Op 20 juli 2016 voerde de FA (The Football Association) een nieuwe richtlijn door in de Premier League om te proberen het gedrag van spelers en managers tegenover scheidsrechters te verbeteren. De aanscherping van de regels hield in dat “voetballers zullen worden geboekt of weggestuurd als ze een scheidsrechter op de schouder aanraken of ze verbaal misbruiken.”
Een prima poging om scheidsrechters te beschermen zou je denken, dacht ik ook, tot ik Sergio Kun Aguero het volgende zag doen bij assistent scheidsrechter Sian Massey-Ellis, nadat zij hem geen inworp toekende in de wedstrijd tussen Manchester City – Arsenal op 17 oktober 2020:
Aguero gaat vrijuit
Ik begrijp niet dat mensen Agüero verdedigen of normaliseren wat hij deed. Zo zou het bijvoorbeeld seksistisch zijn om te stellen dat hij een straf moet krijgen, alleen omdat ze een vrouw is. Mannen krijgen nu eenmaal dezelfde behandeling, zo blijkt uit talloze voorbeelden op YouTube.
Wat een grap! Nooit eerder heb ik een speler de assistent-scheidsrechter zo zien aanraken om zoiets kleins. Natuurlijk is er weleens sprake van een opstootje, een wijzende vinger of een woordenwisseling, maar iemand op deze manier bij de nek pakken en willen intimideren, nee, dat ik heb ik nog niet eerder gezien.
Daarom ontstond in mij de vraag: zou Aguero precies hetzelfde hebben gedaan bij een kalende grensrechter op middelbare leeftijd? Natuurlijk niet, want dan zou het volgens de regels worden geïnterpreteerd als agressief in plaats van betuttelend of seksueel. Niet heel gek dus dat de FA de volgende dag nog onthulde om de aanvaller niet verder te straffen voor het incident. Dit tot grote woede bij voetbalmensen, sportschrijvers en een parlementslid.
De regel luidt dat agressief en confronterend gedrag wordt bestraft, maar dat het verder niet ongewoon is dat spelers in aanraking komen met de arbiters. Daarbij zou het onnodig zijn om te insinueren dat Aguero datzelfde niet bij een man had gedaan, omdat dit berust op een aanname waar we geen feit van kunnen maken. De actie, houding en het gedrag van Aguero ten opzichte van de dienstdoende vrouwelijke vlagger wordt dus als onschuldig bestempeld, maar is het dat ook werkelijk?
Omdat Sian een vrouw is
Alle fatsoen en waardigheid wordt compleet overboord gegooid in het idee dat Sian een gelijke behandeling verdient als iedere andere grensrechter. Echter kunnen we haar niet zien als slechts een grensrechter, omdat Aguero haar niet als zodanig behandeld.
Zoals eerder veronderstelt zou Aguero zich nooit als een klein kind hebben gedragen tegenover een man die gelijkwaardig is aan hem. Er is dus overduidelijk sprake van een machtsverhouding waarin Aguero de dienstdoende vrouwelijke official tot prooi maakte, en iedereen keek toe.
Het is ook ronduit stom om te zeggen dat het niet anders had geweest als het een man was, omdat het geen man was, en als dat zo was, dan zou Aguero zeker niet op dusdanige wijze hebben gehandeld. Dit incident toont alleen maar een verwende man die zijn handen niet thuis kan houden bij vrouwen die hem niet geven wat hij wil.
Het ziet er misschien niet agressief uit, maar het is op zijn zachtst gezegd intimidatie. Waarom zou je haar eigenlijk zo aanraken? In het gebrek op een zinvol antwoord berust Aguero’s gedrag zich puur en alleen op een ongezonde verhouding tussen man en vrouw die hijzelf heeft gecreëerd. Dit heeft dus niets met gelijkheid te maken, het is een schande.
De scheidsrechter had zijn assistent beter mogen beschermen, maar had het waarschijnlijk ook te druk om ‘een echte sportieveling’ te zijn. Of het nu een vrouw was of niet, hij had hoe dan ook een prent moeten krijgen. Je kunt een arbitrage niet aanraken.
Intentie en lichaamstaal
Hoewel het alles een stuk eenvoudiger maakt om het door het enkelvoudig perspectief van asociaal gedrag te bekijken, huist in dit verhaal toch enige complixiteit. Dit verhaal kent namelijk meerdere lagen, en een daarvan is de regel van ‘niet aanraken’ zelf. Een ander is de intentie van Aguero. Dit is geen kwestie van een schouderklopje ter verzoening, en de reactie van de lijnvrouw zegt het allemaal.
Zijn lichaamstaal, ogen en handelen verraden zijn intentie. Aguero is gefrustreerd, grijpt haar schouder/achterkant nek, knijpt, trekt haar een beetje terug en probeert oogcontact te maken, maar wordt afgewimpeld en loopt dan weg. In mijn optiek is dit een poging tot pure intimidatie die direct afgestraft dient te worden. Een daad van macht jegens Sian, gedaan door Aguero, omdat ze een vrouw is.
Over normaal gesproken
Waarom ben ik daar zo stellig in? Omdat dit niet iets is dat je normaal gesproken in een voetbalwedstrijd kunt verwachten. Dit is geen Ronaldo die de scheidsrechter een zet geeft, of een Messi die iemand ‘je moeder is een hoer’ toe blaft. Als je namelijk echt wilt praten over dingen die dagelijks gebeuren, laten we het dan hebben over inworpen.
Een speler die bij een inworp zijn zin niet krijgt is nu eenmaal een veel voorkomend en terugkerend fenomeen, maar heb je ooit een speler de grensrechter zien aanraken voor een inworp op een niet-kritiek moment (lees: een zinloze tijd en plek op het veld met een 1-0 voorsprong) zoals Aguero deze assistent-scheidsrechter bij de lurven grijpt?
Gebrek aan respect
De laatste keer dat ik dit zeg: als de lijnvrouw een man was geweest, zou Aguero hem niet hebben aangeraakt, want het was er normaal gesproken helemaal de situatie niet naar. Dit maakt het een onnodige daad van seksisme dat niet te ontkennen valt. Of is de actie van Aguero dan toch het schoolvoorbeeld van topsport dat we aan onze kinderen moeten geven? Is dit wat je kunt verwachten als een vrouw meedoet aan een mannenspel? Vond je wel dat de reactie van Sian rustig en comfortabel oogde?
Er is geen wederzijds respect bij het omgaan met Sian Massey-Ellis van Aguero. Zelfs de reden zelf, een simpele inworp, maakt dit op zijn zachtst gezegd onnodig. Hij had haar als verontschuldiging haar gelijk en een klein schouderklopje kunnen geven. In plaats daarvan koos hij ervoor om doelbewust op denigrerende wijze haar fysieke en persoonlijke grenzen te overschrijden.
De reactie van Pep
Om zijn speler in bescherming te nemen wimpelde Guardiola – zelf ook redelijk temperamentvol – het gesprek al snel weg. Volgens hem is Aguero de liefste persoon die hij ooit heeft ontmoet, dus moeten mensen er niks achter zoeken. Hij stelde dat er genoeg andere plaatsen zijn om echt naar problemen te zoeken.
De manager met een hoge voetbalintelligentie gaat dus niet inhoudelijk in op het handelen van zijn pupil. Misschien moet iemand het hem dan ook nog even uitleggen: van de arbiters blijf je af. In plaats van het met een suikerlaagje te bedekken, had hij op zijn minst kunnen zeggen dat dit heel onnodig is, zoals een echte heer betaamd.
Alle lof voor Sian Massey-Ellis
Op basis van de reactie van de vrouwelijke grensrechter vond ze het duidelijk niet leuk, maar oogt ze er vrij cooltjes onder. Niet alleen geeft ze direct een goedkeurend gebaar naar de scheidsrechter, ook meldt ze verder geen ongenoegen over ongewenst gedrag, terwijl ze daar als professional wel toe in staat moet zijn.
Een andere kritische noot is dus dat buitenstaanders er een mening over vormen, ik daarin meegerekend, terwijl we niet weten hoe Sian zichzelf er achteraf voelt. Alleen Sian en Sergio weten wat er werkelijk in die situatie gebeurde. Er zijn er maar weinig die Sian persoonlijk kennen. Misschien vond ze het wel prima en wil zij er ook geen punt van maken om wat voor reden (gevoel / imago /angst) dan ook. Echter weten we niet wat zij hier belangrijk vindt. Dit zullen we waarschijnlijk ook nooit weten, want scheidsrechters hebben een zwijgplicht.
De manier waarop Sian ermee omging laat zien dat ze een ware professional is. Bovendien was ze al hard op weg om een puike prestatie te leveren. Toch is in alle commotatie het idee gaan leven dat dit zoveelste reden is waarom vrouwen weg moeten blijven van mannelijke topsport. Niet alleen doet deze opvatting afwijken van het werkelijke probleem, het is ook een belediging aan het adres van Sian. Grote kans dat zij als geen ander weet hoe het er in een mannenwereld aan toe gaat. Zeker omdat er maar weinig mannen aan de zijlijn hebben gestaan op het allerhoogste niveau.
Hoe dan ook oogt het niet gezond. Niet alleen is het in de regel al strafbaar, er was ook totaal geen aanleiding toe. Je hebt de leiding te respecteren en je handen thuis te houden. Vandaar dat Sian perfect met de situatie is omgesprongen. Ze verdient dus alle lof, omdat ze er geen scène van heeft gemaakt. Om deze opvatting is het daarom ook enigszins gek te noemen dat haar reactie zo te prijzen is, alleen maar omdat de actie van Aguero niet op het veld thuishoort – of waar dan ook.
Stel je toch eens voor, dat zij wel uit haar stekker schiet? Dan is zij weer degene die het fout doet, die overdrijft, die zichzelf slachtoffert in het maatschappelijke debat. Dit had nog veel meer teweeg gebracht, omdat we deze mate van hysterie af zouden doen als overdreven en onnodig.
Het is ook allemaal haar schuld
Rondom dit hele incident zijn het vooral boze mannen die schreeuwen dat de ontstane hectiek te wijten valt aan de vertrutting van de maatschappij. Mensen breken nu eenmaal de regels door te liegen, bedriegen, verwonden en vermoorden, zo klinkt het oordeel. Ergens in dit rijtje past dus ook de fysieke dynamiek tussen voetballer en arbitrage.
Dit hoort bij de orde van de dag en daar doet niemand iets aan. We moeten dus vooral uitkijken om elkaar niet te veel te controleren, want voor je het weet mag je helemaal niks meer. Als er dan toch iemand overdrijft, dan zijn het wel mensen die een dergelijk kortzichtige visie erop nahouden. Hoe moeilijk is het namelijk om situaties stuk voor stuk individueel te wegen en te veroordelen?
Gelijkheid vs. Gelijke rechten
In de retoriek van veel mannen is het eigenlijk de schuld van de vrouw. Vrouwen kiezen er zelf bewust voor om zich met mannen te meten. Met andere woorden was het de vrijwillige keuze van Sian om dit beroepsveld te betreden, en mag zij dus ook een dergelijke behandeling verwachten.
Om de omgekeerde psychologie in deze verkapte vrouwenhaat te ontleden is het belangrijk om het verschil in betekenis van bepalende woorden uiteen te zetten. Die van ‘gelijkheid’ en ‘gelijke rechten’. Er is namelijk een enorm verschil tussen beiden. Vrouwen zijn overduidelijk niet hetzelfde als mannen, maar ze moeten dezelfde rechten hebben in onze samenleving.
Dus gelijkheid, nee, gelijke rechten, ja. Toch werd de grensrechter onnodig aangepakt en ging de dader vrijuit onder de hamer van normaal. Daarbij schreef Sian zich in voor het leiden of assisteren van een wedstrijd. Niet om als klein kind bij het nekvel gegrepen te worden, zoals een vader dat bij zijn kroost doet.
In de comments
Toen ik mij in de comments waagde werd ik geconfronteerd met het beeld dat verschillende bevolkingsgroepen op een zo andere frequentie leven dat alles wat ze zenden door de ander als ruis wordt opgepikt.
In de verdediging hoor ik veelal de opmerking dat ik niet kan weten wat er in Aguero’s hoofd om gaat, en dat het een aanname is dat haar gender hier een rol in speelt, maar de beelden spreken voor zich. Je hoeft geen genie te zijn om te zien en begrijpen dat Aguero z’n nonverbale communicatie aantoont dat hij zijn walging op zijn gezicht in enkele seconden kanaliseert naar walgelijk gedrag.
Onze prefrontale cortex / ons brein is zo’n 30x keer slimmer, sterker en intelligenter dan de hedendaagse supercomputer. Als mens beschikken we daarom over het vermogen om situaties op logische wijze te voorzien en op te lossen. Daarnaast zijn wij als hoogontwikkelde emotionele wezens er toe in staat om anderen te lezen aan de hand van lichaamshouding, gezichtsexpressie en oogcontact. Je moet je hoofd wel erg diep in het zand steken om niet te zien hoe Aguero’s nonverbale communicatie INTIMIDATIE schreeuwt.
Wat ik vooral zonde vind is de haatdragende reacties. Ik voel me direct in een hoek gedreven, alsof ik het gekkie ben, terwijl ik het beste met iedereen voor heb. Er zijn er ook nog bij die beweren dat hij Sadin een dienst bewijst door te stellen dat zij nu scherper oplet en dus geen verkeerde beslissing maakt, terwijl zij daar juist staat, omdat ze het zo goed gedaan heeft.
Een menselijk proces
Mijn intentie is niet om Aguero aan de schandpaal te nagelen. Ik begrijp best waar hij vandaan komt en gun ‘m zijn proces, zoals ook iedere lezer. Er kunnen een tal aan redenen ten grondslag liggen van zijn gedrag, namelijk de frustratie van de beslissing, de teleurstelling van zijn prestatie waarmee hij zijn rentree inluidt, zijn verleden, zijn culturele achtergrond in een macho land als Argentinië, dat een vrouw hem de les leest. Ik ziet het niet als het een of het ander, maar juist een opstapeling van, en dat maakt het zo mooi en menselijk. Daarom hoeft Aguero ook niet door het slijk gehaald te worden, maar dient hij wel gewoon een straf te krijgen.
Opstaan met z’n allen
We leven in een tijd waarin het bespreken van mannelijk gedrag een gevoelig onderwerp is.
De moderne westerse samenleving kijkt immers neer op alles wat maar enigszins mannelijk is, zo vindt de echte man althans. Het baart mij dan ook zorgen dat er mannen zijn die bij het minste en geringste al een vingertje wijzen naar de maatschappij, niet wetende dat er drie terugwijzen. Vooralsnog heeft nog geen vrouw het publiekelijk opgenomen voor Aguero, waarom zou dat zijn én waarom reageren mannen zo kleinzerig?
Mijns inziens is dit een strategisch verdedigingsmechanisme om het daadwerkelijke- en onderliggende probleem niet boven water te krijgen. Dat zou namelijk afbreuk doen aan het manzijn, omdat de zorg en empathie die hiermee gepaard gaan te veel rieken naar het vrouwelijke.
Dit geeft mij de indruk dat veel mannen nog voornamelijk bezig zijn met de eigen ideniteit. Wat ze niet zijn, namelijk vrouw, in plaats van wat ze wel zijn, man dus. Hierdoor dient men in mijn optiek meer naar harmonie te leven. Praktisch gezegd zou het voor ons mannen dus goed zijn om meer datgene te doen wat vrouwen doen, namelijk inleven en doorvoelen.
Mannelijkheid wordt niet gedefinieerd door het niet zijn van een vrouw, maar het tonen van leiderschap, kracht, moed, onafhankelijkheid, assertiviteit. Dit betekent ook het nemen van verantwoordelijkheid wanneer een man zich asociaal gedraagt.
Het normaal van empathie en compassie
Het gebrek aan inlevingsvermogen vind ik verontrustend. Ik begrijp heel goed dat mannen dit zien, en vervolgens hun eigen referentiekader gebruiken om te stellen dat dit niks voorstelt, maar bekijk het eens van de andere kant. Als man weet je niet hoe het is om op die manier aangeraakt te worden. Wie weet heeft Sian wel een heel verleden aan trauma’s die Aguero er even vriendelijk uitknijpt. Bovendien voelen velen kijkers – zowel man als vrouw – zich vrij ongemakkelijk bij dit incident. Waarom? Omdat dit dus gebeurd met miljoenen vrouwen over de hele wereld, in elke situatie en plaats.
En natuurlijk begeeft Sian zich in een veilige omgeving met overal camera’s. Dit neemt echter niet weg dat het onbewuste gedrag van Aguero onrespectvol en toxisch is, en dus als zodanig bestraft dient te worden. Al is het in het verlengde van de regelgeving alleen maar om een statement te maken.
Sociale rechtvaardiging van hoop
De ironie van omgekeerde psychologie uit zich in de manifestatie van een zichzelf vervullende voorspelling. Waar men in de frustratie leeft dat er al te veel onder het vergrootglas wordt gelegd, snoert men zichzelf de mond. Zo vormen we een milieu waarin men denkt niks meer te mogen zeggen, in de angst dat je aan de schandpaal genageld wordt.
Echter is het helemaal niet nodig om te balanceren met voors en tegens, waar het enige dat altijd telt gewoon de orde in waarheid is. In dit geval heeft iedereen kunnen zien dat de actie van Aguero verwerpelijk is. Dat hij hier minstens een gele kaart voor verdiend – ook met terugwerkende kracht. Al is het alleen maar om een signaal van orde en hoop naar buiten te brengen.
Alleen wanneer we het juiste voorbeeld van rechtvaardiging tonen, kunnen we erin blijven geloven. Vanuit deze geloofsovertuiging zullen mensen, man of vrouw, blijven opstaan en opkomen voor hun gelijk en waarde. Zonder dat echt moeilijk te doen, is dat toch wat we uiteindelijk willen?
