliceert het vermogen om bewuste keuzes te maken en je bewustzijn te vergroten, waardoor je een dieper begrip van jezelf en het universum kunt bereiken.

Het belang van leven en verlichting wordt onderstreept door de erkenning van de dominante rol die gedachten en emoties vaak spelen in het menselijk bestaan. Verlichting wordt echter niet gezien als het eindpunt van je spirituele reis, maar eerder als een voortdurende evolutie. Mede omdat jij ook continu in ontwikkeling bent en blijft. Jouw menselijke kracht ligt in je vermogen om bewust te handelen en je energie wijselijk te gebruiken om persoonlijke kracht te ontwikkelen. Door je bewustzijn te vergroten en je energie te beheersen, kun je effectiever navigeren door het leven en je potentieel verwezenlijken.

Uiteindelijk is je mate van bewustzijn van essentieel belang voor het ervaren van het leven. Het is je sleutel tot het begrijpen van de realiteit en het bereiken van verlichting. Door je perceptie te verbreden en je bewustzijnstoestand te verhogen, kun je een dieper begrip van jezelf en het universum bereiken, wat leidt tot een leven dat vervuld is van vrede, vreugde en betekenis.

Wat is spiritualiteit?

Uiteindelijk is spiritualiteit wat jij er zelf van maakt. Hoe dan ook ben je een ziel in een lichaam met regie over zintuigen en geest. Besef dat even en behandel jezelf dus ook als zodanig. Alles heeft een diepere laag of betekenis: de mensen die je ontmoet, vertrouwd, date, bevriend; waar je werkt, wat je doet en de kansen die je neemt. Wat je kijkt, consumeert, tot je neemt. Kies zorgvuldig waar jij je aandacht aan geeft, hoe jij jezelf verzorgd, wat je jezelf verteld en wat je wil leren. Volg je interne kompas, leef bewust, in liefde, vrede en vreugde.

Wat je in dit artikel geleerd hebt zijn slechts handvaten die je kunnen helpen om meer te onderzoeken, om meer te voelen en om meer over jezelf te begrijpen. Door meer te weten over jezelf leer je ook meer over je naasten en de wereld. Uiteindelijk kun je de ander alleen ontmoeten daar waar je zelf geweest bent.

Een overtuiging die het verstand en fysieke overstijgt

Jouw overtuigingen en percepties worden vaak gevormd door de gegevens die worden verwerkt door jouw intellect, dat fungeert als een scherp instrument van onderscheid. Maar heeft een mes het vermogen om dingen bij elkaar te brengen? In jouw zoektocht naar onderscheid veroorzaak je vaak onbedoeld schade.

Achter de grenzen van het intellect ligt een diepere dimensie van intelligentie – een die geworteld is in ervaring in plaats van geheugen. Wat je jezelf noemt is het resultaat van een enorme hoeveelheid geheugen. Hoewel het je tot veel dingen toe in staat stelt, is het ook je grens. Het geheugen bepaalt wie jij bent en wie niet. Maar wat als er een diepere dimensie van intelligentie is dan het geheugen waar je in kunt tappen, namelijk de fysieke ervaring.

Fysieke ervaringen vinden alleen plaats binnen de afgebakende grenzen van geest en lichaam. Zonder begrenzing is er geen fysiek proces. Wrijf in je handen en je zult synergie zien of voelen. Raak je rechterhand aan met je linkerhand, ben jij dit? Raak je stoel aan met je linkerhand, ben jij dit? Hoe weet je dat? Het zijn de grenzen van gewaarwording die je vertellen wat jij bent en wat niet.

Verruim je zintuiglijke lichaam

Wat nu als je anderen kon ervaren als de vingers aan je handen? Als je iemand ziet en kent als een deel van jezelf, is er geen behoefte aan principes of moraliteit. Dit is wat spiritueel proces betekent. Je graaft je in in een geheugenloze dimensie van intelligentie voorbij je fysieke natuur. Spiritualiteit verruimt het zintuiglijke lichaam. Alles in je ervaar je als jezelf. Drink water, het wordt jij. Iets dat buiten je was, wordt nu binnen de grenzen van je gewaarwording. Als je iets ervaart als een deel van jezelf, heb je daarna nog moraliteit nodig?

Spiritualiteit is geen geloofssysteem of filosofie; het is een reis naar de diepten van de menselijke ervaring, voorbij de beperkingen van jouw fysieke zelf. Door het belang van jouw individuele gedachten en emoties te verkleinen, maak je contact met een groter gevoel van gedeelde menselijkheid. In deze ruimte vervagen morele waarden, vervangen door een dieper begrip van onze onderlinge verbondenheid.

Spiritualiteit verbreedt onze zintuiglijke waarneming. Alles wat je ervaart, wordt een deel van jou. Als we anderen ervaren als onszelf, vervagen principes en moraliteit. Je erkent dat de realiteit van het bestaan de constructies van jouw geest overstijgt, en nodigt je uit om de uitgestrektheid van de menselijke ervaring met nederigheid en mededogen te omarmen.

We wandelen elkaar naar huis

Als je iets meeneemt uit dit boekwerk is het wel om in dat wat je waarneemt gelijkenissen te zien in plaats van verschillen. Zeker dan zul je harmonie ervaren in jezelf, anderen en de wereld. Wanneer je bezieling voelt in jezelf, kun je de ziel erkennen in andere levensvormen. En door je bewustzijn te verruimen met het idee dat alles een ziel heeft en dat alles energie is, kan er meer liefde stromen. Uiteindelijk geldt dat hoe je anderen behandelt, ook maakt hoe je jezelf behandelt.

*Dus, hoe ga jij in deze wetenschap vanaf nu met jezelf, anderen en de wereld om?

“When you go out into the woods, and you look at trees, you see all these different trees. And some of them are bent, and some of them are straight, and some of them are evergreens, and some of them are whatever. And you look at the tree and you allow it. You see why it is the way it is. You sort of understand that it didn’t get enough light, and so it turned that way. And you don’t get all emotional about it. You just allow it. You appreciate the tree.

The minute you get near humans, you lose all that. And you are constantly saying ‘You are too this, or I’m too this.’ That judgment mind comes in. And so I practice turning people into trees. Which means appreciating them just the way they are.” – Ram Dass