Wij mensen kunnen veel leren van wolven. Bijvoorbeeld hoe we meer mens kunnen zijn. Wist je bijvoorbeeld dat de grootte van een roedel wolven niet alleen afhangt van voedsel, maar van sociale factoren?
Volgens wolvenexpert David Mech wordt de roedelgrootte bepaald door het aantal wolven in de roedel dat zich kan binden versus het aantal wolven dat als concurrentie wordt gezien. Als die aantallen uit balans zijn – te weinig binders, te veel concurrenten – dan versplintert de roedel.
Het vermogen om samen te leven bepaalt dus in feite de uiteindelijke grootte van een wolvenroedel. Vergelijkbaar met hoe onze democratie functioneert. Wolven lijken in dit opzicht meer op ons dan we denken. En hoewel we zelf al veel weten over deze apex predator, kunnen we nog veel meer leren van wolven. Door te leren van wolven, kunnen we als mensen beter met elkaar samenleven.
Wat kunnen we leren van wolven?
Nu er wolven in Nederland leven, en ze hier zijn om te blijven, kunnen we er maar het beste met een open hart naar kijken. Pas wanneer we ergens open voor staan, krijgen we nieuwe of andere inzichten. Wolven zijn zeer intelligente en sociale dieren. Ze zijn gedurende miljoenen jaren geëvolueerd om net als wij in hechte groepen te leven en te gedijen. De wolf kan ons lessen leren waar we soms ons hele leven over kan doen. Benieuwd? Lees verder om 20 levenslessen te leren van wolven.
1. Familie is het fundament
Wist je dat de eersten die zich voeden van een prooi in de roedel de welpen zijn? Welpen krijgen na 2 weken hun eerste melktanden, waardoor ze tot hun 45ste levensdag opgebraakt vlees kunnen eten van hun voeders. Alles binnen de roedel draait om de welpen en hun overleven. Dit zorgt ervoor dat de roedel overleeft.
De kracht van de wolf is dan ook de roedel, en de kracht van de roedel is de wolf. Wolven hechten om dit principe veel belang aan hun familie-eenheid, roedel. Degenen die paren met elkaar, veelal de ouders, bepalen ook voor de groep. Ze werken samen om te jagen en hun jongen te beschermen. Elk lid van de roedel vervult hierin een specifieke rol.
Wolven behoren tot een van de weinige soorten waarbij andere groepsleden, naast de ouders, bijdragen aan de zorg voor de nakomelingen. De socio-bioloog Edward Wilson heeft deze voortplantingsstrategie in 1975 ‘alloparenting’ genoemd. ‘Allo’ is Grieks voor ‘ander’, waar ‘parenting’ Engels is voor ‘ouderschap’. Met andere woorden betekent alloparenting ‘opvoeden samen met anderen’ (in groepsverband).
Voor wolven betekent dit dat andere familie- of groepsleden zorg dragen voor de jongelingen. Taken variëren van het voorzien van voedsel tot pupzitten wanneer de volwassenen aan het jagen zijn. Zo worden de pups waardevolle levensvaardigheden geleerd, zoals jachttechnieken en het navigeren door de wildernis.
Leren van wolven over familie
Als mens kun je hiervan leren en het belang van familie in je eigen leven inzien. Door samen te werken en complexe sociale relaties te onderhouden kun je samen meer bereiken. Zoals een wolf essentieel is voor een goed werkend ecosysteem, vormt het gezin de fundamentele bouwsteen van een samenleving. Zowel voor de opvoeding en socialisatie van kinderen als het bijbrengen van waarden van burgerschap en saamhorigheid.
Een bloedband is in vele gevallen sterk genoeg om voor elkaar te zorgen, elkaar lief te hebben en elkaar sterk te houden. Normen en waarden als naastenliefde, respect en ethiek worden alle doorgegeven binnen families.
Omdat ouderschap best wel intensief en vermoeiend kan zijn, kan alloparenting uitkomst bieden. Zij het met familie, andere ouders of in een community. Zo gek is dit niet, want uiteraard helpen docenten, dominees en grootouders ook al een handje mee. Ieder op hun eigen manier.
2. Samen kom je verder
Rond etenstijd is het door al het gesnauw, gegrom en gebijt niet het beste moment om te leren van wolven over samenwerking. Maar daar omheen vertrouwen ze elkaar, voor alles. Wolven zijn zeer coöperatieve dieren, die samenwerken om gemeenschappelijke doelen te bereiken. Bijvoorbeeld succes bij de jacht, het grootbrengen van elkaars jongen en bescherming van hun roedel. Ze houden elkaar zelfs warm tijdens de koudste nachten!
Iedere wolf heeft binnen de roedel een eigen rol te vervullen waarvoor ze het meest geschikt zijn. Niet voor niets zijn het de ultieme teamspelers waar veel sportteams, gezinnen en bedrijven nog iets van kunnen leren.
Leren van wolven over samenwerking
Als mens kun je hiervan leren en beseffen dat samenwerking met anderen je kan helpen om je eigen doelen te bereiken. Als een roedel wolven een veel grotere kans heeft om meer buit te maken dan een eenzame wolf, waarom heb jij dat dan niet met anderen?
Ons vermogen tot samenwerking is de reden dat we kunnen leven in grote groepen. De mate van samenwerking bepaalt de grootte van de groep, en de grootte van de groep bepaalt de kracht van de samenwerking. Deze zijn onlosmakelijk verbonden. Op het moment dat taken goed verdeeld worden kunnen mensen zich specialiseren, waardoor alles beter en sneller gaat. Dit is hoe mensen zich door de eeuwen hebben ontwikkeld, en nog altijd doen, aan de top van de voedselketen.
3. Communicatie maakt samenwerking sterker
Blaffen, huilen, piepen, zelfs met kleine veranderingen in lichaamstaal brengen wolven boodschappen, opwinding en waarschuwingen over. Fysiek drukken ze hun status en intentie uit via hun houding, gezichtsuitdrukking, oren, tanden en staart. Dergelijk lichaamstaal wordt veelal aangevuld en versterkt door vocalisaties.
Naast vocalisaties en lichaamstaal omvat deze communicatie ook geuren en aanraking. Wolvinnen geven via urine aan dat ze vruchtbaar zijn, en reutjes zullen hun urine gebruiken om aan te geven dat een vrouwtje bezet is.
Volwassenen communiceren veelal met elkaar in de roedel om conflicten te vermijden en de hiërarchie van de roedel te versterken. Volwassenen houden ook toezicht op de jongen en zetten hen op hun plaats als zij hun plaats in de groepshiërarchie overschrijden.
Wolven hebben dus een complex communicatiesysteem dat hen in staat stelt elkaar in te lichten en hun acties te coördineren. Als je ze ziet jagen, lijken ze gewoon te weten wat ze moeten doen, waar ze moeten zijn en hoe ze elkaar moeten helpen. Deze communicatie houdt elke roedel synchroon en efficiënt. Dat maakt hen tot succesvolle roofdieren.
Leren van wolven over communicatie
Als mens kun je hiervan leren om je eigen communicatievaardigheden te verbeteren en anderen beter te begrijpen. Met sociale skills sluit en onderhoud je vriendschappen en verbanden die je verder kunnen helpen in het leven. De homo sapien zegevierde onder andere over de neanderthaler door de vaardigheid om met anderen in een netwerk te communiceren.
Sta ook maar eens stil bij alle dingen die je weet. Hoeveel hiervan heb je zelf uitgevonden, en hoeveel is doorgegeven via spraak, taal en communicatie? Tel uit je winst!
4. Respect voor leiderschap schept rust en orde
De wolf symboliseert de essentie van leiderschap. Wolven hebben een duidelijke hiërarchie binnen hun roedel, met een alfa mannetje en vrouwtje die de groep leiden. Klinkt dit bekend? Zet je schrap, want alles wat je hierover dacht te weten schijnt niet waar te zijn.
Een wolvenroedel is eigenlijk een familie waarbij de wolven die wij als alfa’s zien, gewoon de ouders zijn. De alfa-wolf bestaat dus niet, tenminste niet in het wild. Het is een term die Rudolph Schenkel gaf aan de dominantere wolf in zijn studies naar wolven in gevangenschap.
Wilde wolven hebben helemaal geen aangeboren gevoel voor rangorde. Het zijn geen geboren leiders of volgelingen. Anders dan in gevangenschap, wordt de leidende positie in de meeste wolvenroedels in het wild bepaald door de dominantie van de ouders over hun nakomelingen.
Het is eigenlijk net als bij een standaard familie van de mens, waar ouders de dienst uitmaken totdat jongen oud genoeg zijn. Totdat ze er klaar voor zijn, volgen nakomelingen gewoon de ouders. Zo dicteren ouders wie de beslissingen neemt, wie met wie paart, en wie als eerste en wie als laatste eet. Deze dominantie is puur de rol die komt bij het ouderschap.
Een roedel wilde wolven is in feite dus een familie. Bestaande uit vier tot tien leden, al kan dit aantal oplopen tot 15 per roedel. Niet voor niets dat een de leiders, ouders, hun roedel nooit in de steek laten. De kracht van teamwerk baseert zich dus in feite op een familieband.
Leren van wolven over leiderschap
Als mens kun je hiervan leren om het belang van respect voor hiërarchie, autoriteit en leiderschap te begrijpen. Kun jij net als wolvenwelpen respect houden voor de wijsheid van ouderen? Soms is het beter om gezag niet in twijfel te trekken, maar gewoon te luisteren en te doen wat je gezegd wordt.
Daarnaast hebben wolven duidelijke grenzen binnen hun roedel. Het respecteren van elkaars persoonlijke ruimte en grenzen, zowel fysiek als emotioneel, is ook essentieel voor een vruchtbare omgang met elkaar.
5. Loyaliteit in relaties maakt deze vruchtbaar
Roedelleden kun je dus indelen als dominante paringspartners, ondergeschikte paringspartners, of ondergeschikte niet-parende mannetjes en vrouwtjes. Het is meestal “tot de dood ons scheidt” voor wolven. Net als zwanen paren wolven gewoonlijk voor het leven. Ieder jaar vanaf hun tweede levensjaar. Doordat een roedel veelal uit familieleden bestaat, zijn de relaties tussen broers en zussen vaak net zo sterk als de band met hun ouders.
Wolven zijn om deze reden zeer trouw aan hun roedel, en riskeren vaak hun eigen leven om hun familieleden te beschermen. Ze stellen de roedel voorop, boven hun eigen belangen. Logisch ook, naast dat ze diepe banden met de andere leden van hun roedel vormen, zijn ze ook van elkaar afhankelijk om te overleven.
Leren van wolven over loyaliteit
Als mens kun je hiervan leren om het belang van loyaliteit in je eigen relaties in te zien. Begrijp je plaats, volg de regels en wees loyaal aan je ‘roedel’. Je zult zien hoe ver je komt.
Mocht je nu een eenzame wolf zien, heb dan ook wat sympathie. In de kern zie je een vrijgezel op zoek naar liefde, rouwend om een overleden partner of een breuk met de roedel.
6. Toon anderen affectie wanneer het kan
Likken, knuffelen, knabbelen. Wolven tonen elkaar op allerlei manieren fysiek genegenheid en de wil om elkaar te verzorgen. Of ze nu zelf de behoefte voelen dit te tonen óf aanvoelen dat een ander roedellid dit nodig heeft.
Maar de liefde gaat verder dan fysieke aanraking. Wist je dat het gehuil van een wolf ook een manier is om affectie te tonen? Uit onderzoek blijkt dat ze op deze manier hun locatie aangeven, zodat een vermiste wolf de weg terug naar huis kan vinden.
Leren van wolven over affectie
Als mens kun je hiervan leren om meer affectie te tonen naar een ander in een veelal druk en intens leven. Het leven kan eenzaam zijn, dus iedereen kan wel wat liefde gebruiken.
Maak dan ook tijd voor een ander! Je hoeft natuurlijk niet te ‘huilen’, maar een belletje kan al een groot verschil maken. Al is het natuurlijk fijner om echt samen te zijn. Ook al is dit om toch samen te huilen, zoals wolven dat ook doen: schouder aan schouder, rechtop met hun staart omhoog en trillend aan de punt.
Wolven zijn bovendien zeer empathische dieren en kunnen de emoties van hun roedelleden aanvoelen. Als mens kun je hiervan leren door je in te leven in anderen om hun perspectieven en emoties te begrijpen.
7. Aanpassingsvermogen doet overleven
Het leven van de wolf kenmerkt zich door barre omstandigheden en uitdagingen. Wolven hebben een uitzonderlijk overlevingsinstinct en zijn dieren met een groot aanpassingsvermogen aan hun omgeving. Op de mens na is het de diersoort die op meer plaatsen in de wereld leeft dan enig ander zoogdier.
Wolven tonen veerkracht door te overleven in enkele van de meest extreme omgevingen ter wereld. En ze overleven niet alleen, ze gedijen, op voorwaarde dat we ze niet neerschieten.
Leren van wolven over aanpassingsvermogen
Als mens kun je hiervan leren hoe belangrijk het is je aan te passen en open te staan voor verandering. Zoals gezegd, wij mensen zijn de soort die zich het meest weet aan te passen aan elke situatie. Als wolven dus zonder klagen het beste uit de middelen halen die zij ter beschikking hebben, en hun situatie aanvaarden waarin zij zich bevinden, waarom kan jij dit dan niet? Hiermee ontwikkel je veerkracht bij en voor tegenslagen.
8. Doorzettingsvermogen is beslissend voor succes
Als apex predators (top roofdieren) leven wolven van prooi, en die komt vaak niet zomaar aan wandelen. Vaak vraagt dit om een fysieke inspanning. Het achtervolgen en opjagen in teamverband. Wolven zijn dan ook geduldige, volhardende jagers met een adembenemende conditie.
Vaak achtervolgen ze hun prooi over langere afstanden alvorens tot actie over te gaan. Ze blijven hun prooi vaak achtervolgen, zelfs wanneer het onwaarschijnlijk lijkt dat zij deze zullen vangen. Soms zelfs enkele kilometers, om het juiste dier of de juiste gelegenheid te vinden. Er zijn wolven geregistreerd die door weer en wind zo’n 9,5 uur nodig hadden om een bizon tot prooi te maken.
Leren van wolven over doorzettingsvermogen
Als mens kun je hiervan leren over het belang van doorzettingsvermogen om je eigen doelen te realiseren. Zonder doorzettingsvermogen en je grenzen verleggen ga je niet presteren, dus krijg je niet wat je wil.
Als mensen hun doel niet bereiken is dit vaak omdat ze niet flexibel genoeg omgaan met moeilijkheden of bij tegenslag. Geef je dromen dus niet te snel op. Hoe ging dat gezegde ook alweer? De aanhouder wint altijd!
9. Geduld loont op de lange termijn
Naast het geduldig achtervolgen van prooi wordt het geduld van de wolf ook op een andere manier getest. In de wintermaanden opereren wolven ook als solitaire jagers, omdat hun dieet voornamelijk bestaat uit bever.
Maar hoe vangt een wolf een semi-aquatische prooi die weinig tijd op het land doorbrengt en zich nooit ver buiten de veiligheid van zijn dam begeeft? Met een hinderlaag, een methode die veelal aan katachtigen wordt toegeschreven!
Bevers zijn het meest kwetsbaar op het land. Met name omdat ze een uiterst slecht gezichtsvermogen hebben en uitsluitend vertrouwen op hun reukzin. Wolven weten dit, en positioneren zich zodanig benedenwinds om na lang genoeg wachten toe te slaan. Blijkt uit onderzoek.
Leren van wolven over geduld
Als mens kun je hiervan leren hoe belangrijk geduld is om je eigen doelen te bereiken. Naast een juiste positionering, en teamwork, is geduld een schone zaak. Goede dingen komen aan degenen die wachten!
10. Falen leidt tot succes
Wolven worden top roofdieren genoemd, omdat ze aan de top van de voedselketen staan. Het zijn buitengewone roofdieren die een uiterst belangrijke rol spelen in een gezond, bloeiend ecosysteem. Als carnivoren eten ze bij voorkeur grote hoefdieren zoals herten, elanden, zwijnen en bizons. Ook jagen ze op kleinere zoogdieren zoals bevers, hazen en muizen.
De gemiddelde grijze wolf kan tot 20 kg in één keer eten, maar ze moeten bijna 1,4-1,8 kg vlees per dag eten om op kracht te blijven. Om je een impressie te geven: de gemiddelde eland is goed voor 100 kg vlees. Het gemiddelde dodingspercentage, gecorrigeerd voor 14% niet-gedetecteerde elanden, bedroeg in een studie 3,6-4,0 dagen per gedode eland.
Wolven achtervolgen en testen hun prooi op zoek naar zwakte. Desondanks blijkt uit 14 afzonderlijke studies naar wolvenjachten dat hun succesratio op 14% ligt. Variërend van 6% van de tijd succesvol op elanden in Isle Royale, USA, tot 20% op witstaartherten in Minnesota.
Natuurlijk is het zo dat hoe vaker je het probeert, hoe groter de kans op succes. Maar toch vergt het naast inspanning ook aanpassingsvermogen. Met elke jacht leren wolven hun skills te perfectioneren. In plaats van op te geven, stellen ze bij, en proberen het opnieuw. Enigszins uit noodzaak om te overleven uiteraard.
Leren van wolven over falen
Als mens kun je hiervan leren door falen te zien als een kans om te groeien en te leren. Net als dat wolven niet altijd slagen in hun jacht en hun lessen trekken, kun jij ook leren van je mislukkingen om je strategieën aan te passen.
11. Neem niet meer dan je nodig hebt
In tegenstelling tot mensen, doden wolven niet voor de sport. Net als andere roofdieren, doden wolven om te overleven. Wolven hebben dan ook een diep respect voor de natuurlijke wereld en hun plaats daarin. Ze leven in harmonie met hun omgeving en spelen een belangrijke rol in het behoud van het evenwicht van hun ecosysteem. Ondanks hun opportunistische imago, zit er achter elke beweging in hun spel een dwingende reden.
Door hun evenwichtige benadering van het leven, jagen ze alleen op wat ze nodig hebben. Hierdoor besparen ze niet alleen energie, maar bewaren ze ook voedsel voor later. Zo worden er nieuwe generaties prooi geboren en blijft de voedselketen in balans.
Het komt voor dat wolven meer doden dan direct kan worden opgegeten. Om deze reden is het niet ongewoon voor wolven om terug te keren naar hun voedsel, een kadaver. Soms duurt het weken tot zelfs maanden voordat de wolven het hele dier opeten.
Overvloedig doden, de dood van meerdere prooidieren, is dan ook een tactiek om de late winter door te komen. Zie het als het creëren van voedselvoorraad om naar terug te keren. Dit is uiterst cruciaal om te overleven in barre omstandigheden. Daarbij is wat de wolven niet zelf opeten welkome voeding voor talloze andere dieren, zoals vossen en roofvogels. Zo is de natuur zelden tot nooit verspillend.
Vee zorgt voor onnatuurlijke situaties
Eer dat wij mensen beseffen dat wolven een schaap hebben gedood, zijn ze al lang weg. Desondanks is dit voor de schapenhouder of boer een emotionele, traumatische ervaring. Zeker op het moment dat er meerdere gedomesticeerde schapen zijn doodgebeten.
Maar hoe is dit gedrag te verklaren? Dit heeft te maken met een onnatuurlijke reactie van schapen op de jacht van wolven. Schapen hebben geen natuurlijke verdediging, zijn niet gewend aan roofdieren en zitten bovendien vast in een terrein. In plaats van te vluchten, zoals een wilde prooi zou doen, rent het rondjes. Dit hysterische gedrag wakkert het jachtinstinct van roofdieren als de wolf opnieuw en opnieuw aan. Als gevolg resulteert dit in meerdere doden.
Leren van wolven over natuurlijke balans
Als mens kun je hiervan leren door het belang van evenwicht in je eigen leven te beseffen. Niet alleen in je relaties, maar ook in je werk en persoonlijke bezigheden. Zelfs de hoeveelheid voedsel die je eet is belangrijk om op gezond gewicht te blijven.
Over het algemeen hebben mensen de neiging om veel meer te nemen dan ze nodig hebben, wat betekent dat we geleidelijk onze planeet ruïneren. Onze ogen zijn groter dan onze maag of bankrekening.
Door in harmonie te leven zal dit via marktwerking invloed hebben in de hele keten. Bovendien leer je zo de natuurlijke wereld te respecteren en te beschermen. We zouden niet steeds dingen moeten gebruiken die we niet echt nodig hebben. Als we zo vindingrijk waren als wolven zou de wereld er veel beter uitzien.
12. Rust goed uit na hard werken
Zoals gezegd gaat het leven van wolven niet over bloemetjes en bijtjes. Ze leven met gevaar voor eigen leven van de jacht in de meest erbarmelijke omstandigheden. Het is dus hard werken voor wolven wanneer ze moeten jagen of hun roedel moeten beschermen.
Dagelijks verbranden wolven ongeveer 70% meer calorieën dan gewone dieren van vergelijkbare grootte. Een wolf kan een topsnelheid bereiken van zo’n 60 km per uur. Tijdens de jacht verbrand een wolf zo’n tien tot twintig keer zoveel calorieën als in rust. Ter vergelijking verbrandt een topsporter niet meer dan vijf keer zoveel calorieën als in rust. Door deze intensiteit zijn ook wolven bekend met het gezegde “Work hard, play hard”.
Wolven nemen veel tijd om te rusten en op te laden op speciale slaapgebieden voor een grote groep. Ze moeten wel, om zo veel mogelijk energie te besparen en kracht te hebben voor de jacht. Soms zitten er vijf tot tien dagen tussen een kill. In deze tijd kan de wolf 8-10% van zijn lichaamsgewicht verliezen. Al kan het dit verloren gewicht ook in slechts twee dagen er weer bij eten.
In nabijheid van mensen zijn wolven veelal ’s nachts wakker, waardoor ze de hele dag slapen. Na een paar uur eten van een verse prooi is het uitstrekken, uitbuiken en uitslapen. Over het algemeen slapen wolven 4 tot 10 uur per dag. Ze kunnen hierin de REM-slaap bereiken, al slapen oudere wolven minder diep dan jongere wolven.
Leren van wolven over rust
Als mens kun je hiervan leren door het concept van rust beter te begrijpen. Door je werk en rust in evenwicht te brengen kun je bijvoorbeeld een burn-out voorkomen. Rust is uiterst belangrijk, dus zorg ervoor dat je het er ook van neemt. Onderschat het effect van dutjes ook zeker niet. We zijn gewend om overdag in actieve modus te leven en pas ‘s nachts te slapen, maar zo’n onafgebroken tijd is niet per se natuurlijk. Een dutje op z’n tijd doet dan ook wonderen voor je gehele gezondheid.
13. Houd het speels wanneer het kan
Een groep die speelt met elkaar, blijft bij elkaar, wijst studie uit. In het onderhouden van een sociaal leven, laten wolven geen kans onbenut om plezier te maken. Als er geen nood aan de wolf is, en ze zijn wakker, dan is het game on. Ook voor de volwassen, maar zeker voor de wolvenwelpjes.
Met zijn voorpoten uitgestrekt en de kont in de lucht creëert de wolf een zogeheten speelboog. Van achtervolging tot een kaakgevecht, alles gaat gepaard met de nodige communicatie door jank-, kreun- en gromgeluiden. Dit alles versterkt de band en status en scherpt de fysieke vaardigheden aan.
Met name jonge wolven houden zich bezig met spelgevechten om vaardigheden te ontwikkelen die ze later nodig hebben om te jagen en zichzelf of de roedel te verdedigen. Onderdelen hiervan zijn het oefenen van motorische handelingen en het interpreteren van speelkameraadjes, waardoor het bij spelen blijft.
Leren van wolven over speelsheid
Als mens zou je hiervan kunnen leren om met je vrije tijd meer te doen waar je van houdt en het speels te houden. In de waan van de dag krijgt het kind in ons vaak geen ruimte meer om te spelen. Geniet dus wat meer van je leven door het kind je los te laten. Speel, en maak plezier.
Zie niet overal zo streng op toe, maar zie dingen ook als oefening. Als je het toe laat kun je zo vindingrijk en creatief zijn. Probeer jezelf eens op een andere manier uit te dagen. Belangrijker nog, doe dit niet alleen!
14. Leef in het huidige moment
Wolven kunnen erg genieten van hun tijd samen als roedel. Jagen, spelen, luieren, alles kan, en mag! In veel opzichten leeft een wolf veel helderder van geest dan de mens. Simpelweg omdat het niet bezig is met het creëren van verhalen die zorgen voor geestelijk lijden. Je zou kunnen zeggen dat ze eigenlijk altijd in volledig bewustzijn van het huidige moment leven.
Waar wij mensen onze natuurlijke intuïtie onderdrukken met onze denkende geest, leven wolven in verbondenheid met alles om hen heen. Dankzij deze diepe aangeboren wijsheid maken ze ten alle tijden contact met dat wat er echt toe doet: het huidige moment. Wolven leven in het huidige moment en zijn volledig betrokken bij hun activiteiten, of het nu jagen of spelen is. Alles staat in dienst van overleven, wat helderheid en eenvoud schept.
Leren van wolven over in het nu leven
Als mens kun je van wolven leren door toegang te krijgen tot de stille wijsheid van het universum. Beoefen bijvoorbeeld mindfulness en concentreer je op het huidige moment. Sta niet stil bij het verleden en maak je ook geen zorgen over de toekomst. Richt je op jezelf en alles wat je ervaart en wil ervaren.
Door het bij jezelf te houden zul je ook een scherper gevoel ontwikkelen voor intuïtie en beter kunnen vertrouwen op je instincten. Bijvoorbeeld bij het nemen van belangrijke beslissingen of het navigeren door het leven. Zo zul je ook meer genieten van de reis in plaats van alleen maar bezig te zijn met het eindresultaat.
15. Omarm de lone wolf in jezelf
Waar alles met name om de roedel en gezelschap draait, leren we van de wolf ook over eenzaamheid. De lone wolf is niet voor niks een begrip waar sommige mensen zich mee kunnen identificeren. Een persoon die graag dingen alleen doet zonder andere mensen. Net als sommige mensen in de maatschappij worden wolven ook uit hun roedel verstoten, genegeerd en als waardeloos beschouwd. Maar eenzaam zijn maakt niet waardeloos, integendeel.
Wolven die op zichzelf leven passen zich perfect aan om voor zichzelf te zorgen. Wolven belanden vaak buiten de roedel als gevolg van dominantie, ouderdom of het onvermogen tot dienstbaarheid. Een andere reden is om verder te trekken, omdat de roedel te groot wordt om zichzelf in stand te houden. Als gevolg hiervan beginnen alleenstaanden of jongere paren een nieuwe roedel met een eigen jachtgebied en voedingsbron.
Leren van wolven over alleen zijn
Als mens kun je van wolven leren trots te zijn op wie je bent. Dat je soms niet bij een groep hoort maakt je juist uniek, en vanuit die trots zul je kunnen verbinden met gelijkgestemden. Je hoeft niet te leiden onder je eigen eenzaamheid, en je bent ook helemaal niet alleen.
Eenzaamheid is wat anders dan alleen zijn, en er is niks mis met alleen zijn. Zie het als een fase waar je het meeste uit kunt halen voor jezelf. Je komt net zoveel over jezelf te weten wanneer je op jezelf bent als dat wanneer anderen je spiegelen. Pak dus die momentjes voor jezelf en omarm het op jezelf zijn. Zo leer je beter kennen wie je bent.
Wanneer je weet wie je bent, en gewoon jezelf bent, dan trek je vanzelf de mensen aan die met jou resoneren en verder willen. Zo zul je vanzelf die spirit belichamen van “Gooi me voor de wolven, en ik zal terugkomen als leider van de roedel”.
